فقه اسلامی نگاهی سیال و زمان‌مند به مسائل مختلف دارد
بیست و ششمین اجلاس مجمع جهانی فقه که از روز یکشنبه ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ در دوحه، پایتخت قطر آغاز شده با حضور علما، فقها و کارشناسان برجسته از کشورهای اسلامی، به بررسی مسائل نوظهور می پردازد.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه فرهنگ خبرگزاری تقریب، آیت‌الله احمد مبلغی نماینده رسمی جمهوری اسلامی ایران در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی که از یکشنبه 14 اردیبهشت در دوحه قطر در حال برگزاری است، در سخنانی با موضوع «اهلیت فرد مبتلا به بیماری روانی در شریعت» با استفاده از الگویی دو وجهی، نخست به ماهیت تأثیر بیماری روانی بر اهلیت اشخاص در شریعت پرداخت و تأکید کرد که نوسان در اختلالات روانی و گذار از دوره‌های حاد به مراحل ثبات، ایجاب می‌کند که فقه نگاهی سیال و زمان‌مند به این مسئله داشته باشد.
وی همچنین به تنوع مراتب اهلیت و تفاوت میزان تأثیرپذیری آن از بیماری روانی اشاره کرد و خواستار تحلیل موردی ودقیق هر نوع اهلیت شد.
مبلغی بُعد اجتماعی بیماری روانی را نیز مورد توجه قرار داد و نقش جامعه در تقویت یا تضعیف وضعیت روانی فرد را عاملی مهم در تشخیص فقهی دانست.
وی در بخش دوم سخنان خود، به مسیر اثبات و سازوکار اجرایی تشخیص اهلیت پرداخت و سه رکن اصلی آن را برشمرد؛ نصوص شرعی به عنوان مبنای تکلیف‌گذاری، علوم روان‌پزشکی به‌عنوان ابزار شناخت تخصصی بیماری و در نهایت پزشکی قانونی که وظیفه تطبیق تشخیص پزشکی را با مورد عینی برعهده دارد.
وی همچنین در پنجمین جلسه علمی بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی در سخنانی به تبیین دو رویکرد اصلی در مواجهه با پدیده بازی‌های الکترونیکی پرداخت و با نگاهی تحلیلی به ابعاد پیچیده این رسانه نوظهور، بر ضرورت اجتهاد نظریه‌ای و منظومه‌ای در مواجهه با آن تأکید کرد.
نماینده ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی رویکردهای بازی های دیجیتال را به دو قسمت تقسیم کرد:یکی رویکرد ساده انگارانه که بازی‌های دیجیتال را هم‌تراز تماشای یک فیلم یا دنبال‌کردن یک روایت می‌داند؛ نگاهی که بازی را یک ابزار سرگرمی و انتقال تصاویر می‌بیند و از درک ساختار درونی و لایه‌های عمیق آن بازمی‌ماند؛ و رویکرد دوم، رویکرد پدیدارشناسانه است؛ رویکردی که بازی را نه صرفاً رسانه‌ای بصری، بلکه دنیایی ویژه و تعاملی می‌بیند که می‌تواند بر درک انسان از زمان و مکان تاثیر بگذارد و گاه آن را متحول نماید، آگاهی او رابازسازی کند و در ذهن، احساس، انگیزه‌ها، عقیده، رفتار و حتی سبک زندگی او تأثیرات ژرف برجای گذارد.
آیت الله مبلغی گفت: بازی‌های الکترونیکی قابلیت آنرا دارند که نظم فکری و اولویت‌های ذهنی انسان را تغییر دهند، پیام‌هایی آشکار یا نمادین را منتقل کنند که به باورهای دینی و جهان‌بینی افراد نفوذ کند، و از طریق خلق مهارت‌ها، عادت‌ها و تعاملات جدید، در شکل‌گیری هویت فردی و اجتماعی، نحوه مصرف و مدیریت زمان ایفای نقش نمایند.
وی با اشاره به ماهیت تودرتو و چندلایه‌ی این پدیده،تأکید کرد که بازی‌های الکترونیکی را نمی‌توان با اجتهادهای جزئی مورد ارزیابی قرار داد، بلکه این حوزه نیازمند اجتهاد منظومه‌ای و نظریه‌ای است که که استنباط از منابع شریعت را در چهارچوب تحلیل و درک واقعیت‌های پیچیده و بینارشته‌ای عصر جدید به انجام برساند.
در پایان، پیشنهاد شد که برای پیشبرد این رویکرد،جلسات منظمی برای معرفی دقیق مفهوم «اجتهاد نظری» و تبیین مبانی و روش‌شناسی آن درحوزه فقه معاصر برگزار گردد.
لازم به ذکر است بیست و ششمین اجلاس مجمع جهانی فقه که از روز یکشنبه ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ در دوحه، پایتخت قطر آغاز شده با حضور علما، فقها و کارشناسان برجسته از کشورهای اسلامی، به بررسی مسائل نوظهور می پردازد.
