نگاهی به چرایی‌ تخریب مساجد در هند

به گزارش حوزه بین‌الملل خبرگزاری تقریب، به نقل از «الجزیره»، 9 ژانویه «مسجد شاهی» (Shahi Masjid)، یک مسجد تاریخی در قرن شانزدهم، در ایالت «اوتار پرادش» هند، تحت پروژه تعریض جاده توسط بولدوزرها تخریب شد.

این تخریب در حالی صورت گرفت که به گفته امام جماعت مسجد، دادگاه محلی قرار بود در 16 ژانویه به دادخواستی مبنی بر توقف برنامه‌های مدیریت شهری رسیدگی کند.

مسجد شاهی، اولین مسجد باستانی نیست که به خاطر پروژه تعریض جاده تخریب شد. نوامبر گذشته نیز یک مسجد 300 ساله در بخش «مظفرنگر» این ایالت که بر سر راه یک بزرگراه قرار داشت، با خاک یکسان شد.

«مسجد جامع شمسی»، یکی دیگر از بزرگترین و قدیمی‌ترین مساجد در هند که میراث ملی 800 ساله در منطقه «بدایون» اوتار پرادش است، سال گذشته با تشکیل پرونده قضایی به نمایندگی از یک کشاورز هندو با حمایت گروه ملی راست‌گرای هندو (ABHM) به موضوع مناقشه تبدیل شد. وی ادعا می‌کرد این مسجد غیرقانونی است و بر روی معبد تخریب شده «Lord Shiva» در قرن دهم ساخته شده است. در دادخواست آنها آمده است که هندوها مالکیت قانونی زمین را دارند و باید بتوانند در آنجا عبادت کنند.

ادعای غیرقانونی بودن این مسجد بر اساس یک روایت راست افراطی است که معتقد است اکثر مساجد هند در یک مقطع زمانی در واقع معابد بوده و توسط حاکمان مسلمان به زور به مساجد تبدیل شده‌اند. اگرچه امروزه اکثر مورخان این ادعاها را انکار می‌کنند، زیرا شواهد کمی برای اثبات این ادعا وجود دارد.

حکومت حزب بهاراتیا جاناتا (BJP) به نخست وزیری «نارندرا مودی»، به طور فزاینده‌ای برای یکسان‌سازی فرهنگی هند با تغییر نام مکان‌ها و استراتژی‌های جدیدی مانند تخریب کردن بناهای تاریخی مسلمانان با بولدوزر و حفاری‌های اماکن باستانی برای یافتن ریشه‌های هندو در اماکن مذهبی مسلمانان تلاش می‌کند.

سرنوشت مسلمانان هند به نقطه عطفی رسیده است. ده‌ها طومار توسط گروه‌های راست‌گرای هندو علیه مساجد در سراسر کشور ارسال شده است. در چند سال گذشته همچنین شاهد فعال شدن یک نهاد غیررسمی از داوطلبان بوده‌ایم که از موکب‌های مذهبی برای تسلط بر اماکن مذهبی مسلمانان از جمله مساجد و زیارتگاه‌های مسلمانان استفاده می‌کنند.

همچنین در چندین جشن فستیوال هندوها در سال 2022، اوباش مسلح هندو به رهبری اعضای BJP، وارد محله‌های مسلمان شده و در حالی که پرچم هند را روی مساجد نصب می‌کردند، شعارهای ناپسند نیز سر می‌دادند.

«ام اس گلوالکار»، یکی از بنیانگذاران ایدئولوژی ناسیونالیستی هندو یا هندوتوا (شکل غالب ملی‌گرایی هندو)، در مشهورترین متن خود معروف به «دسته افکار»، ادعا می‌کند که «مسلمانان معتقدند هرجا مسجدی وجود داشته باشد، آن محل متعلق به خودشان است.» یادآوری این نکته مهم است که اعتقاد به مالکیت انحصاری زمین‌های هند با به قدرت رسیدن BJP ظهور نکرد، بلکه همیشه یک اصل اساسی تفکر ملی‌گرای هندو بوده است.

تخریب غیرقانونی مسجد تاریخی دوران مغول، «مسجد بابری»، در 6 دسامبر 1992 نیز اعلام جنگی خاموش بود. این مسجد توسط داوطلبان مذهبی که ادعا می‌کردند معبد باستانی «رام» در همان مکان قرار داشت، به ویرانه تبدیل شد.

تخریب مسجد بابری که از بسیاری جهات مهم‌ترین رویداد در هند پس از استقلال بود، به مارپیج خشونت و شورش در چندین شهر ختم شد. بافت اجتماعی ناهمگون شهرهای هند به شدت دگرگون شد و خاطره آن برخوردهای خشونت‌آمیز همچنان در بسیاری از شهرهای هند تا به امروز ادامه دارد.

در همین حال در سال ۲۰۱۹، دادگاه عالی هند حکمی صادر کرد که بر اساس آن زمین مسجد بابری به عنوان زادگاه «لرد راما» به هندوها واگذار شد. این امر جناح راست را جسور کرد تا خشونت غیرقانونی اوباش را قانونی جلوه دهند.

هرگونه نشانه‌ای از معماری مسلمانان از نظر دیدگاه‌های ملی‌گرایانه، نقض خلوص سرزمین مقدس تلقی می‌شود. از نظر تاریخی، پاکسازی فرهنگی کل یک قوم با تخریب بناهای تاریخی و پاک کردن خاطرات آنها همراه بوده و برای آنکه آیندگان آن را انکار کنند، گذشته با خاک یکسان می‌شود.

بنابراین خشونت فقط ابزار تلافی جویانه تهاجمی برای ایجاد وحشت نیست، بلکه یک استراتژی حساب شده است که هدف آن بازآفرینی معانی فرهنگی مرتبط با قلمرو است. کارهای سیاسی BJP و متحدان راست افراطی هندو، شبیه یک ماشین جنگی است که در تلاش‌های دیوانه‌وار و بی‌پایان برای ساختارشکنی گیر کرده است.