هدف اصلی نتانیاهو از پذیرش طرح کمیته چهارجانبه، همان ادامه تسلط بر کرانه باختری و جلوگیری از تشکیل کشور فلسطین است.
اشتراک گذاری :
سرانجام و بعد از مذاکراتی طولانی در دولت اسرائیل، بنیامین نتانیاهو اعلام کرد که طرح کمیته چهارجانبه را برای از سرگیری مذاکرات با فلسطینیان بر اساس زمان‌بندی مشخص می‌پذیرد.
طرح کمیته چهارجانبه (مرکب از امریکا، روسیه، اتحادیه اروپا، سازمان ملل متحد) دقیقا ساعتی بعد از آن اعلام شد که محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد اعلام کرد که خواستار عضویت کامل کشور فلسطین در این سازمان است.
بر اساس این طرح، مذاکره میان دو طرف تا انتهای سال آینده میلادی باید تمام شده باشد. کمیته چهارجانبه هیچ پیش شرطی را برای مذاکرات مشخص نمی‌کند و مرز کشور فلسطین را به آخرین سخنرانی باراک اباما، رئیس جمهوری امریکا، درباره خاورمیانه استناد می‌کند. وی در این سخنرانی مرزهای سال ۱۹۶۷ را محدوده کشور فلسطین اعلام کرد و سپس، در برابر اعتراض بلافاصله اسرائیل، در صدد تصحیح آن برآمد و سخنان خود را به گونه‌ای تفسیر کرد که رضایت اسرائیل را به دنبال داشت. وی موضوع مبادله زمین را به سخنان قبلی خود افزود. بر این اساس، شهرک‌های اسرائیلی در کرانه باختری به عنوان بخشی از خاک اسرائیل باقی می‌مانند و به جای آن‌ها مقداری زمین به فلسطینیان داده می‌شود.
شهرک‌های اسرائیلی در کرانه باختری به گونه‌ای چیده و ساخته شده‌اند که وحدت ارضی و یکپارچگی این منطقه را از بین می‌برد و کرانه باختری را به جزایری تبدیل می‌کند که جاده‌های کمربندی میان شهرک‌ها آن‌ها را از هم جدا می‌کند. هم اکنون، ساکنان کرانه باختری برای رفتن از شهری به شهر دیگر باید از این جاده‌ها و ایست‌های بازرسی عبور کنند و هر بار باید کارت هویت خود را نشان دهند و انگیزه سفر خود را به مأموران اسرائیلی اعلام کنند و از آن‌ها اجازه عبور بگیرند؛ شبیه به سفر از کشوری به کشور دیگر.
نقص بزرگ دیگر در طرح کمیته چهارجانبه آن است که هیچ اشاره‌ای به توقف شهرک‌سازی نمی‌کند. همه اعضای این کمیته بارها جداگانه اعلام کرده‌اند که ادامه شهرک‌سازی اسرائیل در کرانه باختری مانع عمده ای در راه رسیدن به صلح در این کشمکش دیرینه است. چند روز قبل، اسرائیل اعلام کرد که قصد دارد هزار و صد واحد مسکونی در کرانه باختری بسازد.
شهرک‌سازی عامل اصلی در به بن‌بست رسیدن مذاکره میان محمود عباس و ایهود اولمرت، نخست وزیر سابق اسرائیل بود. رئیس جمهوری امریکا و وزیر خارجه اش توقف شهرک‌سازی را شرط اصلی برای شروع مذاکرات اعلام کردند و محمود عباس هم این موضع امریکا را پذیرفت، ولی دولت امریکا دیری نگذشت که محمود عباس را تنها گذاشت و جرج میچل را برای راه اندازی مذاکرات بدون هیچ پیش شرطی راهی خاورمیانه کرد.
کمیته چهارجانبه در عین حال، برای جلب نظر طرف فلسطینی به مذاکرات، اشاره‌ای به یهودی بودن "کشور اسرائیل" و لزوم به رسمیت شناختن آن در پایان مذاکرات نکرده است. به نظر می‌رسد این کمیته مایل باشد که از تاکتیک "ابهام سازنده" استفاده کند، ابهامی که همواره با قطع‌نامه ۲۴۲ شورای امنیت همراه بوده است. عقب‌نشینی اسرائیل از "همه" اراضی اشغال شده در سال ۱۹۶۷ یا از "اراضی اشغالی" ابهامی را آفریده که اسرائیل و امریکا در مدیریت بحران از آن سود زیادی برده‌اند. اگر از عضو امریکایی یا اروپایی کمیته چهارجانبه بپرسید که تکلیف شهرک‌سازی چه خواهد شد، پاسخ خواهد داد که این موضوع در طرح "نقشه راه" وجود دارد که کمیته چهارجانبه مأمور رسیدگی به اجرای آن است.
تشکیلات فلسطینی هنوز موضع رسمی خود را در قبال طرح کمیته چهار جانبه اعلام نکرده است، ولی مسئولان فلسطینی جداگانه گفته‌اند که مذاکره بدون توقف شهرک‌سازی معنایی ندارد. صائب عریقات، رئیس کمیته مذاکرات در سازمان آزادی‌بخش فلسطین، می‌گوید: "اگر نتانیاهو واقعا با طرح کمیته چهارجانبه موافق است، باید توقف شهرک‌سازی و پذیرش مرزهای ۱۹۶۷ را اعلام کند."
اسرائیل نیز به این طرح اعتراضاتی دارد، که به گفته نتانیاهو، در خلال مذاکرات بیان خواهد کرد؛ از جمله این که وی مهلت سه ماهه را برای بحث مسائل مرز و امنیت رد می‌کند و با عقب افتادن موضوع آوارگان فلسطینی یا شناسایی یهودیت اسرائیل به مراحل پایانی مذاکرات مخالف است.
به نظر می‌رسد که اسرائیل به توصیه امریکا طرح کمیته چهارجانبه را پذیرفته باشد، چون صرف ورود به مذاکرات به معنای خنثی شدن طرح عضویت فلسطین در سازمان ملل متحد است و واشنگتن را از دردسر وتو این طرح در شورای امنیت دور می‌کند.
تصمیم اسرائیل به ساختن ۱۱۰۰ واحد مسکونی در شهرک گیلو در جنوب بیت المقدس، خشم فلسطینیان و محکومیت جهانی را برانگیخت، از جمله صدر اعظم آلمان که به نوشته روزنامه هاآرتص نتانیاهو را سرزنش کرده و گفته است. "دیگر سخنان وی را باور نمی‌کند." خانم مرکل افزوده است: "در بیانیه کمیته چهارجانبه از دو طرف خواسته شده که از هر گونه اقدام تحریک آمیز خودداری کنند. من نمی فهمم که چگونه چند روز بعد از صدور این بیانیه اجازه می دهید که ۱۱۰۰ واحد مسکونی ساخته شود؟» ناخرسندی آنجلا مرکل بیشتر از آن روست که به تقاضای نتانیاهو از محمود عباس خواسته بود که، در ازای سه ماه توقف شهرک‌سازی، وارد مذاکرات شود.
هیلاری کلینتون، وزیر خارجه امریکا، نیز در مصاحبه با شبکه مصری "الحیات" از طرف‌های فلسطینی و اسرائیلی خواسته است که به هیچ اقدام تحریک‌آمیزی دست نزنند.
نه اعتراض صدر اعظم آلمان و نه درخواست وزیر خارجه امریکا، هیچ‌کدام نه به توقف شهرک‌سازی و نه به موفقیت مذاکرات کمک نمی‌کنند. برخی مایل‌اند که اقدام نتانیاهو در پذیرش طرح کمیته چهارجانبه را نیرنگ جدید وی بنامند، ولی به نظر می‌رسد که وی این طرح را برای پشت سرگذاردن موقت مشکلات ناشی از طرح عضویت فلسطین در سازمان ملل متحد پذیرفته باشد و هدف اصلی همان ادامه تسلط بر کرانه باختری و جلوگیری از تشکیل کشور فلسطین است.
