جایگاه مالیاتهای اسلامی و متعارف وارتباط متقابل آنها

به گزارش خبرگزاری تقریب (تنا)، مركز مطالعات اقتصادي دانشگاه مفید، به منظور واكاوي مباحث مالياتي با نگاهي ديني، همايشی با عنوان"جايگاه ماليات‌هاي اسلامي و متعارف و ارتباط متقابل آنها" درسال۱۳۸۸ برگزار کرد که مجموعه مقالات ارائه شده پیرامون مالیات های اسلامی را در این کتالب گردآوری نموده است.

مجموعه مقالات موجود در این کتاب عبارتند از: "جایگاه مالیات‌های اسلامی و متعارف و ارتباط متقابل آنها " تألیف عليرضا پورفرج ،"زكات و اثر آن بر رشد و توسعه اقتصادي" تألیف محمد اسماعيل توسلي، "بررسی تاثیر اقتصادی زکات بر توزیع درآمد" تألیف مهدي جعفري و عبدالله شهبازي، "بررسی تطبیقی ماليات بر ارزش افزوده و مالیات های اسلامی (زکات) " تألیف مجيد حبيبيان نقيبي ، "معيارهاي عدالت در منابع و مصارف بيت المال " تألیف سيد رضا حسيني،"نقش انفال در مالیات های اسلامی " تألیف سيد محسن سجادي، "جايگزيني خمس و زكات به عنوان بخشي از درآمد مالياتي " تألیف سيد محمدرضا سيد نوراني و سيد مهدي موسوي بررودي،"ولايت حاكم اسلامي نسبت به مقررات مالي " تألیف محمد قائيني،"مطالعه تطبيقي اجراي قانون زكات كشور با بعضي از كشورهاي اسلامي" تألیف سيد ضياءالدين كياءالحسيني ، "ارزیابی نقش بازتوزیعی مالیات‌های مستقیم، تألیف محمدتقي گيلك حكيم آبادي.

يكي از متغيرهاي اقتصادي كه عمری به درازای تاريخ دولت‌ها دارد، "ماليات" است که از آغاز به عنوان ابزاري براي كسب درآمد دولت‌ها وارد زندگي اجتماعي- اقتصادي بشر شد. اگرچه در ابتدا هدف دولت‌هاي جور از گرفتن ماليات، به حداكثر رساندن درآمد خود بود، با تكامل علم اقتصاد در قالب مكاتب اقتصادي، اهداف دیگری از جمله توزيع مجدد درآمد، كنترل مصرف و كنترل انحصارات، برای این ابزار اقتصادی تعریف شد كه البته مسائلي مثل پيچيدگي، ناكارآمدي،‌ انتقال و اصابت مالياتي و تعدد نرخ‌ها، نيل به اين اهداف را با کندی مواجه ساخت؛ لذا مباحث و قوانين مالياتي، هر از چند گاهي مورد بازنگري قرار گرفته است و مي‌گيرد.

كشورهاي اسلامي به دليل سابقه برخورداري از حكومت‌هایي با صبغه ديني، مي‌توانند در طراحي مكتب و نظام اقتصادي و همچنين سياست گذاري مالياتي، بیش و پیش از همه از تراث ديني خود بهره جسته و قوانين اجتماعي، سياسي و اقتصادي خود را براساس آن آموزه‌ها تدوين نمايند. از جمله این آموزه ها می توان به تاكيدات و دستورات پيامبر اكرم(ص) در جمع‌آوري وتوزيع درآمدهای به دست آمده از زكات، خمس و خراج و همچنين دستورالعمل‌هاي علي(ع) به استانداران درباره نحوه وصول درآمدهاي مالياتي، رعايت عدل و انصاف، اتكا‌ به خوداظهاري و افزايش اعتماد بين كارگزاران مالياتي و موديان اشاره کرد.