همزیستی مسالمت‌آمیز مسلمانان در گرو پذیرش اصل تکثر آراء و مذاهب است/رمضان فرصت مناسبی برای تقویت وحدت و همدلی
حجت الاسلام علم الهدی تأکید کرد:سعی کنیم با بهره‌گیری از ظرفیت بی‌بدیل ماه رمضان، نسل فردا را، هم با عقاید صحیح مذهبی و هم با فرهنگ سعه صدر و ادب گفتاری و رفتاری نسبت به پیروان مذاهب دیگر، تربیت کنیم.
اشتراک گذاری :
حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمدصادق علم الهدی استاد حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، پیرامون اهمیت وحدت و تقریب مذاهب گفت: در قرون گذشته، متفکران و فعالان اجتماعی بسیاری ایده وحدت مسلمین را سرلوحه برنامه‌های خود قرار دادند و هر کدام به شکلی در این راستا تلاش کردند، اما بسیاری از این تلاش‌ها توفیق ماندگاری نداشت، حتی برخی نیز حساسیت‌برانگیز شد و با واکنش‌های منفی جماعاتی از امت اسلام مواجه شد. مثلاً برخی اتحاد سیاسی حاکمان بلاد اسلامی را وجهه همّت خویش ساختند که نتایج سست و ناپایداری به دنبال داشت و گاهی به تثبیت و تقویت حکومت‌های فاسد مدّعی اسلام منجر شد؛ تاریخ مملوّ از جنایات و خیانات حاکمان داعیه دار مسلمان در حق اسلام و مسلمین است.
حجت الاسلام علم الهدی با بیان این مطلب افزود: برخی نیز ساده‌لوحانه به دنبال تعدیل معتقدات شیعه و سنی افتادند و در صدد تدارک عقائد میانی برآمدند تا به زعم خویش فاصله میان اهل سنت و اهل تشیع را کم کنند؛ روش تعدیل باورهای مذهبی، علاوه بر اینکه از منظر اعتقادی نادرست و غیر موجّه بود، در عمل هم نتیجه مثبتی به دنبال نداشت، بلکه حساسیت پیروان سنّتی مذاهب را نیز برانگیخت و بهانه به دست بدخواهان و کج‌فکران داد، تا حرکات وحدت‌گرایانه را در تضاد با اعتقادات مذهبی معرفی کنند و از این طریق سدی در برابر اقدامات مصلحانه بسازند. وحدتی که قرار باشد در آن شیعیان، قدری سنی شوند و سنیان قدری شیعه، بدون شک شکست‌خورده است.
وی ادامه داد: در وحدت مطلوب و مورد نظر ما، نه لازم است شیعه از باورهای خود گامی عقب بنشیند و نه سنّی. در واقع وحدتی که مد نظر ما است؛ از جنس فرهنگ است؛ فرهنگ مبتنی بر احترام و همدلی متقابل با تکیه بر مشترکات دینی. امروز امت اسلام باید به یک نقطه مشترک فرهنگی برسند و نه اعتقادی، همزیستی مسالمت‌آمیز ملل مسلمان در گرو پذیرش اصل غیر قابل انکار تکثّر آراء و مذاهب است، باید این واقعیت را پذیرفت که اختلاف رأی و مذهب لازمه غیر قابل تفکیک این دنیای آمیخته به جهل و قصور است. با وضع فعلی دنیا، وحدت اعتقادی همگانی جز به معجزه و خرق عادت رخ نمی‌دهد، از دیرباز باورهای جوامع انسانی و اسلامی متکثر بود، و هر چه از عمر زمان گذشت، بر دامنه این تکثّر افزوده شد. در طول تاریخ، علی الدوام مدعیان تازه‌نفسی ظهور کردند و فرق و نحل جدیدی سربرآوردند و به تدریج از نقاط وحدت کاسته شد. ما چاره‌ای نداریم جز آنکه به این تشتّت مذهبی با نگاه واقع بینانه نظر کنیم.
حجت الاسلام علم الهدی اظهار داشت: خیلی از رجال سنّتی گمان می‌کنند پذیرش اصل تکثّر آراء و مذاهب، به معنای پذیرش حقانیت همه آراء و مذاهب است، از این رو، آن را منافی با باورهای مذهبی خویش می‌بینند. واقعاً بسیار سخت است که به برخی بفهمانیم احترام متقابل به آراء و باورهای یکدیگر، منافاتی با این واقعیت ندارد که در این بین، فقط یک رأی حق باشد و باقی باطل. حتی منافاتی با احتجاجات عالمانه و متکلمانه برای اثبات حقانیت و یا نقد علمی مذاهب ندارد.
استاد حوزه علمیه قم بیان داشت: از قضا، در فضای صلح و سلام و همدلی، استدلال صحیح، بهتر به باور می نشیند و حق، عیان‌تر خود را نمایان می کند. برخلاف فضای تعصب و خشونت که اولین قربانی آن، حقیقت است؛ در خفقان تعصّبات مذهبی، نور حق نمی‌تابد.
حجت الاسلام علم الهدی در ادامه این گفتگو در خصوص فضیلتهای ماه مبارک رمضان تصریح کرد: ماه مبارک رمضان به جهت خصوصیات ممتازش، زمان بسیار مناسبی برای پیگیری ایده وحدت اسلامی و تقریب قلوب مسلمین است؛ چون موسم طاعت و خشوع و خضوع و دست‌گیری و اکرام است. فضای صلح و سلمی که بر این ماه حاکم است، پیش‌نیاز وحدت و همدلی امّت اسلام بوده و زمینه معنوی ماه مبارک رمضان بستری عالی برای تقویت روحیه تفاهم و مدارای مذهبی است. سعی کنیم با بهره‌گیری از ظرفیت بی‌بدیل این ماه، نسل فردا را، هم با عقاید صحیح مذهبی و هم با فرهنگ سعه صدر و ادب گفتاری و رفتاری نسبت به پیروان مذاهب دیگر، تربیت کنیم.
وی در پایان عنوان کرد: واقعیت این است که امروز دنیا با دیروز آن خیلی فرق کرده است؛ وسعت و سرعت ارتباطات، دنیای امروز را خیلی کوچک و آدمیان را خیلی به هم نزدیک کرده است؛ شاید ارتباطی که امروزه بین اقصی نقاط جهان برقرار است، صد سال قبل، میان اهالی یک روستا برقرار نبود. بدیهی است که توسعه ارتباطات، فرهنگ خاص خود را می‌طلبد. بشر ناچار است آستانه تحمّل خود را بالا ببرد و فرهنگ همزیستی مسالمت‌آمیز در پرتو احترام متقابل به باورهای امم و ملل را بپذیرد، تا دیگر شاهد آتش خانمان‌سوز منازعات قهرآمیز فرقه‌ای نباشد.
