تاریخ انتشار۵ تير ۱۳۹۵ ساعت ۲۲:۰۰
کد مطلب : 236052

نقش آموزه های شبهای قدر در ارتقاء سبک زندگی اسلامی

باتوجه به فرارسیدن شبهای پرفیض قدر با حجت الاسلام والمسلمین دکترمختاری رئیس پژوهشگاه مطالعات تقریبی درباره نقش آموزه های شبهای قدر در ارتقای سبک زندگی اسلامی به گفتگو پرداختیم:
نقش آموزه های شبهای قدر در ارتقاء سبک زندگی اسلامی

دکتر مختاری در مقدمه با بیان اینکه شب قدر از شرافت و عظمت ويژه­ ای برخوردار است گفت: شب قدر؛ شبی است که از هزارماه (بيش از هشتاد سال) بهتر و به اندازه يک عمر طولانى و پر برکت ارزش دارد، لذا همه بندگان باید با درک این شب عظیم در مسیر دریافت انوار حقیقت تلاش کنند. باید اذعان نمود شب قدر از رتبه ای بی نظیر برای دریافت انوارمختلف  از حقیقت الهی برخوردار است،انواری که در هزار ماه امکان دریافت و عمل به آن وجود ندارد ، لذا در لیالی قدر حقایق به صورت اجمال بر بندگان نازل می شود مانند قران که در شب قدر به صورت اجمال نازل گردید لیکن  اجمال نزول قرآن در عرض بیست و سه سال به تفصیل در آمد.

به نظر شما چگونه می توان از شبهای قدر جهت ارتقای سبک زندگی اسلامی بهره برد ؟

شبهای احیاء در ماه مبارک رمضان به عنوان مهمترین و حیاتی ترین فرصت بندگی و عبودیت و تغییر سبک وزندگی روزمره برای هر انسان مورد نظر است ،لذا ظهور استعدادهای درونی یک فرد در درگاه خداوند برای تحولات بنیادین در  زندگانی فردی و اجتماعی و نقش آن در مولّفه های مادی و معنوی  می تواند در رشد وتعالی فراگیر جامعه به ویژه در ارتقای سبک زندگی اسلامی موثر واقع گردد.
 لیکن بهره گیری از این ضیافت عظیم الهی به تناسب آمادگی و ظرفیت های افراد متغیر است و برخی بیشتر و عده ای نیز کمتر از این فرصت معنوی بهره می گیرند که ترمیم این نقیصه با تقویت آموزه ها و مولفه های مرتبط با  سبک زندگی اسلامی در ماه مبارک رمضان امکان پذیر است.
لذا در این مهمانی الهی که از سوی احیاء کنندگان شب های با اهمیت قدر، روح خداپرستی و نیز بذل محبت و بخشش برای آحاد جامعه در دیگر خواهی و هم نوایی با درد و رنج  اقشار آسیب پذیر در قالب ادعیه های نورانی و سرشار از آموزه های زندگی  و نیز اعمال و رفتار الهی به اوج می رسد در عمل ظرفیت های عظیم لیالی قدر در رشد و تعالی آموزه های زندگی اسلامی را آشکار می سازد.
بی تردید تغییرات ایجاد شده در شخصیت و رفتارمومنان، تحولات شگرف و رشد و تعالی در نظام و سبک زندگی روزمره  را ایجاد خواهد کرد، تغییراتی ارزشمند که در طول سال در زندگی روزانۀ آدمی آشکار خواهد شد.
 
با توجه به اینکه کلید واژه شب های قدر شب زنده داری مومنان است شما اهمیت این موضوع را چگونه می بینید ؟
 
بیداری برای احیاء شب های قدر که به نوبۀ خود می تواند فصل نوینی از سبک زندگی اسلامی را برای ارتقای نشاط و شادابی معنوی در جامعه و نهاد خانواده فراهم سازد ، مقوله ای حیاتی که تجربه معنوی آن در طول سال برای خانواده و جامعه به ندرت اتفاق می افتد لیکن بیداری شب و سحر در شب های متعدد ماه مبارک رمضان به ویژه لیالی قدر انسان­ها را به سمت قرب الهی و فراگیری  آموزه های الهی در متن زندگی روزمره سوق می دهد .
بنابراین شب های قدر در ارائه الگوی کامل برای بهره گیری مستمر از فرصت های طلایی در مقولۀ شب زنده داری در نوع خود گزاره های کامل عبادی را تقویت خواهد کردو اینگونه شاخصه های دینی در  سبک زندگی اسلامی به شدت ارتقا خواهد یافت.
 
 
در روایات آمده است : شب های قدر سرنوشت یکسال انسان را رقم می زند. تحلیل شما از این جمله با توجه به نگاه ارتقای سبک زندگی اسلامی چیست ؟

در تبیین نقش کلیدی آموزه های ناب شب قدر در سبک زندگی اسلامی باید این پرسش را مطرح نمود که به راستی آیا تا کنون به ارتباط ذاتی رقم خوردن سرنوشت یک سال آدمی با اصل توبه و استغفار و پشیمانی از رفتار و کردار ناشایست و تأثیر بی بدیل آن در ارتقای سبک زندگی اسلامی در همۀ ایام سال اندیشیده ایم؟ مگر نه این است که  «سبک زندگی مادی شهو ت آلودِ گنا ه آلود، هویت زدا و ضدمعنویت و دشمن معنویت»[1] است حال برای تحقق سبک زندگی اسلامی «گناه زدایی» باید به عنوان اصل مهم در رشد معنوی جامعه مورد توجه قرار گیرد که اهمیت و عظمت توبه و استغفار در ترک  گناه به ویژه در لیالی قدر غیر قابل انکار است.
از این رو  ترمیم گزاره های رفتاری، عبادی و اعتقادی در زندگی روزمره انسان ها از جمله آثار و برکات شب های قدر است، در واقع شالودۀکلیدی برنامه ها و سبک و سیاق زندگی که قرار است در طول یک سال مورد اهتمام قرار گیرد از این طریق در شب قدر منعقد می شود.

چه تفاوت هایی بین سبک زندگی اسلامی با سبک زندگی مکاتب دیگر می بینید ؟

باید دانست در عالم مدرن به علت وجود گزاره های فرد انگارانه و عدم تعلقات ارزش مدارانه به خانواده و جامعه، اقتصاد و پول، مسئله اصلی انسان می‌شود. بدین معنا که سبک زندگی مدرن پول محور است؛لذا دلبستگی و تعلقات شدید به مواهب مادی نقش اساسی در سبک زندگی غربی ایفا می کند در حالی که در آموزه های اسلامی استفاده از مواهب مادی در حد نیاز نه تنها اشکالی ندارد، بلکه ضرورت و مقتضای تداوم حیات مادی است؛ ولی هرگونه دلبستگی و توجه افراطی بدان مورد نکوهش واقع شده است.
حال با این تفاسیر می توان دریافت دلبستگی و تعلقات به دنیا در واقع یکی از مهم ترین و جدی ترین موانع برای درک شب قدر می باشد که اجتناب قلب انسان از تعلقات مادی و حجاب های درونی و صعود به سمت توحید خالص به عنوان مهمترین راهکار در برون رفت از این چالش مطرح می باشد.

چرا بسیاری از مدعیان دین داری با رعایت آداب ظاهری این شب عظیم باز هم از درک شب قدر عاجزند و نتیجه مطلوب را دریافت نمی کنند؟
 
در پاسخ باید گفت، دلبستگی و تعلقات دنیائی و تعمیق آموزه های زندگی غربی دل آن ها را فریفته است، لذا در روز قیامت که آنها را در دادگاه عدل الهی حاضر می سازند با ظلمت زندگی در دنیا به قیامت وارد می شوند،چون از افرادی هستند که به خاطر استیلای دنیا بر آنان، نتوانستند در شب قدر از نزول ملائکه و روح برای خود بهره مند گردند لذا در مسیر وصول به توحید دچارتزلزل گردیدند زیرا در قلب خود و در اعمال خود به توحید ،نظری نداشتند تا حقایق عالم غیب بر آنها تجلی پیدا کند.
زیرا باید دانست فرق اساسی سبک زندگی اسلامی با نوع زندگی درغرب این است که تفکر غربی انسان محور است و می خواهند انسان را جایگزین خدا قرار دهد، اندیشه غرب انسان را موجودی صاحب علم و قدرت می داند که توانایی دارد صلاح و سلامت خود را تشخیص داده و در مقام قانون گذاری بر آید،  اما در سبک زندگی اسلامی ذات خداوند متعال محوریت دارد و اندیشه اسلامی  همه چیز را در فضای دنیایی و مادی نمی بیند و در نوع زیستن سعادت دنیا و آخرت را در نظر می گیرد.
از این رو اشکال کار در این است که ما هنوز باورمان نیامده که می توان با حضرت معبود ملاقات نمود، خداونددرقرآن می‌فرماید: «فَمَن كَانَ يَرْجُولِقَاءَرَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًاصَالِحًاوَلَايُشْرِكْ بِعِبَادَةِرَبِّهِ أَحَدًا»[2]هرکس که می‌خواهدباپروردگارش ملاقات کند،بایدعمل صالح انجام دهدوهیچ‌کس رادرعرض پروردگارش قلمدادنکند. در آیه مذکور انسان علاوه برانجام اعمال شرعی مثل رعایت حرام وحلال الهی،باید محوریت همۀ امور را پروردگار متعال قرار دهد و هیچ کس و هیچ چیز دیگر را در میان نیاورد،درآن حال خداوندرادرمنظرجان خودخواهد یافت،و بهترین جائی که می توان راه رجوع به مقصد و لقاء پروردگار را پیدا نمود وقتی است که قلب ما بنا دارد بگوید «الهی العفو»،لذا آیۀ آخر سورۀ کهف به ما چگونگی اعمال و معیار رویکردهای موجود در شب قدر را به همۀ آرزومندان لقاء خداوند بیان می داردتادرشب قدربتوانیم «الهی العفو»را با همراهی قلب بر زبان و دل خود جاری و ساری سازیم.

اینگونه است که تحقق سبک زندگی اسلامی  تحت آرمان عالی عبودیت قرار دارد، کسی که عبودیت و بندگی را مقصد حیات خود میبیند، نمی­تواند نسبت به چگونگی زندگی خود بی­تفاوت باشد.
حال می توان مدعی گردید کل زندگی  انسانها مانند شب قدر است و بر خلاف قیامت که روز است و در قرآن با لفظ«يومُ‌ القيامة»اشاره گردید و لی دنیا در قران کریم با جملۀ «وَ الَّيْلِ إذَا عَسْعَس»[3] سوگند به شبی که ناپايدار و «عَسْعَس» است، دائماً مي‌رود،ذکر گردیده است.لذا می توان شب قدر را به دنیا تشبیه نمود که باید همۀ سعی و تلاش بندگان این باشد با درک حقایق اجمالی این شب به خداپرستی و تحقق زندگی توحیدی برسند که این رویکرد توحید محور در انتهای حیات بشری به فجری منتهی خواهد گردید که دارای تفصیل کامل است که همان ظهور امام زمان (عج)خواهد بود و جهان بشری با این تفصیل مبارک و با تحقق آرمان شهر و سبک زندگی  مهدوی سعادتمند خواهند گردید که این سعادتمندی بهشت را برای انسان­ها به همراه خواهد داشت.
 
 
 
 
[1]. بیانات مقام معظم رهبری(مدظله) در دیدار جوانان استان خراسان شمالی، در تاریخ 23/7/1391.
[2]سوره‌ی کهف،آیه‌ی 110.
[3] - سوره‌ی تكوير، آيه‌ی 17.
https://taghribnews.com/vdcftvd00w6dmxa.igiw.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی