نشست " بوسنی، از ثبات تا یکپارچگی " با حضور امیر حاجیکادونیچ، در دانشگاه ادیان و مذاهب در قم برگزار شد.

به گزارش تقریب (تنا):

در اين نشست ابتدا حجت الاسلام و المسلمین مسجد جامعی، سفیر اسبق جمهوری اسلامی ايران در واتیکان، طي سخناني از اهمیت کشور بوسنی و هرزگوین به عنوان یک کشور اسلامی در دل اروپا یاد کرد و از نقش تاثیر گذار جمهوری اسلامی در این کشور چه در زمان جنگ و چه پس از آن سخن گفت. 

در ادامه، امیر حاجیکادونیچ ، سفير جمهوري بوسني ، ضمن ابراز خرسندي از حضور در قم و در دانشگاه ادیان و مذاهب ،سفر جاري خود را  چهارمین سفر  به شهر قم عنوان کرد .

سفير بوسني سپس به توافقنامه دیتون در سال ۱۹۹۵ اشاره کرد و گفت: سه سال پیش از آن، بوسنی تنها یکی از شش جمهوری تازه استقلال یافته یوگسلاوی سابق بود که از سوی سازمان ملل و بسیاری دیگر از کشورها به رسمیت شناخته شد.
وی در توضیح این بازه زمانی سه ساله گفت: از زمان اعلام استقلال تا امضای توافقنامه دیتون، انواع و اقسام سختی ها و مشقت ها را در سطوح مختلف تجربه کردیم؛ به طور مثال بسیاری از کارخانه ها تعطیل شد، مدارس، دانشگاه ها و نهادهای علمی برای فعالیت خود دچار مشکلات فراوانی بودند. حاجیکادونیچ افزود: اما با عنایت خداوند، قوت و همت ارتش بوسنی و حمایت های دوستان مردم بوسنی، بعد از امضای توافقنامه دیتون توانستیم به صورت رسمی نمایندگان خود را پای میز مذاکرات رسمی نشانده و در مورد آینده کشور خود دست به فعالیت و کوشش بزنیم. 

سفیر بوسنی در تهران درباره توافقنامه دیتون اظهار داشت: این توافقنامه با پیگیری های آمریکا عملی گردید. تفاهم نامه به نحوی تنظیم شده بود که می توانیم بگوییم همه طرف ها هم از آن راضی بودند و هم ناراضی. اما نتیجه مهم این توافقنامه در آنجا بود که امضای آن با خود امنیت و آرامش قابل قبولی را برای شهروندان بوسنیایی به همراه داشت و زمینه مطلوبی را به وجود آورد که فضای گفتگوها و تعامل بین طرف های مختلف شکل بگیرد.
وی در ادامه از سال های پس از امضای توافقنامه دیتون سخن گفت و خاطرنشان کرد: ۱۵ سال است که مردم بوسنی از نعمت آرامش و امنیت بهره مند هستند و بوسنی طی این ۱۵ سال توانسته موفقیت های خوبی را به دست بیاورد. البته طبیعی است که برخی با خوش بینی به شرایط می نگرند و برخی دیگر نیز نیمه خالی لیوان را می بینند. 

امیر حاجیکادونیچ افزود: فرای رضایتمندی ها یا نارضایتی ها، یکی دیگر از نتایج توافقنامه دیتون ادامه بقا و حیات بوسنی بود. حتی صرب های بوسنی به عنوان دومین گروه بزرگ این کشور و کروات ها به عنوان سومین گروه، با توجه به اختیاراتی که به آنها داده شده، از توافقنامه مذکور راضی می باشند. 

وی در عین حال به جنبه های سلبی توافقنامه دیتون اشاره  و تصریح کرد: تفاهم نامه برای آنکه بتواند رضایت همه طرف ها را به وجود آورد، نظامی را ایجاد کرد که پیچیدگی های خاص خود را دارد و با هیچ یک از نظام های سیاسی دنیا قابل مقایسه نیست. در بوسنی، حکومت از ۵ سطح مختلف تشکیل شده تا بتواند پاسخگوی همه خواسته ها باشد. این پنج سطح به این قرار هستند: شهرداری ها، شوراهای شهر ، ولایت ها، جمهوری ها و دولت فراگیر. سفیر بوسنی افزود: بنا براین دستگاه پیچیده و گرانی برای شهروندان بوسنی به وجود آورده است؛ به عنوان نمونه کشور بوسنی با جمعیتی بالغ بر ۳.۵ میلیون نفر، دارای ۳۰۰ وزیر در سطوح مختلف کشور می باشد. به همین دلیل است که قومیت های مختلف در روند حرکت کشور، مشارکت دارند. 

امیر حاجیکادونیچ با اشاره به قانون اساسی کنونی بوسنی اظهار داشت: قانون اساسی کنونی فقط با هدف به پایان رساندن جنگ تدوین گردیده بود، اما در شرایط جدید کشور نیازمند جایگزین مناسبی برای آن می باشد.
وی در ادامه با طرح این سئوال که آیا سال های پس از امضای دیتون، سال های موفقی برای کشور بوده است، گفت: در زمان امضای توافقنامه دیتون، ۶۰ هزار نیروی حافظ صلح در بوسنی بودند، اما هم اکنون از آن نیروها هیچ کس در این کشور باقی نمانده است و فقط یک تا دو هزار تن از نيروهاي پلیس  اتحادیه اروپا در بوسنی خدمت می کنند. سفیر بوسنی افزود: از میان ۶۰ هزار نیروی حافظ صلحی که در بوسنی بودند، حتی یک نفر در این کشور جان خود را از دست نداد. این مسائل نشان می دهد که نتایج توافقنامه دیتون موفق و قابل دفاع بوده است. بوسنی در قیاس با کشورها و مناطقی که دچار وضعیت مشابهی هستند، موفق بوده است. 

امیر حاجیکادونیچ، پنج سال اول پس از امضای دیتون را سالهاي تثبیت حیات دموکراسی در بوسنی دانست و افزود: از عرصه های گوناگون انتخاباتی که دو سال یکبار در بوسنی انجام می پذیرد تا تجدید بنای مدارس، بیمارستان ها و ... که در طول ناآرامی ها تخریب شده بودند، همه و همه از اتفاقات خوبی هستند که در کشور روی داده اند.
وی درباره این سئوال که بوسنی طی سال های بعد تا چه حد موفق بوده است، گفت: بایستی به این مسئله در سطوح مختلف پرداخت؛ به طور مثال کشور در بازگرداندن اموال عمومی و خصوصی موفق بوده، اما در حوزه بازگشت آواره گان و مهاجران بوسنیایی به شهرهای خود، چندان موفق نبوده است. سفیر بوسنی افزود: تعداد مسلمان هایی که به سرزمین های خود بازگشته اند، بیشتر است و در مقابل تعداد صرب ها و کروات هایی که برگشته اند، کمتر می باشد. 

حاجیکادونیچ درباره همزیستی اقوام مختلف در کشور متبوعش اظهار داشت: تا پیش از آغاز جنگ، همه مردم بوسنی از قومیت های مختلف در کنار یکدیگر زندگی می کردند که می توان شرایط آن موقع را به پوست ببر تشبیه کرد. اما، پس از جنگ، اوضاع به سابق خود بازنگشته است و هم اكنون در مناطق مختلف، قومیت های مختلف به تنهایی زندگی می کنند. 

وی با اشاره به مشکلات موجود در بحث بازگشت آواره گان گفت: برای بازگشت مهاجران هیچ گونه محدودیت یا ممنوعیت قانونی وجود ندارد، اما روند بازگشت آنها اولا تحت تاثیر اختلافات قومی و نژادی قرار دارد و در ثانی برخی از کسانی که از کشور خارج شده و در جاهای مختلف زندگی می کنند، موفقیت هایی داشته و زندگی خوبی برای خود درست کرده اند، بنابراین بازگشت برای آنها دشوار می باشد. 

سفیر بوسنی و هرزگوین در جمهوری اسلامی درباره الحاق احتمالی کشورش به اتحادیه اروپایی اظهار داشت: بوسنی هم اکنون کاندیدای بالقوه ورود به اتحادیه اروپایی می باشد و قرارداد هایی بین این کشور و اتحادیه اروپایی وجود دارد که در حال اجرا می باشند، اما بوسنی می کوشد که تبدیل به کاندیدای رسمی پیوستن به اتحادیه اروپایی شود. وی افزود: پس از کاندیداتوری رسمی بوسنی برای الحاق به اتحادیه اروپا، گفتگوهای سنگین و پیچیده ای آغاز خواهد گردید، که بنا بر تجربه های گذشته بین ۵ تا ۸ سال به طول خواهد انجامید. همین گفتگوها بزرگترین تغییرات و اصلاحات بنیادین را در سطوح مختلف جامعه به وجود خواهد آورد. به گفته حاجیکادونیچ، هیچ یک از قومیت های مختلف موجود در بوسنی با الحاق به اتحادیه اروپایی مخالف نیستند، بنابراین بحث یکپارچه سازی اجتماعی به زودی در کشور کلید خواهد خورد تا شرایط پیوستن به اين اتحادیه محقق گردد. 

وی در ادامه به نقش جمهوری اسلامی در بوسنی چه به هنگام جنگ و چه پس از آن اشاره کرد و گفت: ایران تاثیرات سیاسی و فرهنگی فراوانی در کشور ما داشته است. سفیر بوسنی افزود: باید تایید کنم که کمک ها و مساعدت های جمهوری اسلامی ايران مملو از صمیمیت و خلوص نیت بود و به همین دلیل مردم بوسنی، هرگز آن را فراموش نخواهند کرد. کمک ها در طول جنگ از اهمیت بنیادین برخوردار بود و چنانچه کمک های جمهوری اسلامی و چند کشور دوست دیگر نبود، مردم بوسنی نمی توانستند خود را به شرایط مذاکره و گفتگو بر سر آینده سیاسی خود برسانند. حاجیکادونیچ سخنان خود را اینگونه ادامه داد: در سال های پس از جنگ نیز کمک های ایران در تثبیت نهادهای کشور تاثیر به سزایی داشت. از سوی دیگر، تاثیر گذاری فرهنگی و علمی ایران در بوسنی بسیار محسوس می باشد و سازمان ها و نهادهای معتبر علمی ایرانی در سارایوو فعالیت می کنند. وی به عنوان نمونه از کالج ایران و بوسنی، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی و بنیاد ملاصدرا و ... یاد کرد. حاجیکادونیچ حضور این نهادها را پل تبادل فرهنگی و مذهبی بین دو کشور مسلمان ایران و بوسنی توصیف نمود. وی افزود: نهادهای علمی و آکادمیک بوسنی به تعمیق این روابط علاقمند می باشند. فیلم های بوسنیایی در جشنواره های مختلف ایران به نمایش گذاشته می شوند و فیلم های ایرانی نیز در بوسنی نمایش داده می شوند. ما با ایران تبادلات استاد و دانشجو در حوزه های مختلف داریم. 

سفیر بوسنی در ادامه از وضعیت دینی حاکم بر کشورش سخن گفت و اظهار داشت: بوسنی کشوریست که در آن کثرت ادیان به چشم می خورد. در این کشور، ادیان و مذاهب اسلام، کاتولیک، ارتدوکس و یهودی وجود دارند. وی افزود: برخی سارایوو را بیت المقدس اروپا می دانند، چرا که در این شهر در فضایی به مساحت ۵۰۰ متر مربع، مسجد قاضی خسروبیگ، کلیسای کاتولیک، ارتدوکس و كنيسه یهودیان وجود دارد. امیر حاجیکادونیچ خاطرنشان کرد: ادیان مختلف با استقلال کامل مشغول به فعالیت می باشند. تحصیل در مدارس دینی، تاسیس مدارس و نهادهای دینی با استقلال کامل انجام می پذیرد. 

وی درباره رابطه ادیان مختلف با یکدیگر گفت: یک شورای گفتگوی بین ادیان در بوسنی وجود دارد که رهبران و نمایندگان دیانت های مختلف کشور در آن عضو هستند و با یکدیگر در تعامل، تبادل نظر و گفتگو می باشند.
سفیر بوسنی با اشاره به جمعیت اسلامی این کشور اظهار داشت: بالاترین نهاد اسلامی کشورش جمعیت اسلامی می باشد که ریاست آن بر عهده دکتر مصطفی سریچ است. وی به خاطر شخصیت علمی و دینی که دارد با کشورها و نهادهای مختلف اسلامی و به ویژه جمهوری اسلامی در ارتباط می باشد و چندین مرتبه نیز به ایران سفر نموده و حتی از دانشگاه ادیان و مذاهب نیز دیدن کرده است. 

وی در پاسخ به این سئوال که رابطه پیروان ادیان مختلف با یکدیگر چگونه است، گفت: تنش های بسیار مختصری وجود دارد، اما خصومت های دینی در عرصه سیاسی خودنمایی می کنند و وجود آن را می توان در گفتگوها و مجادلات سیاسی احساس کرد. 

امیر حاجیکادونیچ در پایان تصریح کرد: در زمان جنگ، تمام مساجد بخش صربسکا تخریب شده بودند، اما همه آنها تا کنون بازسازي شده اند و همین مسئله نشان می دهد که وضعیت همزیستی دینی در بوسنی رو به بهبود است. 

خبرنگار تقریب قم