اعمال فشار بر ایران هدف اصلی سفر ولیعهد عربستان به بریتانیا/ ریاض تطهیر چهره بین‌المللی پس از داعش را دنبال می‌کند

«سیدجلال ساداتیان» کاردار اسبق ایران در بریتانیا در تشریح ابعاد سفر ولیعهد عربستان به بریتانیا در گفت‌وگو با خبرنگار «تنا» اظهار کرد: "محمدبن سلمان" را باید پادشاه عربستان بنامیم؛ درست است که به صورت رسمی وی به عنوان پادشاه این کشور معرفی نشده است و در وضعیت فعلی حامل عنوان ولیعهدی است اما تمامی اخبار و تحلیل‌هایی که در مورد عربستان طی چند ماه اخیر منتشر شده است نشان می‌دهد که اداره این کشور به دست وی افتاده است. از زمانی که محمدبن سلمان روی کار آمد سیاست تطهیر و تقویت وجهه ریاض در دستور کار قرار گرفت. در طی سال‌های اخیر با توجه به آنکه موضوع تروریسم بین‌الملل با محوریت داعش در جهان بیش از پیش برجسته شد، در مقابل وجهه بین‌المللی سعودی‌ها تا حد زیادی کاهش پیدا کرد و از این جهت ولیعهد جوان سعودی به دنبال بازتعریف چهره عربستان در مقیاس جهانی است.

وی ادامه داد: کشمکش‌ها و انتقادها به عربستان سعودی در زمان ریاست جمهوری «باراک اوباما» دقیقاً موجب شد تا مناسبات واشنگتن با ریاض در پایین‌ترین سطح در تاریخ ایالات متحده قرار بگیرد. این وضعیت موجب شد تا ملک سلمان به فکر برون رفت از این فضا بیافتد که نهایتاً شاهد اعلام ولیعهدی پسرش بودیم. از این جهت تمامی این روند، به اصلاحات زودهنگام در عربستان سعودی ختم شد. موضوعاتی از جمله مجوز رانندگی به زنان و حضور آنها در ورزشگاه، برگزاری کنسرت و همچنین تغییر و تحول در ارتش عربستان از اصلاحاتی است که طی ماه‌های گذشته تا به امروز در حال رخ دادن است. در این بین بحث مبارزه با فساد از سوی ولیعهد مطرح و پروژه حذف مخالفان کلید خورد؛ به‌گونه‌ای که توان مالی آنها برای مقابله با ولیعهد سعودی کاهش پیدا کرد و این دلیلی شد برای خط و نشان کشیدن‌های قومی و سیاسی در دربار آل سعود. لذا سفر بن سلمان به بریتانیا را باید یک برنامه سیاسی چند وجهی قلمداد کرد.
 

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به محوریت ایران در سفر ولیعهد به بریتانیا و آمریکا گفت: در منطقه بزرگ‌ترین تعارض عربستان با ایران اتفاق افتاده است؛ به گونه‌ای که ریاض به دنبال تسلط بر جهان عرب و اسلام است که تا به امروز هم نتوانسته این امر را محقق کند؛ چراکه شکاف در میان شورای همکاری خلیج فارس و تنش در روابط عربستان با قطر از موضوعاتی است که به عنوان چالش جدی ولیعهد مطرح می‌شود که شاهد طی این روند هستیم. محمدبن سلمان به دنبال حل و فصل این موضوع با قدرت‌های فرامنطقه‌ای است و با توجه به آنکه داعش تا حد زیادی سرزمین خود را از دست داده است نگرانی‌های اسرائیل از این موضوع افزایش پیدا کرده که می‌توان آنرا به وضوح دید. از این نظر زمانی که ریاض به میدان می‌آید و دو ضلع دیگر ائتلاف منطقه‌ای و جهانی بر علیه ایران یعنی آمریکا و اسرائیل هم به یاری ولیعهد می‌آیند نشان می‌دهد که وضعیت در فاز تقابل جدید قرار گرفته است. از این جهت سفر ولیعهد به لندن و پس از آن سفر آینده وی به آمریکا بسیار مهم خواهد بود، چراکه اجماع‌سازی علیه ایران در این مقطع معنا پیدا می‌کند.

وی افزود: سعودی‌ها و تمامی کنشگری آنها از چند ماه اخیر تا به امروز براساس تحت الشعاع قرار دادن برجام و نقش ایران در منطقه برنامه‌‌هایی را مطرح و مکتوب کرده‌اند. اینکه دیده می‌شود سعودی‌ها به سمت اروپا متمایل شده‌اند دقیقاً نشان می‌دهد که ریاض به دنبال ایجاد شکاف میان شرکای اروپایی ایران است که به صورت مشخص آرایش اروپایی برجام مد نظر خواهد بود. از این جهت بریتانیا به عنوان یکی از اضلاع مهم برجام هدف عربستان خواهد بود تا بتواند وضعیت برجام را از حالت فعلی به یک بحث حساس تبدیل کرده و به سمت برنامه موشکی ایران سوق دهد. این در حالی است که رئیس جمهور ایالات متحده در حدود ۶۰ تا ۷۰ روز دیگر باید در مورد تمدید تعلیق تحریم‌های ایران تصمیم بگیرد.
 

ساداتیان با تاکید بر اینکه سعودی‌ها به دنبال بسیج کردن اروپا علیه ایران هستند، بیان کرد: در این بین کشورهای دیگری مانند فرانسه بر علیه ایران فعال شده‌اند که باز هم کنشگری آنها چاشنی برنامه موشکی ایران را دارد و دقیقاً به دنبال هدف قرار دادن تهران هستند. بنابراین عربستان سعودی قصد دارد قبل از تمدید تعلیق تحریم‌ها توسط ترامپ اجماع منطقه‌ای و جهانی علیه ایران به کار ببندد که در این بین سفر ولیعهد به لندن دقیقاً براساس تامین خواسته‌های مالی آنها صورت خواهد گرفت و از سوی دیگر ایجاد اتحاد و ائتلاف جدید علیه ایران در دستور کار خواهد بود. در مورد قطر و اعمال فشار در دوحه دقیقاً شاهد هستیم که دلیل اصلی سعودی‌ها متمایل شدن این کشور به سوی ایران است که گفته می‌شود ولیعهد عربستان در این راستا به دنبال بهبود اوضاع حقوق بشر در این کشور است نکته‌ای تعجب برانگیز به حساب می‌آید.

 وی در پایان تصریح کرد: اسنادی که از سوی دیده‌بان بین‌الملل در مورد پرونده‌های گوناگون خصوصاً یمن منتشر شده است نشان می‌دهد که برخورد با حقوق بشر در داخل ریاض دقیقاً برخورد سیاسی است و لابی‌های سعودی‌ها در حال فعال شدن برای تطهیر وجهه ریاض در این خصوص هستند. بنابراین سفر محمدبن سلمان به بریتانیا نه تنها در راستای باج‌دهی اقتصادی و مالی به لندن باید ارزیابی گردد بلکه آنها به دنبال جلب حمایت سیاسی برخی از کشورها در اروپا و همچنین ایالات متحده برای تحت‌الشعاع قرار دادن ایران هستند. چراکه چندی دیگر بریتانیا از جمع کشورهای عضو اتحادیه اروپا خارج خواهد شد و از لحاظ مالی با مشکلاتی دست و پنجه نرم خواهد کرد که عربستان حل و فصل آن را به عهده خواهد گرفت.