تشریح سفر به استان کردستان از زبان معاون امور ایران و مشاور عالی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی مسچی: شایستگی و کارآمدی اصل اول در انتصاب افراد اعم از شیعه و سنی باشد

به گزارش حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب،محسن مسچی معاون امور ایران، مشاور عالی و دستیار ویژه دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در گفتگو با خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب به تشریح سوابق حضور خود در کردستان و گزارشی از سفراخیر خود به همراه حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمید شهریاری دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به استان کردستان پرداخت که مشروح این گفتگو در ادامه می آید:

بسم الله الرحمن الرحیم
و صلی الله علی محمد و آله الطیبین الطاهرین و صحبه المنتجبین المیامین و من تبعهم باحسان الی یوم الدین

سابقه و شناخت بنده از استان کردستان مربوط به بیش از 50 سال پیش است که به دلایلی همشیره بنده در این استان ساکن شده بودند و در ابتدا برایشان غربت و دوری از خانواده سخت بود.اولین سفری که به کردستان رفتیم شاید حدود سال 48 یا 1349 شمسی بود و اولین چیزی که در مواجهه با مردم کردستان یافتم مهمان‌نوازی و محبت و بزرگواری آنان نسبت به کسانی بود که وارد این منطقه می شوند و غریب نوازی اولین ویژگی آنها بود.

اولین خاطرات خوب من از استان کردستان و خصوصا شهر سنندج از خانواده بسیار محترمی از اهل سنت به نام خانواده حاج آقا راه هدایت بودند که پذیرای خانواده و همشیره ما شده بودند و بسیار به ایشان محبت می کردند.

در سفرهایی که در سالهای بعد به این استان داشتیم، مردم عزیز کُرد را به مهمان‌نوازی، غیرت و محبت به دیگران خصوصا پذیرایی و تکریم شناختم و این موضوع نسبت به همه عزیزانی که قبل از انقلاب به کردستان سفر کرده بودند، ساری و جاری بوده است؛خصوصا کسانی که به عنوان مبارزین به آن خطه تبعید می شدند، درکل استان کردستان و در هر شهری مورد توجه و استقبال و میهمان‌نوازی مردم کرد بودند؛ به نحوی که انسان در این شهرها، علی رغم اختلافات مذهبی که بین شیعان و اهل سنت بود، احساس غربت نمی کرد.

حسینیه ای هم در شهر سنندج فعال بود؛ هم حسینیه ای سنتی داشتند که ازموقوفات خانواده های اهل استان کردستان بود و هم حسینیه ای که بعدا احداث شده بود؛ مساجدی هم مربوط به شیعیان و مساجدی مربوط به اهل سنت داشتند که برنامه های خوب مذهبی در این مساجد برگزار می شد.

احساس هیچ گونه دوگانگی و تفرقه ای در این استان نبود؛ از همان موقعی که ارتباط با این استان داشتم، مردم عزیز کرد را به این اوصاف شناختم؛ بعد از انقلاب هم در سال 58 تا سال 1365 که به صورتهای متناوب و مستمر در استان کردستان حضور داشتم، این اوصاف را بیشتر درک کردم؛ کُردها خصوصا در مسأله غیرتمندی، مرزداری و مواجهه با بیگانگان و مبارزه برای حفظ ناموس و شرف، ارزشهای ملی و مذهبی واقعا سرآمدند و میتوان گفت، بهترینها هستند. ما این را به صورت مصداقی هم در گردانهایی که به عنوان گردانهای پیشمرگان مسلمان کُرد دردوران مبارزه با عوامل ضد انقلاب و دفاع مقدس در جای جای استان کردستان تشکیل شده بود،و در مبارزه با عوامل ضد انقلاب درتمام مرزهای استان به خوبی دیده و مشاهده کرده بودیم.

در طول سالهای بین 58 تا 1365 که من در آن خطه بودم و مسئولیتهایی در زمینه های فرهنگی و مذهبی داشتم، مردم عزیز کُرد را یک مردم بسیار اصیل و شریف یافته و به جرأت می گویم که آنان را از شریفترین اقوام کشور دیدم که ریشه کاملا ایرانی دارند و یکی از اصیلترین اقوام ایرانی هستند که در هر کجای دنیا که هستند مشهور به غیرت و میهمان‌نوازی،اصالت فرهنگی و حفظ ارزشهای انسانی و اسلامی و وارزشهای ملی هستند.

طبیعتا رفت و آمد مسئولین مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با استانهای تلفیقی یا استانهایی که اهل سنت در آنها زندگی می کنند تأثیرات خاصی دارد، اولین آن تأثیرات ایجاد ارتباطات و شناخت متقابل است.آنها از مجمع تقریب و ما هم از فضایی که در مجموعه مناطق اهل سنت ایران وجود دارد، تأثیر می پذیریم و این شناخت متقابل باعث می شود که هر دو بهتر بتوانیم در تصمیمات کاری و اداری و فرهنگی عمل کنیم، ضمن اینکه این رفت و آمدها باعث رفاقت و علقه بیشتری بین عزیزانی که مسئولیتهای اداری و مردمی در سطح ملی دارند، با مردم و مسئولین آن مناطق خواهد شد.

همچنین از طریق این نوع ارتباطات، بسیاری از خواسته ها و نیازهای مردم آن منطقه را میتوان برآورده کرد؛ همینطور این مسأله باعث می شود با شناخت و تعارفی که بین مردم کردستان به طور اخص و مجمع تقریب پیش می آید، آنها از اهداف عالی مجمع که تقریب و همگرایی و همزیستی مسالمت آمیز و تلاش در این جهت است، کاملا آگاهی پیدا می کنند.

در سفر اخیری که به کردستان داشتیم، جلسات بسیار خوبی با همه عزیزان در تمام سطوح، از جمله با مسئولین اداری، فرهنگی، سیاسی، دینی و مذهبی وعلما و ماموستاها و اساتید و دانشجویان عزیز برگزار شد و شاید بتوان گفت، یکی از پرثمرترین و موفقترین سفرهای انجام شده در طول تاریخ فعالیتهای مجمع تقریب بوده است> سفری که سه روز بود ولی به اندازه ده روز برنامه های کاری داشتیم و برنامه ها بسیار فشرده و متنوع بود.

البته متأسف هستیم که نتوانستیم در این سفر به همه شهرهای استان کردستان برویم، ولی در شهرهایی که رفتیم و حضور پیدا کردیم، برنامه های بسیار خوب و ویژه ای داشتیم و اینها باعث یک تعامل سازنده و تعارف دقیق از مجمع تقریب و اطلاع از وضیعت منطقه هست و باعث شد که یک آمایش دقیق سرزمینی در ذهن خودمان نسبت به کارهایی که در کردستان انجام می شود و فعالیتهایی که لازم است در این خطه انجام شود؛ شکل بگیرد.

برنامه ریزیهای این سفر از حدود دو ماه قبل از سفر انجام شده بود؛ و بیش از 40 برنامه در طول سفر داشتیم؛ بخشی از این 40 برنامه مربوط به دیدار با مسئولین اصلی استان اعم از نماینده محترم ولی فقیه و استاندار محترم که به تازگی به آنجا آمده و منصوب شده بودند و رفتن ما مقارن شده بود با زمانی که یک هفته از انتصاب ایشان می گذشت و سایر مسئوولین ارگانها، نهادها و مراکز دینی و مذهبی و ... بود.

دیدارهای بسیار خوبی با اقشار مختلف مردم اعم از فرهنگیان، دانشگاهیان، طلاب، حوزویان و ماموستاهای عزیز داشتیم، تجلیل از شخصیتهای برجسته استان کردستان و بزرگانی که نقش ویژه ای در تقریب مذاهب اسلامی داشتند، مثل شهید ماموستا سید محمد شیخ الاسلام، شهید ماموستا برهان عالی، مرحوم علامه حسام الدین مجتهدی و مرحوم علامه ملا حیدر مصطفوی، مرحوم ماموستا محمد سعید حسینی ومرحوم ماموستا توفیق قربانی و عزیزانی که در راستای تقریب خدمات بی‌شماری داشتند، وهمچنین بانوی دلاور کرد شهید فاطمه اسدی از دیگر برنامه های این سفر بود.

برنامه های مجمع تقریب در کردستان بسیار گسترده و فشرده بود که اجمالا به آن اشاره می شود. در تجلیل از شهدای استان سعی کردیم، در گلزار شهدای بهشت محمدی سنندج و برخی مناطق دیگر حاضر شده و به شهدای بزرگی همچون ماموستایان جلالی زاده و ملا محمد کریمیان و برهان عالی و ملا حیدر فهیم و دیگر شهداء ادای احترام کنیم.

برنامه ویژه ای برای شعبه دانشگاه مذاهب اسلامی که در سنندج مستقر است، داشتیم؛ وبا اساتید و دانشجویان این دانشگاه جلسه بسیار خوبی برای گسترش فعالیتهای دانشگاهی در استان کردستان برگزار کردیم، به نحوی که بتوانند دانشجویانی از فرامرز بگیرند از مناطقی مانند اقلیم کردستان و عراق و حتی ترکیه و..این بحثها بررسی شد و برای گسترش فضای دانشگاهی تصمیم گیریهای بسیار خوبی شد که بعدا اطلاع رسانی خواهد شد.

جلساتی که ما در این سفر داشتیم، در چهار شهر اصلی سنندج، سقز، بانه و کامیاران برگزار شد؛ در شهر سنندج نماینده محترم ولی فقیه و استاندارمحترم و مسئولین استان و در بقیه شهرها فرمانداران و مسئولین شهری و شهردار و اعضاء شورای شهر، شواری فرهنگی عمومی شهر، ائمه محترم جمعه، شورای افتاء ، طلاب واساتید ومسئولین دانشگاهی و حوزوی و ...اعم از خواهران و برادران فرهیخته حضور داشتند و جلسات بسیار خوبی در شهر سنندج و دیگر شهرها برگزار شد.در طول تمام دوره سفر مدیرمحترم و مسئولین مراکز بزرگ اسلامی شهرها بهترین همکاری را با هیات اعزامی داشتند.

در شهرسنندج نزدیک به 500 نفراز مسئولین و فرهیختگان در جلسه منعقده شرکت کردند، در سقز بیش از 400 نفر و در بانه و کامیاران هم همینطور؛ این برنامه ها به صورت اجتماعات وعمومی بود که در تمام آنها هم دبیرکل محترم مجمع تقریب سخنرانی داشتند.

برنامه دیگر ما در این سفر، دیدار با خانواده بزرگان معنوی شهرها و تجلیل از آنها بود؛ از جمله امام جمعه قبلی شهر سنندج ماموستا سید صلاح الدین حسامی که یکی از بزرگان اهل سنت و از مبارزین مخلصی است که سالها در کسوت امام جمعه خدمت کرده است.همینطور از ماموستا عبدالرحمن خدایی امام جمعه فعلی شهر بانه و بعضی از عزیزان مناطق دیگر تجلیل شد.

جلسه بسیار خوبی با نماینده محترم ولی فقیه در استان، حضرت حجت الاسلام والمسلمین پور ذهبی داشتیم که خود ایشان و همه همکارانش برای انجام این سفر بسیار زحمت کشیدند؛ و تمام برنامه ریزیهای سفر ما توسط دفترمحترم نمایندگی ولی فقیه ومدیر محترم مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور حجت الاسلام و المسلمین سعید عسگری و همکاران ایشان انجام شده بود و جلسات بسیار خوبی را نیز با مسئولین مراکز بزرگ اسلامی و نماینده محترم ولی فقیه و استاندار محترم که از همه جهات میزبان ما در این سفر بودند، داشتیم.

برنامه و جلسه بسیار خوبی را نیز در شورای تأمین استان داشتیم که مصوباتی را نیز به دنبال داشت که عمدتا در ارتباط با رفت و آمد هیأتهای علمایی و گروههای تقریبی و گردشگری تقریبی در آن مناطق بود. که بنا شد این اقدامات و سفرمیهمانان تقریب مورد حمایت این عزیزان باشد؛ همچنین مصاحبه هایی را نیز دبیرکل محترم مجمع تقریب با صدا و سیمای استان و با برخی از خبرگزاریهای محلی داشتند.

در شهر سقز هم همین برنامه های عمومی را داشتیم؛ همایشی برای طلاب و علما و بزرگان و فرهیختگان در آن منطقه داشتیم و در منزل ماموستا سید حسین حسینی امام جمعه محترم سقز و ماموستای شهید سید محمد شیخ الاسلام که عضو شورای مجمع تقریب و هم استاد دانشگاه مذاهب اسلامی و یکی از برجسته ترین شخصیتهای اهل سنت در موضوع تقریب محسوب می شدند، حضور یافتیم و به ایشان و خانواده محترمشان ادای احترام شد.

در شهر بانه از خانواده شش شهید گرانقدر شهیدان قادر خانزاده و خانواده شهیدان بهرامی که اینها هم سه شهید داشتند، با حضور در منزلشان تجلیل شد.همایشی نیز با حضور مجموعه فرهیختگان در شهر بانه داشتیم همچنین در شهر سنندج برنامه ای را برای حضور بر سر مزار علمای متوفای اهل سنت درقبرستان قدیمی شهر سنندج، بر مزار ماموستا حسام الدین مجتهدی، ماموستا سید محمد شیخ الاسلام، ماموستا سید محمد سعید حسینی، وماموستا ملا حیدر مصطفوی و دیگر عزیزانی که در گذشته خدمت به جمهوری اسلامی و مردم منطقه کردستان داشتند را نیز در دستور کار داشتیم.

گفتگوهای بسیار خوبی را با ماموستا فائق رستمی امام جمعه سنندج و عضو مجلس خبرگان رهبری پیرامون مسائل تقریبی در منطقه داشتیم و در نماز جمعه ایشان شرکت کردیم و دبیرکل محترم مجمع تقریب به عنوان سخنران پیش از خطبه ها در آنجا سخنرانی نمودند.

زیارت مزار حضرت هاجر خاتون خواهر امام رضا (علیه السلام) که اخیرا به نحو آبرومندی بازسازی شده و در دسترس زائرین قرار گرفته است و همینطور حضور بر سر مزار بانوی دلاور کرد شهید فاطمه اسدی که اولین شهیده زن است که اخیرا تفحص شدند و تجلیل از خانواده ایشان از دیگر برنامه های ما در این سفر بود.

بازدیدی از ساختمان دانشگاه مذاهب اسلامی و گفتگو با مسؤلین دانشگاه و آقای دکترعثمان یوسفی مدیر دانشگاه با حضور مسئولین ارشد دانشگاه در مرکز داشتیم و از ساختمانهای دانشگاه و امکانات آن بازدید شد؛ همچنین کتابخانه بسیار معتبری در غرب کشور با بودجه ای که مقام معظم رهبری در سفر به کردستان اختصاص داده بودند؛ احداث شده است. کتابخانه امام خامنه ای که کتابخانه ای در حد استاندارهای جهانی است. از این کتابخانه و تمام مجموعه وامکانات فرهنگی آن بازدید به عمل آمد و مقرر شد یک دوره از آثار مجمع تقریب برای این مجموعه ارسال شود.

در شهر کامیاران هم ما جلسه ای را با همه فرهیختگان و علمای این منطقه داشتیم، میزبان ما فرماندار و امام جمعه و ماموستاهای محترم و مرکز بزرگ اسلامی این شهر بودند و همه مسئولین شهر گفتمان بسیار خوبی را با دبیر کل مجمع تقریب و مسئولین مجمع در آن جسله داشتند. دیداری هم با خانواده ماموستا توفیق قربانی امام جمعه قبلی کامیاران در منزل ایشان داشتیم و از وی تجلیل شد.سخنرانی در حوزه علمیه شیعیان کامیاران و جلسه با مدیر محترم حوزه حجت الاسلام سید جلال حسینی از دیگر برنامه های این سفر بود، همچنین در حوزه علمیه امام باقر(ع) حضور پیدا کردیم و سخنرانی دبیرکل برای طلاب انجام شد.

ما در طول این سفر متجاوز از 44 یا 45 برنامه فرهنگی داشتیم و می توان گفت، یکی از بهترین و پربارترین سفرهایی بود که در طول تاریخ تقریب و طی سه روز انجام شد.

با توجه به سابقه طولانی بنده از استان کردستان که بیش از 50 سال است با این استان ارتباط داشته و شناخت دارم، معتقدم اصلی ترین موضوع در مسئله کردستان، توجه به حقوق اقوام و پیروان مذاهب اسلامی،مطابق با حقوقی که در قانون اساسی برای آنها قرار داده شده است می باشد و برداشتن نگاه امنیتی از این مناطق وضرورت حاکم کردن نگاه فرهنگی در همه کارهااست و این اساسی ترین موضوعی است که مدیران ارشد کشور باید در این استان به آن توجه نموده و به آن بپردازند.

رفع فقر و تبعیض از جمله موضوعاتی است که بسیار مورد توجه رهبری و نظام است؛ فقر در تمام کشور ما اعم از مناطق اهل سنت و مناطق شیعه نشین وجود دارد، ولی واقعیت این است که فقر زیبنده نظام جمهوری اسلامی نیست.این موضوع در برخی مناطق خصوصا مناطق مرزی خودش را بیشتر نشان می دهد و این شایسته نظام جمهوری اسلامی نیست که فقر اینگونه خود را جلوه گر کرده باشد.

مقام معظم رهبری در بحث رفع تبعیض پیشگام بودند و مسئولین ارشد کشوری باید از ایشان یاد گرفته و این درس بزرگ را فرا گرفته و پیروی نمایند.انتصاب فرمانده نیروی دریایی که یکی از بزرگان نظامی کشور و شاید جزء مهمترین بزرگان نظامی کشور می باشند از بین عزیزان اهل سنت ، درسی برای سایر مسئولین است که می شود بزرگانی از بین اهل سنت انتخاب کرد و بکار گمارد به شرط شایستگی و کارآمدی وبا این دو شرط حتما میتوان مناصب مختلف اداری و فرهنگی و سیاسی و اجتماعی را به آنان سپرد.

قطعا شایستگی و کارآمدی اصل اولیه در انتصاب هر فردی چه شیعه و چه سنی می باشد؛ و اگر ما شخصیتی را که کارآمد و شایسته است، صرفا به خاطر نگاههای قومی یا مذهبی تفکیک کنیم، جایز نیست و باید این تبعیض ها در مناطق برداشته شود.

رئیس جمهور محترم اخیرا انتصابی را به عنوان مشاور خود در امور اقوام و مذاهب داشتند و یکی از عزیزان اهل سنت را برای این سمت انتخاب کردند و این باید درسی برای همه مسئولین اداری و کشوری شود که این جریان را استمرار بدهند.

جایز نیست در استانهائی مثل کردستان که شایستگان بسیارخوبی از خود اهل سنت هم از جهت فرهنگ و هم از جهت علمی و هم اداری دارد؛ از استان و یا شهرهای دیگر برای آن مسئول آورده شود، بلکه باید سعی شود از ظرفیت خود استان و از افراد شایسته و کارآمد موجود در استان و هر شهر برای این موضوع استفاده شود.

موضوع دیگر، بحث پیگیری کلان پروژه هاست؛ در گذشته های تاریخی نگاه کردستان عراق و همه عزیزان کُرد در کشورهای دیگر به کردستان ایران بوده است؛ به این عنوان که کردستان ایران مادر کردستان در جهان است و خطه و خاستگاه اصلی قوم کُرد در ایران است، اما متأسفانه این نگاه اکنون برداشته شده و در حال تضعیف است.

برای اینکه این نگاه دوباره برگردد و قوم کُرد و عزیزان کُرد در جهان دوباره به مادر و زادگاه اصلی خودشان که کشور ایران است برگردند، باید یک سری کارهای بزرگ اقتصادی در منطقه کردستان انجام شود که از جمله مهمترین‌ آنها ایجاد خط ریلی از مرز باشماق بانه تا خلیج فارس است که اگر بشود این خط ریلی در ایران را به هم متصل کنیم و اتوبان و جاده ترانزیت و اماکن تجاری هم در آن ایجاد نمائیم ، میتوانیم تمام اقتصاد منطقه را شکوفا و فعال نموده و اینها را به دریای آزاد مرتبط کنیم تا بتوانیم اقتصاد کل منطقه کردستان، چه درایران چه عراق و سوریه و سایر مناطق داخلی و خارجی راشکوفا نمائیم.

موضوع دیگر حل مشکل افراد و دو تابعیتیهای ساکن و نزدیک با مرزها است. که بحث بسیار مهمی است و باید انجام شود. بحت تجارت مرزی و گمرک و کوله بری هم باید سامان دهی شود، رفت و آمدهای افراد در مرزها باید ساماندهی شود وهمه این موارد باید منجر به رفع فقر از همه اقشار در کردستان شود.

خصوصا این فقر را ما در بین مدارس دینی و جامعه علمی، طلاب و ماموستاهای کردستان زیاد مشاهده کردیم، حال اینکه این شایسته نیست عزیزانی که در کسوت علمی هستند و باید در جهات علمی ممحض شوند موضوع فقر برای خودشان و خانواده هایشان مشکل زا باشد. لذا شایسته است مسئولین محترم توجه ویژه ای به عزیزان ماموستاها و طلاب و علمای حوزوی و مدارس دینی اهل سنت در مناطق کردستان نمایند.

انتهای پیام/

گفتگو و تنظیم: زهرا غلامی