علل اعلام آتش بس در یمن از دیدگاه کارشناسان مسائل غرب آسیا

درخصوص برقراری آتش بس در یمن، تحلیل ها و دیدگاه های گوناگونی ارائه شده که با وجود یک سلسله اشتراکات، ابعاد متعدد و متفاوت این رویداد را تشریح و تفسیر می کند و علل و پیامد احتمالی آن را ، آشکارتر می سازد. در این باره، سه تن از کارشناسان مسائل غرب آسیا در گفتگو با خبرگزاری تقریب(تنا)، به بررسی و تحلیل علل اعلام آتش بس در یمن و تاثیرات آن مبادرت کرده اند که در ذیل به شرح آن می پردازیم:

حسین رویوران کارشناس مسائل غرب آسیا با بیان این نکته که جنگی که عربستان آغاز کرده، در بن بست قرار گرفته و اهداف این کشور تحقق نیافته است، خاطرنشان کرد: ادامه جنگ بدون تحقق این اهداف یا چشم اندازی که روشن می کند این اهداف قابل تحقق است، برای عربستان صرف هزینه بدون دستیابی به هدف است.
وی افزود: توقف جنگ نیز برای عربستان با این همه هزینه، یک شکست محسوب می شود، به همین دلیل عربستان به دنبال مفری برای خروج از گردابی است که در آن گیر افتاده است. در نهایت بحث آتش بس که خود عربستان نیز از روز اول تاکید کرد قابل تمدید است، به گونه ای مطرح شده تا راهی برای خروج عربستان از این بن بست باشد.
وی تاکید کرد: کسی از عربستان درخواست آتش بس نکرد، بلکه وزیر خارجه این کشور در زمانی که جان کری، وزیر خارجه آمریکا در عربستان بود، اعلام آتش بس نمود که این نشان می دهد عربستان در درون نیز با بحران مواجه است و تلاش دارد که از این بحران خارج شود.
وی تاثیر آتش بس را در درجه اول، توقف عملیات جنگی ذکر کرد و گفت: آتش بس به معنی پایان جنگ و ترک مخاصمه نیست، بلکه موقت است تا معلوم شود چه اتفاقی قرار است بیفتد. برخی تلاش دارند همزمان با این آتش بس گفتگوی طرف های یمنی را در ژنو برپا کنند و این را مبنایی برای خروج از این مسئله قرار دهند.
رویوران در پایان افزود: خود آتش بس و کمک رسانی انسانی تبدیل به یک هدف شده چون جنگی که عربستان آغاز کرده، ویرانگر بوده و بخش وسیعی از جامعه یمن را درگیر بحران های انسانی مختلف کرده است.

احمد کاظم زاده، تحلیل گر مسائل غرب آسیا نیز گفت: هر چند در ظاهر اهداف بشردوستانه برای برقراری این آتش بس مطرح می شود، اما هدف های سیاسی به خصوص برای آمریکا در این قضیه تاثیرگذار بوده است. این آتش بس هر چند زمینه هایش از هفته های پیش وجود داشت و نهادهای وابسته به سازمان ملل هم با گزارش های مکرری که در خصوص تشدید وخامت اوضاع انسانی در یمن منتشر می کرد، به نوعی فشاری را بر عربستان وارد می نمود، اما در نهایت بعد از رایزنی هایی که عربستان با آمریکا و شخص جان کری انجام داد، اعلام شد.
وی افزود: بعد از نشست وزرای خارجی 6 عضو شورای همکاری خلیج فارس و آمریکا که پنج شنبه گذشته برگزار شد، وزرای خارجه آمریکا و عربستان پشت تریبون رفتند و از برقراری آتش بس از ساعت 11 شب روز سه شنبه خبر دادند. اینجا سوالی که پیش می آید این است که اگر واقعا بحث اهداف بشردوستانه در این زمینه مطرح بود، پس چرا از همان ساعات اولیه توافق این موضوع اعلام نگردید؟
وی تصریح کرد: بسیاری از مردم یمن در معرض شدید ترین حملات هوایی عربستان قرار گرفتند. عربستان، صعده را منطقه نظامی اعلام کرد، در صورتی که این منطقه کاملا مسکونی بود و آنجا را هدف عملیات شدید قرار داده و اصطلاح زمین سوخته را در یک محیط شهری اجرا نمود که این موجب آوارگی هزاران نفر از مردم یمن شد. عربستان در این مدت از سلاح های ممنوعه استفاده کرد و شدت بمباران هوایی که در روزهای اخیر صورت گرفت، توسط بسیاری به انفجارات اتمی هیروشیما تشبیه شد.
کاظم زاده تاکید کرد: می توان گفت به این علت آتش بس از سه شنبه اعلام شد که نیاز آمریکا برای برقراری آن از همان روز سه شنبه احساس می شد، چرا که همزمان با سفر مسئولین شورای همکاری خلیج فارس به آمریکا می باشد. هر چند دو سوم سران این شورا از اجابت این دعوت خودداری کردند اما تدارکی که آمریکایی ها دیدند این بود که بتوانند همزمان با این سفر و نشست کمپ دیوید یک امنیت روانی بر این نشست حاکم شود تا بتوانند آنجا اهداف خود را آرام پیش ببرند.
وی در پایان افزود: این نشان می دهد که نگاه به آتش بس یک نگاه ابزاری است و بحث اهداف بشردوستانه در اولویت های بعدی قرار دارد. تاثیری که این نگاه می تواند در چشم انداز آتش بس داشته باشد، این است که می تواند آن را شکننده تر از قبل کند، به طوری که در صورتی که هر یک از طرف های شرکت کننده در نشست آمریکا نتوانند به اهداف مورد نظر خود دست پیدا کنند، نیازی هم برای برقراری آتش بس نخواهند داشت و تداوم آتش بس تا حدود زیادی برخلاف آنچه که در تبلیغات مطرح می شود و توپ در زمین انصارالله و حوثی ها انداخته می شود، تابعی از تحقق اهدافی است که آمریکا و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس علی الخصوص عربستان می خواهند از قبل آتش بس به آن دست یابند و اگر این آتش بس دوام نیابد مسئولیت آن متوجه این طرف ها خواهد بود.

مصیب نعیمی، دیگر کارشناس مسائل غرب آسیا نیز گفت: بدون شک یکی از عوامل عمده وادار شدن رژیم عربستان به اعلام آتش بس، درماندگی و شکستی است که این کشور متحمل شد بدون اینکه هیچ کدام از اهدافی که برای آنها، این جنگ خانمانسوز را آغاز کرده بود، محقق شود. علاوه بر این تبعات منفی آن چه از نظر انزجار افکار عمومی مردم جهان، چه جهان عرب و چه دنیای اسلام دامنگیر عربستان شد.
وی با ذکر این مطلب که عربستان با حمله به یمن، کارنامه سیاهی از کشتار جمعی و جنایت را در تاریخ خود ثبت کرد، ضمن اینکه در انظار عمومی، یک رژیم خودباخته و ناتوان تلقی شد، گفت: بدون شک عربستان قبل از جنگ علیه یمن با عربستان بعد از آن متفاوت خواهد بود.
وی دلیل عمده و اساسی این آتش بس را ناتوانی عربستان از ماه اول آغاز جنگ دانست و گفت: عربستانی ها به دنبال سناریو می گشتند اما هیچ کس حاضر نشد واسطه شده و عمل آنها را توجیه کند، بنابراین به آمریکا پناه بردند، وزیر خارجه آمریکا را به عربستان بردند و تحت عنوان اینکه آمریکا درخواست آتش بس کرده، این مطلب را عنوان نمودند، در عین حال که هنوز هم به بهانه های واهی سعی می کنند عداوتشان نسبت به یمن را استمرار بخشند و تا لحظه آخر آتش بس هم مناطق یمن را بمباران کرده و بدترین جنایات را علیه شهروندان غیرنظامی این کشور روا داشتند.
نعیمی در پایان مردم یمن را مردمی سخت کوش دانست که علیرغم شرایط سخت بمباران زیر ساخت های این کشور و محاصره، پایداری کردند و حاضر نشدند تسلیم زور و وابستگی شوند و گفت: مردم یمن، مردمی قانع، خودباور و سختی کشیده هستند که همان طور که در جنگ ایستادگی کردند، در برابر فقر و محاصره هم ایستادگی خواهند کرد و این شایسته تقدیر است.