تاریخ انتشار۱ مهر ۱۴۰۰ ساعت ۲۱:۵۷
کد مطلب : 519945

نقش روحانیون کردستان در ارتقای روحی و معنوی پیشمرگان مسلمان کرد

جنگ تحمیلی و دفاع مقدس در کشورمان که توسط استکبار جهانی شعله گرفت مزایا و معایبی داشت که معایب آن همانا دچار مشکل شدن جامعه ایران و ... بود، اما از مزایای آن می توان به محقق شدن، آشکار شدن، بارز شدن، عملی شدن و ... خیلی از ظرفیت ها و توانایی های اقشار مختلف جامعه ایران اسلامی که از خودکفایی علمی گرفته تا پایداری سیاسی در کشور بود، منطقه غرب کشور و استان کردستان نیز از این اصل مستثنی نبود و نخبگان آن از جمله روحانیون و پیشمرگان مسلمان کرد که دارای عملکردهای تقریباً متمایز بودند، در طول این جنگ تحمیلی توانستند با نقش آفرینی خود برآیندی بر آن را در راه پیش برد اهداف انقلاب اسلامی ایفاء نمایند که در این پژوهش به این نقش ها که روحانیون در جهت تقویت و ارتقاء روحی و معنوی پیشمرگان مسلمان کرد داشتند اشاره خواهد شد.
نقش روحانیون کردستان در ارتقای روحی و معنوی پیشمرگان مسلمان کرد
به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب،  ماموستا دکتر رحمن غریبی، محقق، پژوهشگر و معاون فرهنگی هنری مساجد کردستان در مقاله ای با عنوان نقش روحانیون کردستان در ارتقای روحی و معنوی پیشمرگان مسلمان کرد نوشت: بدیهی است شرایط جوامع همواره دستخوش تغییر و تحول بوده و ایستایی در روندها، رخدادها و راهبردها به طور طبیعی دور از دسترس است،این تغییرات که در عرصه های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی هر یک به اقتضای خاص خود به صورت تدریجی رقم می خورد ممکن است رو به کمال و ترقی و اقتدار جامعه و یا به انحطاط و عقبگرد و ذلت سوق پیدا کند. نکته مهم این است که روندها، رخدادها و راهبردها را انسان های نخبه و جریان ها و نهادها می آفریند.

در شرایط سخت و ایستایی اوایل انقلاب، که هدف اصلی و چشم انداز استراتژی انقلاب اسلامی، حفظ نظام و دستاوردهای آن و تحکیم مبانی فکری است و هدف اصلی استکبار جهانی و عوامل آن تضعیف نظام اسلامی و ایجاد تردید و تشکیک در مبانی نظری و فکری و رفتاری آن بود. رسالت تاریخی نیروهای ارزشی و مدعیان اسلام و انقلاب این است که بر هدف اصلی متمرکز شوند که دو قشر وفادار، مقید، متعهد و پویایی انقلاب اسلامی که توانست در اوایل انقلاب، با بسته های ایستایی انقلاب را از هر لحاظ در کشور و خصوصاً در غرب کشور به پویایی و دینامیک ارزشی نظام مبدل سازند. روحانیون و پیشمرگان مسلمان کرد بودند که توانستند نظام را در منطقه غرب کشور که به عناوین گوناگون هجمه ها دچار شده بود نجات دهند.

قشر روحانیون کردستان که به عنوان نخبگان دینی و فرهنگی جامعه کردستان از دیرباز مورد عزت و احترام جامعه بودند به عنوان پشتیبان و یاور قشر دوم یعنی پیشمرگان مسلمان کرد از هر گونه لحاظ من جمله روحی، معنوی و ... قرار گرفتند تا کشتی نظام را از آن طوفان سهمگین دشمنان نجات دهند. در این پژوهش بر آن هستیم که نقش و عملکرد روحانیون منطقه کردستان به عنوان یکی از پشتیبانان اصلی پیشمرگان مسلمان کرد را از لحاظ ارتقاء روحی و معنوی، مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم. البته قبل از ورود به بحث اصلی مقاله به بیان و تبیین مفاهیم و لغات کاربردی مورد بحث می پردازیم.

جایگاه و نقش روحانیون در ایران
جایگاه و نقش روحانیون در جامعه ایران: اسلام از آغاز ظهور به دلیل ایدئولوژیک بودن و گسترش جغرافیایی احتیاج به فراگیری احکام بر مبنای فتوای مکتب دینی داشتند که این نیاز اجتماعی در رشد کیفی روحانیون تأثیری به سزا داشت. مجموعه امکانات و احتیاج ها، روحانیون را به گروه اجتماعی مهم تبدیل کرد که در طول تاریخ معاصر هیچ یک از قدرت های حاکم نتوانستند در محاسبات سیاسی خود آن ها را نادیده بگیرند. (حسینیان، 1380، 186)
 
تعریف روحانیون:
روحانیون از منظر جامعه شناختی به طبقه یا گروه رسمی مبلغ، مروج و مفسر یکی از مذاهب اسلامی که به صورت زنده و مداوم، نقش محول خود را در جامعه ایفا می کند، اطلاق می گردد (قنبری، 1385، 1) در تعریف دیگری آمده است، مقصود از روحانیون کلیه عناصر و اجزای قشری از جامعه است که در مراتب و سطوح گوناگون با سپری کردن مراحلی از دروس و مباحث حوزوی، اشتغال اصلی خود را تحقیق، تدریس، تبیین و ترویج آموزه ها و احکام دینی و معارف الهی قرار داده اند و یا در سلک این مجموعه قرار گرفته اند. طلاب، فضلا، امامان جماعات و جمعه، وعاظ، مدرسان، محققان، مؤلفان آثار دینی در رشته ها و فنون مختلف آن، مجتهدان، مراجع عالیقدر تقلید، همه و همه از اجزاء و عناصر روحانیون تلقی می شوند. (طباطبایی 1341، 175)

نقش روحانیون در جامعه ایران:
روحانیون در تاریخ ایران نقش و کارکردهای ویژه ای داشته که غیر قابل کتمان است. چنانکه رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای(مدظله العالی)فرمودند: نقش روحانیت در این انقلاب، نقش غیر قابل انکاری است، هیچ کس هم تا کنون این نقش را انکار نکرده است. (تبیان، 1374، 64).
عصر پر التهاب کنونی مخصوصاً در سه دهه اخیر انقلاب، همه شاهد این نقش بسیار مؤثر روحانیون و روحانیت در ابعاد گوناگون تولید علم و جنبش نرم افزاری، فرهنگ سازی، رهبری دینی و سیاسی و دیگر ابعاد مورد نیاز جامعه ایران و جهان است. مهمترین نقش و کارکردهای روحانیون عبارتند از:
رهبری دینی: حوزه و روحانیون در تاریخ کشورمان، همواره به عنوان متولی اصلی هدایت دینی در جامعه به حساب می آید و به عبارت دیگر، مرجع رسمی  تبیین ارزش ها و تثبیت باورهای دینی و استنباط وافتای احکام علمی روحانیون بود، و خواهد بود.
رهبری سیاسی نهضت ها و قیام ها، مبارزه با حاکم مستبد و استعمارگران چپاولگر خارجی در طول تاریخ ایران خصوصاً دوران سده اخیر از قیام تنباکو تا 15 خرداد، پیدایش انقلاب و نظام اسلامی با رهبری سیاسی روحانیون و علمای ایران هدایت و سازماندهی گردیده است.
مدیر سیاسی جامعه و دولت: حضور روحانیت در قدرت سیاسی با توجه به شکل گیری نظام جمهوری اسلامی در ایران در سه دهه اخیر بیشتر آشکار گردید.
رهبری معنوی دفاع و مقابله با تهاجم بیگانه: نقش روحانیون در بسیج کنندگی مردم ایران در مقابله با تهاجم خارجی در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، و ترغیب و تهییج ایرانیان علیه متجاوزان خارجی مثال زدنی است.
مرزبانی از فرهنگ دینی و گسترش آن: روحانیون در طول تاریخ همواره به حراست از منابع و متون دینی پرداخته است. ارزش های دینی را روحانیون پاسداری کرده است.
مقابله با تهاجم فرهنگی و فرقه سازی ها و خرافات: دشمنان قسم خورده، راهبرد اندلسی کردن ایران و نیز بی ثبات سازی داخلی با بهره گیری از جریانات جعلی و نیز تحریف مقدسات اسلامی با فرقه سازی درصدد تضعیف کارآمدی و نفوذ اسلام و کاهش قدرت الهام بخش اسلام سیاسی بوده اند بر این اساس روحانیون به عنوان دیده بان و طبیبان کشور در مواجهه با ویروس های داخلی و خارجی مردم را با عمق بخشی معرفت دینی واکسینه نموده اند.
تولید علم و جنبش نرم افزاری: روحانیون در طول تاریخ، در عرصه کتاب، تألیف متون دینی متناسب با نیاز زمان و مکان شبهات نسل جوان جامعه، همواره پیشتاز بوده است.
سایر موارد: از دیگر کارکردهای روحانیون ، قضاوت، قانونگذاری، تحزب، ساماندهی معنوی امور حج، کارکرد رسانه ای و هنری، ارتباط معنوی حوزه و دانشگاه و نظامیان با کانون های دینی، احیای فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر، زنده نگهداشتن روح تهذیب اخلاق و تقویت فضای معنوی جامعه، امامت جماعات و جمعه، عامل وحدت، همگرایی.

مفهوم شناسی پیشمرگان مسلمان کرد
متأسفانه یکی از مشکلات عمده ای که در باب پیشمرگان مسلمان کرد وجود دارد، عدم وجود اسناد مکتوب مبنی بر نحوه ی شکل گیری این سازمان است.
بنابراین در این زمینه باید به گفته های شفاهی تعدادی از مؤسسین سازمان و اسناد موجود در زمینه مهاجرت مسلمانان انقلابی از نقاط مختلف کردستان به شهرهای کرمانشاه، همدان و تهران استناد و اکتفا نماییم. (فرجی، 1389، 98)
پس از سلطه ی گروه های سیاسی بر مناطق مختلف کردستان و تنگ شدن عرصه بر مسلمانان آزادی خواه طرفدار انقلاب اسلامی، آنان از خرداد ماه سال 58 بتدریج از شهرهای مختلف خارج شدند و به استان های همجوار و شهر تهران مهاجرت نمودند.
این مهاجرت ها پس از وقایع مریوان و پاوه بیشتر شد و پس از پاکسازی اول در سال 58 و مماشاتی که توسط عده ای در فراخواندن نیروهای ارتش و بازگرداندن آن ها به پادگان ها به بهانه ی واگذاری امنیت شهرها به شهربانی و حضور مجدد گروه های سیاسی به حداکثر خود رسید و هزاران مسلمان آزاد داغ غربت را به جان خریدند و جلای وطن نمودند.
پس از تمرکز، آن ها بتدریج دست به انجام اقداماتی زدند و در حقیقت حائلی بین دین خواهی مسلمانان کردستان و اسلام ستیزی گروه های سیاسی از جانب آنان کشیده شد و خط اصیل انقلابیون از گروه های حاکم بر منطقه مشخص گردید.
جمعی از این نیروها از همان ابتدا با مشی فرهنگی کار خود را آغاز کردند که انجمن اسلامی کردهای مقیم مرکز از آن جمله است.
گروه دوم که جمع زیادی از آن ها همان هسته های اصلی کمیته ی انقلاب بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در شهرهای مختلف بودند، بر این باور بودند که باید طریق مسلحانه را برگزیده و برای آزادسازی مناطق مختلف کردستان وارد جنگ با گروه های سیاسی شد.
این گروه، کرمانشاه را برای شروع کار خود انتخاب کردند و ضمن هماهنگی های لازم با مسئولین امر موضوع تسلیح این نیروها را طرح نمودند.
پس از مدتی تصمیم گرفته شد، انسجامی در بین نیروهای مهاجر طرفدار انقلاب اسلامی در کرمانشاه به وجود بیاید. 
با تلاش هایی که انجام شد، این انسجام اولیه شکل گرفت و تصمیم بر آن شد مسلمانان مهاجر به منشور احقاق حق و نشر تفکرات انقلاب اسلامی به شهرهای خود برگردند. چون امکان برگشت در شرایط عادی برای آن ها مقدور نبود، لذا باید گروه ها و رسته های مقاومت مسلحانه زیر نظر دولت شکل می گرفت.
در گیر و دار این بحث تشکیل سازمان با شهید محمد بروجردی در کرمانشاه انجام گرفت و چون ایشان بسیار علاقمند به حل اوضاع کردستان بودند، لذا نتیجه ی مذاکرات جمعی از مهاجرین با ایشان در میان گذاشته و این تازه ابتدای کار بود.
چون طرح موضوع، جلسات متعددی را به دنبال داشت و در نهایت نظر شهید بروجردی این بود، اگر بنابر تسلیح است، باید از پتانسیل موجود نهایت استفاده را کرد و سازمان مستقلی را برای این امر پیش بینی کرد که در صورت لزوم بتواند، قدرتمندانه در مقابل گروه ها ایستادگی کند و از کارایی لازم برخوردار باشد.  نتیجه ی تمام بحث ها در قالب سازمان پیشمرگان مسلمان کرد تجلی و نمود پیدا کرد.
سپس تعدادی از صاحب نظران مهاجر و انصار من جمله شهید بروجردی طرح را آماده برای تأیید خدمت امام راحل (ره) ارسال و آن را کاملاً تشریح نمودند. معظم له طرح را تأیید فرموده و نصایح و تذکرات لازم را به این تیم می نمایند. و برای اینکه سازمان مذکور از یک پشتوانه ی معنوی و قانونی در زمینه ی پشتیبانی بعد از تأیید حضرت امام (ره) برخوردار باشد، خدمت حضرت آیت الله خامنه ای که در آن زمان امام جمعه تهران بودند رسیدند و ایشان هم توصیه های لازم را ارائه فرمودند.
متعاقب آن دیدارهایی را هم با آقای رفسنجانی و چند تن از اعضای شورای انقلاب داشته و ضمن جلب حمایت آن ها، جهت تمهید مقدمات و آماده نمودن ساز و کارهای لازم به کرمانشاه برگشته و برآوردهای لازم را انجام داده و ساختارهای مورد نیاز را متناسب با مأموریت برای سازمان تعریف نمودند.
البته ذکر این نکته لازم است که تمام مراحل کار به صورت محرمانه انجام می شد و جز شهید بروجردی و تعداد دیگری از نمایندگان مهاجرین کسی در جریان این کارها نبود و مصلحت بود در فضای ملتهب آن روز این کار محرمانه پیگیری شود.
پس از تکمیل ساختار، سازمان اعلام موجودیت کرده و کار سازماندهی افراد شروع شد و با استقبال خوبی که افراد داشتند در مدت کوتاهی جمع زیادی از آن ها را آماده و برای آموزش به خود کرمانشاه اعزام نموده و پس از اتمام آموزش نوبت به آرایش و چینش آن ها رسید. این کار نیز به خوبی به سرانجام رسید و سازمان آماده ی انجام مأموریت شد.
اما چون هیأت حسن نیت در حال مذاکره بودند، هیچ اقدامی را در راستای پاکسازی انجام ندادند، ولی تعدادی از نیروها را به محل استقرار نیروهای سپاه در اطراف کامیاران اعزام نمودند.
مدتی از استقرار آن ها می گذشت که عناصر ضد انقلاب به این نیروها یورش بردند و جمعی از آن ها را به شهادت رساندند و از این زمان به بعد درگیریهایی پیش آمد، و اعضاء سازمان توانستند گروه های حاکم بر کامیاران را از شهر بیرون کنندو این نقطه شروع کار سازمان پیشمرگان مسلمان کرد بود.

-2-2- نقش پیشمرگان مسلمان کرد در منطقه غرب کشور
پیشمرگان مسلمان کرد در تاریخ بعد از انقلاب اسلامی خاصتاً دهه های شصت و هفتاد نقش و کارکردهای ویژه ای داشته که غیر قابل کتمان است. چنانچه مقام معظم رهبری نیز در سفر به استان کردستان در اردیبهشت ماه 1388 ضمن تجلیل از این قشر به این نقش ها اشاره فرمودند (صفی یاری 1389، 347) هیچ کس هم تا کنون این نقش را انکار نکرده است.
عصر پرالتهاب اوایل انقلاب اسلامی مخصوصاً سال های 62-1360 شمسی هم شاهد این نقش بسیار مؤثر در ابعاد گوناگون اقتصادی، فرهنگی، امنیتی، سیاسی و دیگر ابعاد مورد نیاز جامعه ایران به ویژه غرب کشور است. مهمترین نقش و کارهای پیشمرگان مسلمان کرد به صورت مختصر به شرح زیر می باشد.

1- ایجاد الگوی مبارز مسلمان
پیشمرگان مسلمان کرد در تاریخ کشورمان، همواره به عنوان متولی و الگو برای هدایت مبارزاتی مبارز مسلمان در جامعه به حساب می آیند و به عبارت دیگر، مرجع رسمی تبیین ارزش ها و تثبیت باورهای مبارزاتی بوده و خواهند بود.

2- مدیریت سیاسی جامعه و منطقه
حضور پیشمرگان کرد در اوایل انقلاب اسلامی به دلیل عدم حاکمیت مطلق در جامعه و خصوصاً مناطق مرزی غرب کشور، این اقشار توانسته بودند با حضور نخبگان موجود در سازمان بر منطقه استیلای سیاسی و مدیریتی را بنمایند.

3- مقابله با تهاجم فرهنگی بیگانه در منطقه
نقش پیشمرگان مسلمان کرد در بسیج کنندگی مردم ایران و منطقه با تهاجم خارجی در جنگ تحمیلی و آشوب های منطقه و ترغیب و تشویق مردم علیه متجاوزان خارجی مثال زدنی است.

4- مرزبانی از فرهنگ دینی و گسترش آن
پیمشمرگان مسلمان کرد در طول دوران خدمت رسانی خود همواره به حراست از منابع و ستون فرهنگی پرداخته اند و حتی در آن دوران هم اقدام به انتشار جراید و گاهنامه های فرهنگی از جمله فریاد آزادی، رهنمودهای امام و ... در راستای تقویت و گسترش فرهنگ دینی و مسایل فرهنگی می نمودند.

5-مقابله با فرقه سازی ها و خرافات
دشمنان قسم خورده، راهبرد اندلسی کردن ایران و نیز بی ثبات سازی داخلی با بهره گیری از جزئیات جعلی و نیز تحریف مقدسات اسلامی خصوصاً در اوایل انقلاب در منطقه غرب کشور با فرقه سازی درصدد تضعیف کارآمدی و نفوذ اسلام و کاهش قدرت الهام بخش اسلام سیاسی بوده اند، بر این اساس پیشمرگان مسلمان کرد به عنوان دیده بان و طبیبان کشور در مواجهه با ویروس های داخلی و خارجی مردم را با عمق بخشی معرفت دینی واکسینه نمودند.
 
نقش روحانیون کردستان در ارتقای روحی و معنوی پیشمرگان مسلمان کرد
نقش روحانیون در طول هشت سال دفاع مقدس بر هیچ کس پوشیده نیست. گواه این مدعا، خیل شهدای آنان است که در مقایسه با دیگر اقشار، بیشترین تعداد را دارد. به همین منوال در غرب کشور بخصوص در کردستان نیز آمار شهدای روحانی کردستان نشان از حضور آنان در دفاع مقدس و جنگ تحمیلی می باشد. این بزرگمردان با نهادن جان خود در طبق اخلاص، نامشان را بر تارک شهدای هشت سال دفاع مقدس حک کردند؛ که گواهی بر رزم بی امان روحانیت معظم، رسیدن به لقاء الله و خونین شدن چهره پاک و نورانی آنان است.
جهاد در راه خدا و دفاع از حریم اسلام و میهن اسلامی تا مرز شهادت، وظیفه ای الهی و آرمانی انسانی است که ملت همیشه در صحنه ایران از قشرهای گوناگون این وظیفه را در طی سال های دفاع مقدس به خوبی ایفا کردند. در بین این شهیدان زنده که در صفوف مقدم جهاد نام خود را ثبت کردند و گوی سبقت ربوده اند، خیل عظیمی از روحانیون و پیشمرگان مسلمان کرد هستند که خون پاک خود را با خون دیگر شهدا به هم آمیخته و در صف مقدم جبهه های ایمان و عمل پیشتاز بوده اند. و گواه بر این ادعا نیز وجود مبارک بیش از 50 شهدای روحانی کردستان که اکثر آن ها به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم مرتبط با پیشمرگان مسلمان کرد می باشند و در همین راستا هم وجود مبارک بیش از دو هزار و پانصد شهید عضو سازمان پیشمرگان مسلمان کرد که در منطقه غرب کشور به فیض شهادت نایل گشته اند.
نقش روحانیون در دفاع مقدس و به ویژه در پشتیبانی بی بدیل و بسیار مؤثر آن ها در کنار برادران خود در سازمان پیشمرگان مسلمان کرد برای هیچ کس و تحت هیچ عنوانی قابل اغماض نبوده و نیست

ضرورت ها و بایسته های روحانیون در ارتقای روحی و معنوی پیشمرگان مسلمان کرد:
ضرورت به معنی علت و دلیل الزام به یک کار است که در ادبیات سیاسی رایج از آن به چرایییاد می شود، در این بحث باید پرسید که چرا باید پیشمرگان مسلمان کرد را ارتقاء روحی و روانی داد؟ روحانیون منطقه در این ارتقاء چه نقشی داشته اند؟ اصولاً ذات وجودی روحانیون خدمت رسانی به آحاد جامعه و خصوصاً کسانی که در مسیر حرکت است باشند. با این وصف در این قسمت به بیان ضرورت ها و بایسته های مرتبط با موضوع می پردازیم.

1- عوامل معرفت شناختی:
باید با تلفیق دو فرهنگ ایثار و جهاد و حوزوی میدان برای گسترش معارف اسلامی وسیع تر گردد، لذا میدان جهاد و شهادت در دفاع مقدس و با رویکرد مبارزاتی پیشمرگان مسلمان کرد بهترین دلیل و انگیزه برای همکاری این دو قشر می باشد.

2- احساس نیاز نخبگان و گروه های ارزشی به یکدیگر:
یکی از ضرورت های ارتقاء سطح روحی و معنوی پیشمرگان مسلمان کرد در دوران دفاع مقدس توسط روحانیون منطقه، احساس نیاز نخبگان و گروه های ارزشی به یکدیگر می بود که در این بازه زمانی حتماً باید انجام می گرفت.

3- وفاق بر سر نقش های جدید:
یکی از انگیزه هایی که باعث می شد تا روحانیون منطقه در کنار پیشمرگان مسلمان کرد در مبارزات صلح جویانه آن ها قرار گیرند ایجاد حد وسط و پیدا نمودن برآیند راه های وحدت گرایانه و ایجاد وفاق بر سر نقش ها و رویکردهای جدیدی که در منطقه در بین گروه های موازی و همسوی نظام  پیدا می شد.

4- وفاق گفتمانی:
بدست آوردن نقاط مشترک در دیالوگ و گفتمان جدید بعد از انقلاب اسلامییکی از ضروریات تداوم نظام بود، لذا روحانیون منطقه با استفاده از پتانسیل و ظرفیت پیشمرگان مسلمان کرد بهترین راه تحقق این گفتمان را در میان احزاب، گروه ها و دسته جات پیرو خط امام و نظام می داتستند که باید حول محور گفتمان انقلاب اسلامی هم افزایی روحی و معنوی پیدا نمایند.

5- اصول انقلاب اسلامی:
اصول انقلاب اسلامی آشکارتر و بدیهی تر از آن هستند که نیاز به تبیین داشته باشند، اعتقاد و التزام عملی به اسلام، انقلاب اسلامی، قانون اساسی و ... از این جمله است. حال که در دهه شصت شمسی این اصول مورد هجمه تخریبی دشمن قرار گرفتند، روحانیون کردستان برخود لازم می دانستند که در کنار پیشمرگان مسلمان کرد به این ضرورت بپردازند.

6- تکلیف دینی:
شناخت تکلیف دینی و وظیفه شناسی در هر شرایطی مقدمه انجام وظیفه است. دستورهای اسلامی و قرآنی همگان به ویژه اندیشمندان و مسئولان با ایمان از جمله روحانیون منطقه را به آن وا می دارد که در ارتقاء روحی و معنوی برادران خود یعنی پیشمرگان مسلمان کرد که سهیم باشند.

7- اثبات کارآمدی نظام:
در شرایط دهه شصت در منطقه غرب کشور، تلاش دشمن بر این بود که نظام جمهوری اسلامی، کارآمد جلوه دهد تا الگوی ملت های مسلمان و مستضعف جهان قرار نگیرد و این الگو در  جهان اسلام تکثیر نگردد. بدیهی است که روحانیون منطقه جهت خنثی سازی این فتنه دشمن و اثبات کارآمدینظام در کنار پیشمرگان مسلمان کرد به تحقق موضوع پرداخته اند.

8- اثبات کارآمدی نیروهای ارزشی
شرایط دهه شصت بیشتر از هر زمان دیگری در طول عمر مبارک انقلاب نشان می دهد که دشمنان عنود بیرونی و عناصر فرسوده و غافل داخلی و جریان های سیاسی رقیب تلاش می کردند نیروهای ارزشی نام را ناکارآمد معرفی کنند که این مورد در منطقه کردستان بیش از سایر نقاط کشور می بود، لذا روحانیون کردستان در مسیر انجام وظیفه به ارتقاء روحی و معنوی پیشمرگان مسلمان کرد بپردازند.

2-2- نقش روحانیون کردستان در ارتقاء روحی و معنوی پیشمرگان مسلمان کرد:
روحانیون منطقه کردستان در جامعه همیشه به عنوان مرجع، پناهگاه و ملجاء بوده اند و کلیه اقشار جامعه به این قشر معنوی مراجعه نموده اند، لذا با توجه به کارکرد روحانیون که در فصل دوم بیان شد، خدمت رسانی در کلیه ابعاد آن به اطرافیان از نمادهای ایشان می باشد، روحانیون کردستان در دهه شصت که منطقه و کشور آماج حملات همه جانبه فرهنگی، سیاسی، نظامی، اقتصادی و ... دشمنان نظام قرار گرفته بود در کنار پیشمرگان مسلمان کرد بعنوان سابقون در خط جبهه اول این آماج قرار گرفته و جهت دفع هر چه بهتر، به ایشان در ارتقاء روحی و معنوی آن ها ایفای نقش می نمود، که در این قسمت از پژوهش به بیان نمونه های بارز آن ها اشاره می نمائیم.

2-نقش ایجاد اعتماد به نفس در پیشمرگان مسلمان کرد:
خودباوری و اعتماد به نفس در یک ملت از این احساس ناشی می شود که آن مدت باور داشته باشد که می تواند در راه آرمان های خود بر هر موقعیتی چیره شود و این احساس توانایی را به شکل یک آمادگی در برابر تمامی عرصه های نظامی بروز دهد، این اعتماد و باورمندی به شدت می تواند آمادگی و روحیه رزمی را در طول نبرد تحت تأثیر قرار دهد، روحانیون منطقه کردستان نقش تعیین کننده ای در دمیدن روح خودباوری و اعتماد به نفس در پیشمرگان مسلمان کرد در طول دفاع مقدس داشتند.

- نقش حفظ و تقویت روحیه:
در روزگاری که دشمنان نظام (ارتش عراق، ایادی استکبار و ...) در منطقه غرب و کردستان رویای اشغال این مناطق و به تبع آن ایران را در سر می پروراندند، روحانیون کردستان از امید قطعی به پیروزی، دفاع با تمام قدرت و حتی نجات مردم عراق صحبت می کردند، آن ها روحیهی پیشمرگان مسلمان کرد را التیام می بخشیدند و آن ها را در برابر دفاع در شرایط نابرابر مهیا می ساخت. این ارتقاء روحیه در باورها، اعتقادها، ارزش ها و جنگ نیز از این قاعده مستثنی نیست و در نگرش و فرهنگ دفاعی ریشه دارد، که پیشمرگان مسلمان کرد از این امر به دور نیستند.

- نقش تبلیغی روحانیون کردستان:
جهاد و دفاع ملت مسلمان کردستان در برابر متجاوزان، تنها یک دفاع نظامی نبود، بلکه بستری برای ساخت و ساز انسان های موحد و دل باخته بود، جایگاه عشق و عرفان و مصونیت بود، در پشت جبهه ها، راحل سیر و سلوک رقم خورد. که روحانیون کردستان در این فضاسازی، نقشی ارجمند و به یاد ماندنی داشتند و به پیشمرگان مسلمان کرد روحیه داده و آن را در ایشان ارتقاء می نمودند.

- نقش عملیاتی روحانیون کردستان:
روحانیون کردستان با حضور خویش در جبهه های منطقه غرب کشور و حتی جنوب در کنار پیشمرگان مسلمان کرد ویژگی خود را آشکار ساختند به همگان آموختند که از درون دژهای نفوذ ناپذیر، فرمان ایستادگی و مقاومت صادر نمی کنند. در ایام سختی، در کنار پیشمرگان مسلمان کرد زندگیمی کردند و ایشان نیز در تب دفاع مقدس، آرامش مییافتند و در همسویی با مجاهدان مخلص، لحظه ها را بارور و ارتقاء می ساخت.

- نقش خنثی سازی عملیات روانی دشمن در مقابل پیشمرگان مسلمان کرد:
یکی از نقش های اساسی حوزه روحانیون کردستان در دفاع مقدس در منطقه غرب کشور در پشت جبهه خنثی سازی عملیات روانی دشمن برای تضعیف مستقیم و غیر مستقیم پیشمرگان مسلمان کرد  بود که معمولاً از طرق مختلف من جمله خانواده ایشان صورت می گرفت.
  
- نقش پاسخگویی به مسایل عقیدتی:
وقتی شرایط برای انسان دشوار شود، ممکن است در بدیهی ترین مسایل نیز تردید کند، این که چرا می بایست در جهاد شرکت کند، چرا مقوله ای به عنوان جهاد در این گنجانده شود. و چرا ... این سؤالات ممکن است در شرایط عادی بدون استدلال پذیرفتنی باشد اما وقتی فردی در شرایطحاد دفاع مقدس قرار گرفت و مشکلات او را در تنگنا قرار داد ممکن است سؤالات اساسی در زمینه های عقیدتی به ذهنش خطور کند و در بدیهیات نیز شک کند. در چنین احوالی، روحانیون کردستانی که از بینش قوی برخوردار بودند و می توانستند مسایل عقیدتی را با استدلال قوی به اثبات برساند، می توانستند تردیدها را از دل پیشمرگان مسلمان کرد بزدایند و این مهمترین وظیفه روحانی کردستانی در میدان نبرد در کنار پیشمرگان مسلمان کرد بود.

- نقش پاسخگویی و بیان مسایل شرعی:
در دوران دفاع و مبارزات مقدس پیشمرگان مسلمان کرد شرایط گاه به گونه ای بود که انجام مسایل شرعی با آنچه در پشت جبهه است متفاوت بود و پیشمرگان مسلمان کرد برای انجام تکالیف شرعی در شرایط جدید، نیاز به راهنمایی روحانیون کردستان بود و ایشان در این اوقات مسایل جدید را تبیین می کردند.

- نقش تعمیق دوستی ها:
برخی مسایل شرعی به گونه ای است که بیان آن، ممکن است منافی حجب و حیا تصنعی باشد، روحانیون کردستان در جبهه های منطقه غرب کشور برای آنکه اینگونه حجب و حیا از میان برود و آداب کاذب مانع بیان مشکلات نباشد، دوستی خود با پیشمرگان مسلمان کرد را عمق می بخشیدند و گاه با بیان لطیفه ها هم خستگی از تن آنان رفع می کردند و هم موجب می شدند آنچه پیشمرگان در دل دارند با روحانیون کردستان در میان بگذارند.

- نقش فضاسازی معنوی:
روحانیون منطقه در جنگ تحمیلی و دفاع مقدس توانستند کارآمدیهای گوناگون خود را نشان دهند و از ابعاد مختلف، در دفاع هشت ساله، حضور مؤثر خود را بنمایاند. پاسداری از مصونیت و پای بندی به احکام شرعی، از برکات حضور روحانیون متعهد و ژرف نگر منطقه بود که در فضاسازیمصونیت و حفظ احکام شرعی، نقشی به یادماندنی در تاریخ دفاع مقدس به یادگار گذاشتند.

- نقش مدیریتی و فرماندهی:
مدیریت معنوی و فرهنگی جبهه ها در دست روحانیون رزمنده منطقه بود، اما در این میان طلاب و روحانیون بومی در منطقه کردستان بودند که خیلی اوقات فرماندهی و مدیریت پیشمرگان مسلمان کرد را در عملیات های منطقه برعهده داشتند و به نحو احسن به ایفای نقش مدیریتی و فرماندهی خود علاوه بر سایر کارکردهای معنوی روحانیت خود می پرداختند و این خود ایجاد و ارتقاء روحی و معنوی به پیشمرگان مسلمان کرد در جبهه می بخشید.

- نقش حمایت مالی:
جهاد با مال، اگرچه ممکن است در شرایطی به میزان جهاد با نفس تعیین کننده نباشد، اما از ابتدای مطرح شدن جهاد در اسلام، با مال هم ردیف جهاد با نفس مورد توجه بوده است و قرآن نیز در آیات متعددی جهاد با مال را در کنار جهاد با نفس قرار داده و گاه جهاد با مال را بر جهاد با نفس مقدم داشته است.
«و جاهدوا فی سبیل الله با اموالهم و انفسهم» (سوره توبه / 20)
جاهدوا باموالکم و انفسکم فی سبیل الله» (سوره توبه/ 41)
عالمان و روحانیون کردستان نیز در شرایط مختلف، همواره به جهاد با مال توجه داشتند و این مسئله در طول تاریخ جنگ تحمیلی در منطقه در کنار پیشمرگان مسلمان کرد، نمونه های روشنی دارد که اکنون مجال پرداختن به آن نیست، اما آنچه مورد بحث ما است، حمایت های مالی علما و روحانیون منطقه کردستان از پیشمرگان مسلمان کرد در طول دفاع مقدس است که به صورت های کمک مالی مستقیم، وجوهات، غیر مستقیم و ... انجام می گرفت.

- نقش تشویق نیروهای مردمی به حضور در جنگ:
یکی از رسالت ها و وظایف اصلی روحانیون کردستان در دوران دفاع مقدس تشویق و ترغیب مردم برای حضور در جبهه های نبرد بود، روحانیون کردستان از همه امکانات برای ترغیب و تهییج مردم در اعزام به مناطق عملیاتی استفاده می کردند، که این خود یکی از بهترین و مؤثرترین روش های ارتقاء روحی و معنوی پیشمرگان مسلمان کرد به صورت غیر مستقیم می باشد که همانا نتیجه این رویکرد روحانیون کرد به پیشمرگان مسلمان کرد بر می گردد.

نتیجه

با آغاز جنگ تحمیلی و حضور همه جانبه مردم در میادین نبرد، روحانیون نیز نگاه های خود را به سمت و سوی جبهه ها معطوف داشته و خود را برای تبلیغ و ترویج معارف دینی و تقویت بنیه فرهنگی و معنوی رزمندگان اسلام آماده نمودند، روحانیون کردستان نیز از این اصل مستثنی نبوده و همچون سایر روحانیون نقاط مختلف کشور به این مهم پرداختند، اما تفاوتی که در منطقه کردستان وجود داشت این بود که در صف دشمنان نظام در جبهه منطقه غرب کشور علاوه بر دشمن بعثی، دشمنان دیگری همچون ایادی استکبار جهانی حضور داشتند که کار روحانیون کردستان را سهمگین تر کرده بود.
برای مقابله و بعضاً از پای درآوردن این دشمنان نظام در منطقه غرب کشور خصوصاً کردستان در اوایل دهه شصت شمسی سازمانی بنام سازمان پیشمرگان مسلمان کرد تأسیس شد که نقش آن در تاریخ دفاع مقدس بی بدیل و بدون اغماض می باشد. اعضاء این سازمان که غالباً از افراد منطقه و انصار بودند در راستای عملکرد هر چه بهتر خوداحتیاجبه تقویت هر چه بیشتر ابعاد و مسایل روحی و معنوی داشتند که روحانیون کردستان در این زمینه که چون خود در گود قرار داشتند بهترین نقش و عملکرد را ایفاء نمودند، که از جمله آن ها که در این پژوهش به آن ها اشاره شد.
عده بی شماری به عنوان روحانی تبلیغی، فرهنگی به نشر و بسط معارف دینی و بیان احکام و پاسخگویی به سؤالات مطروحه پیشمرگان مسلمان کرد می پرداختند و عده ای دیگر از این عزیزان روحانی به جهت علاقه و توانایی، علاوه بر کار فرهنگی و تبلیغی در جبهه، لباس رزم تن کرده و در تمامی صحنه ها و میادین نبرد دوشادوش پیشمرگان مسلمان کرد حتی جلوتر از آن ها، در عملیات ها و سایر برنامه های نظامی شرکت می جستند و یا عده ای دیگر با کمک های مالی و پشتیبانی خود را از طریق کمک های مالی، پشتیبانی تشویق و ترغیب مردم به حضور در جبهه و پیوستن  به سازمان پیشمرگان مسلمان کرد همه و همه از نمونه های ناچیز و کوچکی بود که روحانیون منطقه کردستان بیشترین تأثیر را در ارتقای روحی و معنوی پیشمرگان مسلمان کرد در طول دفاع مقدس داشته که همه ی ما مرهون حضور همین دو قشر عزیزیعنی روحانیون کردستان و پیشمرگان مسلمان کرد می باشیم که با ایثار، جهاد، استقامت، فداکاری، از خودگذشتگی، مجاهدت و ... توانستند از نهال انقلاب در آن دوران سخت به نحو احسن پاسداری نمایند.

پیشنهادات راهبردی:

1-  پیشنهاد می گردد که سازمان های ذیربط اقدام به برپایی همایش ها و یادواره های سالانه سازمان پیشمرگان مسلمان کرد در راستای تبیین عملکرد آن ها در جامعه بنمایند.
2- پیشنهاد می گردد که نقش روحانیون کردستان در دفاع مقدس در کنار سایر رزمندگان این منطقه خصوصاً پیشمرگان مسلمان کرد در تولید اندیشه و گفتمان انقلابی در جامعه از سوی دولتمردان به روش های مختلف فرهنگی تبیین گردد.
3- پرورش الگوهای موجود و برگرفته از دو قشر روحانیون کردستان و پیشمرگان مسلمان کرد در ارتباط با عمکرد دو سویه و بعدی آن ها نسبت به هم و معرفی به جامعه.
 
منابع:
الف) کتابها
افتخاری، اصغر، وفاق ملی،تهران: سازمان عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی، 1382.
باقری، سیامک، وحدت، مواضع امام و رهبری، رفتار جناحها، تهران: اداره سیاسی سپاه، 1379.
برزگر، ابراهیم، اندیشه ی سیاسی امام خمینی، تهران، سمت، 1390.
جمشیدی، محمد حسین، اندیشه ی سیاسی امام خمینی، تهران، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، 1388.
جمعی از نویسندگان، نقش مراجع و روحانیت در دفاع مقدس، تهران، بنیاد حفظ و آثار نشر ارزش های دفاع مقدس، 1390.
حسینیان، روح الله، تاریخ سیاسی تشییع، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1380.
دهخدا، علی اکبر، فرهنگ لغت فارسی، تهران، بنیاد دهخدا، 1373ه.ش.
دهقانی، محسن، اتحاد ملی و انسجام اسلامی، قم: گلستان ادب، 1386.
صدیقی، محمد، اتحاد ملی و انسجام اسلامی، فرخ شهر: آصف، 1386.
صفی یاری، مسعود، کرد و کردستاندر اندیشه مام و رهبری، قم، اشک یاس، 1389 ه.ش.
علی بابایی، یحیی، عوامل مؤثر بر وحدت نخبگان، تهران، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، 1383.
منصورنژاد، محمد، دین و هویت، تهران: موسسه مطالعات ملی، 1385.
موسوی خمینی، روح الله، تبیان، تهران، موسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی، 1374
نقیب زاده احمد و امانی زوارم وحید، نقش روحانیت شیعه در پیروزی انقلاب اسلامی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1382.
ب) مقالات:
12- فرجی، محمد فایق، پیشمرگان مسلمان کرد، فصلنامه اخوت، شماره 9 سال سوم، 1389.
13- کریمی مله، علی، مطالعات ملی، سال نخست، شماره اول، 1378.
یونس، علی، وحدت و انسجام ملی ایرانیان: بنیادها و ریشه‌ها، راهبرد پش ۴۴، 1386.
ج) منابع الکترونیکی:
15-  بهشتی زاده، محمد، روحانیت در جامعه، امروز، http.www.sharifnews.com
خبرگزاری فارس1386، سرچشمه های تعارض های فرهنگی در تاریخ معاصر ایران.
خبرگزاری فارس 1386، منابع قدرت روحانیت در ایران، http.www.farshnew 
خبرگزاری فارس 1386، منابع قدرت روحانیت در ایران، http.www.farshnew 
شهدای پیشمرگان مسلمان، http.www.pmrk
 
[1]- به نقل از مرحوم رحیم احمدی فرمانده ی سابق سازمان پیشمرگان مسلمان کرد سنندج.

 انتهای پیام/
 
https://taghribnews.com/vdcayonmm49n6o1.k5k4.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی