مدیرکل دفتر مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی وزارت ارشاد گفت: برای نمایشگاه کتاب فرانکفورت امسال ما برنامه‌های مختلفی داریم، و تلاش می‌کنیم رویکرد سال قبل را با حجم بیشتر ادامه دهیم. بر این اساس حداقل 40 قرار ملاقات تاکنون تنظیم شده است.
اشتراک گذاری :
به گزارش خبرگزاری تقریب، اداره کل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دو سال اخیر به دلیل ساماندهی و پرداخت گرنت به ناشران و موسسات خارجی خواستار ترجمه آثار ایرانی یکی از مهمترین قرارگاه‌های توسعه فرهنگی ایران به شمار می‌رفته است.
گرنت ایرانی در آستانه سه سالگی و تجربه سومین حضور خود در نمایشگاه کتاب فرانکفورت، راوی فراز و فرودهای بسیاری است. از این رو با علی فریدونی مدیرکل مجامع و تشکل‌های و فعالیت‌های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره کارنامه گرنت گفت‌وگو کردیم. * آقای فریدونی گرنت ایرانی در آستانه سه ساله شدن است و به نظرم وقتش رسیده که کمی درباره کارنامه این رویداد با هم صحبت کنیم. شما کارنامه گرنت را در دو سال اخیر چگونه ارزیابی می‌کنید؟
یکی از منویات مقام معظم رهبری ضرورت نهضت ترجمه معکوس در کشور بوده است، ایشان همیشه تاکید می‌کردند و جزو منویاتشان بوده که آثار ایرانی اسلامی و ادبیات ایرانی و اسلامی به خارج از کشور از طریق ترجمه معکوس منتقل شود. در برنامه ششم توسعه یکی از وظایف دولت معرفی فرهنگ و ادبیات ایرانی اسلامی به سایر کشورهاست، بنابراین این مهم جزو سیاست‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز قرار گرفته است.
با در نظر گرفتن اسناد بالادستی طرح حمایت و انتشار آثار ایرانی در معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی راه افتاد و دبیرخانه آن تشکیل شد، امروز ۴ سال از عمر این طرح می‌گذرد، ما موفق شدیم که آثار قابل توجهی از زبان فارسی از حوزه‌های کودک و نوجوان، ادبیات، ایران‌شناسی و اسلامی‌شناسی را برای ترجمه و انتشار در خارج از کشور توسط ناشران خارجی حمایت کنیم.
در سال گذشته تعداد ۷۶ عنوان از بین بیش از ۱۵۰ درخواست برای برخورداری از گرنت تصویب شدند، این کتاب‌ها مدارکشان تکمیل بود، اما مابقی به دلایلی از جمله نقص در پرونده تصویب نشدند. ناشران خارجی با دریافت گرنت موظف شده‌اند تا این کتاب‌ها را به زبان‌های دیگر ترجمه و منتشر کنند. * برخورد ناشران وتشکل‌های خارجی با گرنت ایران تاکنون چگونه بوده است؟ آیا آماری از میزان استقبال دارید؟
ما در دو نمایشگاه خارجی شرکت کردیم، نمایشگاه کتاب فرانکفورت و نمایشگاه کتاب پاریس در سال۲۰۱۷ و اوایل ۲۰۱۸ . میزان استقبال با توجه به نو بودن طرح و ناشناخته بودن آن در محافل بین المللی در این دو نمایشگاه بسیار بیشتر از انتظار ما بود. چرا که ما اولین بار بود که طرح گرنت را در خارج از کشور رونمایی می‌کردیم، در نمایشگاه کتاب فرانکفورت بالغ بر ۱۶۰ درخواست داشتیم که همگی اعلام آمادگی کرده بودند با ناشران ایرانی آثار قرارداد ببندند، در نمایشگاه کتاب پاریس نیز این میزان به ۵۰ درخواست رسیده بود. بنابراین در مجموع در این دو نمایشگاه ما با ۲۹۹ درخواست برای ترجمه کتاب‌های ایرانی از سوی ناشران خارجی روبرو بودیم که اگر ایده‌آل نباشد، مطلوب بوده است.
برخورد طرف‌های خارجی نیز در نوع خود جالب توجه است، برخی از بازدیدکننده‌ها برایشان این سوال پیش می‌آید که کشوری که کپی رایت را امضا نکرده است، برای رعایت کپی‌رایت آثارش هزینه می‌کند، بنابراین این پروسه نوآوری برایشان است، برخی هم سوال می‌پرسیدند و ما تاکید می‌کردیم که حداقل کپی رایت معکوس را باید رعایت کنند و رایت اثر را از ناشر ایرانی بخرند، در آن صورت مشمول گرنت ایران می‌شوند، برخی‌ها هم از این پاسخ تعجب می‌کردند، برخی قبول می‌کردند و برخی هم نمی‌پذیرفتند. بسیاری از کشورهای همسایه ما از سال‌ها پیش طرح‌های حمایتی خود برای انتشار ترجمه‌هایی از آثار ادبی‌شان را راه‌انداخته‌اند، به نظر شما طرح گرنت ایران چه جذابیتی نسبت به آن طرح‌ها دارد؟
جذابیت طرح گرنت ما دو عامل است، یکی عامل بیرونی که همان ارائه کمک هزینه انتشار به ناشر خارجی است و عامل دیگر غنای ادبی و فرهنگی آثار ایرانی است که یکی از برگ‌های برنده ما در کوتاه مدت یا میان مدت در طرح گرنت است. ما با اتکا به این عامل می‌توانیم گوی سبقت را از کشورهای همسایه برباییم، علی رغم اینکه به لحاظ قدمت و تجربه کمتر فعالیت کرده‌ایم، البته نباید منکر شد که رقم گرنت هم جاذبه ایجادمی کند، ما باید رقم گرنت خود را بروز کنیم، تا بتوانیم همچنان جذابیت گرنت ایران برای ناشران خارجی را حفظ کنیم. در دو نمایشگاهی که طرح گرنت معرفی شد، دبیرخانه در غرفه ملی جمهوری اسلامی ایران مستقر بود، این استقرار در غرفه چه میزان برای ارائه گرنت مناسب بود؟
فضاهای نمایشگاهی هر چه وسیع‌تر، مرتب‌تر و با امکانات‌تر باشند، هر چه نشست‌های بیشتری در آن‌ها برگزار شود، موثرتر خواهند بود، اما در عین حال فعالیت مسئول گرنت در غرفه نیز بسیار تاثیرگذار است،البته باید این نکته را نیز در نظر داشت که همه ناشران نیز باید مبلغ طرح گرنت باشند، نماینده گرنت در غرفه در آن واحد می‌تواند یک نفر را پاسخگو باشد، انتظار ما از ناشران است که مبلغ طرح گرنت باشند، انتظار این است که ناشران برای کتاب‌های خود نقش آژانس‌های ادبی را ایفا کنند و اهتمام ویژه‌ای در معرفی طرح و برقراری تعامل با همتایان خود در کشورهای دیگر داشته باشند کما اینکه حضور فعال در داخل غرفه هم کافی نیست ما باید نگاه فراغرفه‌ای هم داشته باشیم. * حضور در نمایشگاه‌های بین المللی مثل فرانکفورت و پاریس چقدر به معرفی طرح گرنت و پیشبرد آن کمک کرده است؟
ما در نمایشگاه فرانکفورت در یکی از سالن‌های بین‌المللی در نشستی به معرفی طرح گرنت پرداختیم، در این نشست تمامی کشورهایی که طرح گرنت داشتند، طرح خود را معرفی کردند، ما با شرکت در این نشست رسما به جمع کشورهایی که دارای طرح حمایتی هستند، ملحق شدیم. تا پیش از آغاز طرح گرنت تعدادی از ناشران ایرانی در فضای نشر بین‌الملل فعال بودند، صرف‌نظر از این دوستان که با آغاز طرح گرنت از این طرح نیز استفاده می‌کنند، مابقی خروجی این طرح از شرکت در این دو نمایشگاه بدست آمده است. * از برنامه‌های دبیرخانه گرنت در نمایشگاه کتاب فرانکفورت پیش‌رو بگویید؟
برای امسال ما برنامه‌های مختلفی داریم، تلاش می‌کنیم رویکرد سال قبل را با حجم برنامه‌های بیشتر ادامه دهیم، بر این اساس حداقل ۴۰ قرار ملاقات تاکنون تنظیم شده است، تنوع کشورهای شرکت‌کننده در این قرارهای ملاقات زیاد است، علاوه بر آن حضور در دو نشست در سالن‌های بین‌المللی نمایشگاه نیز تدارک دیده شده است.
