آیتالله اراکی در گفتو گوی اختصاصی با جامجم مطرح کرد:
جای خالی فکر و عمل انقلابی در اقتصاد و فرهنگ
رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر اعضای مجلس خبرگان، وظیفهای مهم را از این مجلس درخواست کردند؛ وظیفهای که برای انجام آن باید یک هیأت اندیشهورز با نگاه کلان و راهبردی و عمیق از سوی مجلس خبرگان شکل بگیرد. وظیفه این هیات بررسی چگونگی حرکت انقلاب اسلامی در 38 سال گذشته به سمت اهداف اصلی خود و پیشرفتها، توقفها و احیاناً پسرفتها در این مسیر است و این هیات اندیشهورز باید براساس جمعبندی خود از دستگاههای مختلف مطالبهگری کند.
اشتراک گذاری :
به گزارش خبرگزاری تقریب(تنا)، درباره این هیات و ضرورتهایی که باعث تاکید رهبر معظم انقلاب بر تشکیل آن شده است، روزنامه جام جم با آیتالله محسن اراکی، عضو مجلس خبرگان رهبری و دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفتوگویی کرده است. آیتالله اراکی، عمل نکردن برخی دستگاهها به وظایفشان را از جمله دلایل تشکیل این هیات اندیشهورز خوانده است:
در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران به 40 سالگی خود نزدیک میشود چه مسائلی باعث شده که رهبر انقلاب، وظیفهای جدید بر دوش مجلس خبرگان رهبری بگذارند؟
به نظر میرسد که مدیریت نظام ما در عرصههای اجرایی در دو عرصه، توفیقهای بسیار بالایی را بهدست آورده است؛ یکی عرصه نظامی و دیگری عرصههای سیاسی. البته در عرصههای نظامی ما توفیقمان بیش از عرصههای سیاسی بود و در دو عرصه هم توفیقمان چندان نبود که عبارتند از عرصههای اقتصادی و فرهنگی.
وقتی ما بررسی میکنیم، میبینیم که عمده دلیل توفیق ما در عرصههای نظامی، این است که در این عرصهها نیروهای انقلابی وارد عمل شدند و از معیارهایی که امام بزرگوار ما و بعد از ایشان مقام معظم رهبری برای رفتار انقلابی معین کردهاند، پیروی کردهاند و از مهمترین این معیارها اتکا به نیروهای داخلی و استعدادهای داخلی و کار جهادی است.
کار جهادی و اتکای به استعدادهای داخلی بخصوص جوانان مبتکر و دانشمندمان موجب شد که در عرصههای نظامی و همچنین در عرصههای سیاسی توفیقات بالایی را بهدست آوریم.
توفیقات علمی ما هم در بسیاری از عرصهها مرهون همین جوانانی است که با روحیه جهادی و انقلابی عمل کردهاند.
ما اگر در عرصههای علمی از جمله انرژی هستهای، عرصه نانو و سایر رشتههای علمی، پیشرفتی داشتهایم ـ که داشتهایم ـ محصول نیروهای انقلابی است که با کار جهادی این دستاوردهای بزرگ را نصیب ملت ما کردهاند.
پس در همه توفیقاتی که نصیب انقلاب ما و نصیب مردم ما شده است، دو عنصر بسیار اساسی وجود دارد یکی انقلابی بودن و دیگری کار جهادی کردن.
چه مسائلی باعث شده که در دو عرصه دیگر یعنی اقتصاد و فرهنگ، نتوانیم به اندازه عرصههایی مانند صنایع نظامی، پیشرفت داشته باشیم؟
در عرصه اقتصادی، هم کار انقلابی انجام نگرفته و هم مدیریت جهادی نداشتهایم که این بسیار روشن است و جای انکار هم نیست و بنابراین میبینیم که در عرصههای اقتصاد اتکای به نیروهای داخل کمتر به عمل آمده و استفاده از نیروهای جوان انقلابی کمتر شده است.
دوران بعد از جنگ که دوران سازندگی شروع شد تلاش بر این شد که عمدتا برنیروهای تکنوکرات اعتماد و اتکا بشود و سعی شد با استفاده از امکانات خارج از کشور اقتصاد کشور ساخته شود.
این دو اشتباه یعنی اعتماد به خارج و بهکارگیری و تکیه بر نیروهای تکنوکرات ـ نیروهای تکنوکرات که میگوییم یعنی نیروهایی که حس جهادی و نگاه انقلابی نداشته و نگاه به خارج داشتند ـ منشا آن شد که اتکای به نیروهای جوان داخل و نیروهای با اخلاص و نیروهای امین داخلی کمتر صورت گرفت.
این دو اشکال در عرصه اقتصاد مانع آن شد که اقتصاد ما آن پیشرفت لازم را داشته باشد، البته پیشرفتهایی شده، اما این پیشرفتها بسیار اندک و بسیار محدود بوده است.
و همچنین در عرصه فرهنگ اصلا عقبگرد داشتیم. اوایل چون نیروهای انقلابی با حس انقلابی کارهای ارزشمندی در عرصه فرهنگ انجام دادهاند ما مقداری پیشرفت فرهنگی داشتهایم.
بعدها زمام امور فرهنگ بتدریج از دست نیروهای انقلابی بهدلایلی گرفته شد و به نیروهای انقلابی در عرصههای فرهنگ آنچنان بها داده نشد؛ یعنی وزارتخانههایی مثل ارشاد و آموزش عالی.
نیروهای انقلابی در بدنه این سازمانها و نهادها آنچنان که باید حضور نداشتهاند. البته ممکن است در مدیریتهای کلان این نهادها نیروهای انقلابی بوده باشند، اما در بدنه از نیروهای انقلابی کمتر استفاده شده است.
خلاصه اینکه ما در عرصه فرهنگ و در عرصه اقتصاد کار جهادی و انقلابی نکردیم، در نتیجه امروز هم در حوزه فرهنگ و در حوزه اقتصاد به عقبماندگی زجرآوری دچار شدهایم.
بیانات رهبر انقلاب در جمع خبرگان و وظیفهای که بر دوش این مجلس گذاشتند چه پیامی میتواند برای دیگر نهادها داشته باشد؟
به نظرم اینکه مقام معظم رهبری مدظله العالی این نهیب را به همه و بالاخص مجلس خبرگان زدند و از مجلس خبرگان خواستند با تشکیل گروههای اندیشهورز به مطالبه برخیزند، برای این بود که نهاد اجرایی کشور و نهادهای عملکننده را وادار کنند که در این عرصه، تحولی از درون در خودشان ایجاد کنند.
اینکه میگوییم در عرصه فرهنگ کار انقلابی چندانی نشده است، نمونه بسیار مهم آن همین سند تحول در آموزش و پرورش است. زحمت زیادی در تهیه این سند کشیده شد. به جای اینکه این سند تحول در آموزش و پرورش اجرایی و آموزش و پرورش ما متحول شود، رفتند یک سندی را از خارج کشور عاریه گرفتند که با آن سند بخواهند فرهنگ ما را متحول کنند. خب این نشاندهنده نگاه کجی است که در عرصه فرهنگ بر ما تحمیل شده است.
یعنی به جای اینکه به خودمان اتکا کنیم، میرویم فرهنگ و شیوه تحول در آن را از خارج گدایی میکنیم به این معنی که ما به اندیشه، فکر و نیروهای داخلی خودمان اصلا بها ندادهایم و در این عرصه هیچ کاری نکردهایم.
در عرصه اقتصاد مقاومتی هم نزدیک به هفت هشت سال است که مقام معظم رهبری بر اقتصاد مقاومتی تاکید دارند، اما در اقتصاد مقاومتی هم آنچه را باید بشود، انجام ندادهاند. اقتصاد مقاومتی تعریف دارد. مقام معظم رهبری اصول این اقتصاد مقاومتی را پیاپی تبیین کردند، ولی خب عملا اقتصاد مقاومتی اجرا نشده است. اقتصاد مقاومتی یک مجموعه هماهنگ تکاملی است و با یک اقدام، اقتصاد مقاومتی صورت نمیگیرد و نمیشود ما کارهای اقتصادی روزمره مان را انجام بدهیم بعد بگوییم که این اقتصاد مقاومتی است.
اقتصاد مقاومتی کاملا در بیانات و سیاستگذاریهای کلان مقام معظم رهبری تبیین شده و در این عرصه هنوز اقدام چندانی صورت نگرفته است.
این اقتضا میکرد مقام معظم رهبری پیشنهاد کنند که یک گروه اندیشهورزی تشکیل بشود و بیایند و ببینند ما در چه حوزههایی پیشرفت داشتیم و در چه حوزهای توقف کردهایم و در چه حوزههایی پسرفت داشتهایم.
این حوزهها بررسی بشود و این گروههای اندیشهورز هم طرح ارائه کنند و هم در پی اجرای این طرح، اقدامات لازم را انجام دهند.
آیا میتوان اینگونه تحلیل کرد که احتمالا عمل نکردن صحیح برخی دستگاهها به وظایفشان باعث شده است تا رهبر انقلاب این وظیفه را به دوش مجلس خبرگان رهبری بگذارند؟
دقیقا همینطور است. یعنی به هر حال بعضی از دستگاهها دچار مسائل دیگری بجز وظایف اصلیشان شدند یا حتی میبینیم بعضی از نهادها به جای اینکه به وظیفه اصلی خودشان بپردازند به کارهای جنبی و احیانا به کارهایی که با وظایف اصلیشان در تضاد هست، میپردازند. بنابراین با توجه به اینکه نصایح مقام معظم رهبری و تاکیدات ایشان و با آن همه تکراری که ایشان انجام دادهاند، نتوانستهاست این نهادها را به حرکت بیندازد و همت این نهادها و همت مسئولین این نهادها را به جنبش و تلاش وادارد، طبیعی است که مقام معظم رهبری از نهادی مثل نهاد مجلس خبرگان بخواهند که در این عرصه تلاش کند. انشاءالله نهاد مجلس خبرگان نیز با پیگیری و ارائه طرحهای مناسب و با پیگیری مطالبات مقام معظم رهبری و مطالبات همه مردم، نهادهای عملکننده را وادار کند که به وظایفشان عمل کنند که به تناسب این مرحله از انقلاب بتوانند در دوران 40 سالگی انقلاب، یک مجموعه کاملی مطابق با اهداف انقلاب به مردم ارائه کنند.