اهمال كاري، بي تدبيري، غرور و بی کفایتی متصدیان و مسئولان بهداشت و ماموران امنيتي عربستان، نارضایتی ها و ناخشنودهای فراوانی را درجهان اسلام پدید آورده است.
اشتراک گذاری :
با وجود گذشت دو هفته از حادثه دلخراش و غم انگیز روز عيد قربان در« منا» و عليرغم جانباختن بیش از چهار هزار تن از اتباع 22 كشور اسلامي در این حادثه، مقامات عربستان همچنان با اعمال یک سلسله تدابیر ویژه ازجمله: جلوگیری از انتشارآمار دقیق جانباختگان واقعه « منا» می کوشند تا بر فاجعه فضاحت باری که در مراسم حج امسال پدید آمد، سرپوش بگذارند. حال آنکه صرفنظر از دیدگاه هایی که این گونه حوادث غير مترقبه را به قضا و قدر، نسبت می دهند، اهمال كاري، بي تدبيري، غرور و بی کفایتی متصدیان و مسئولان بهداشت و ماموران امنيتي عربستان، نارضایتی ها و ناخشنودهای فراوانی را درجهان اسلام پدید آورده است.
اگرچه در فرضیه های اوّليه، ماجراي سقوط « تاوركرين» (جرّثقیل بالا بر ) در مكه و کشته شدن جمعي از ميهمانان خانه خدا به توفان و وزش تندباد های لحظه ای، نسبت داده شده، ولیکن شواهد زیادی وجود دارد که نه تنها چنین ادعایی را تکذیب می کند، بلکه پرسش های بی پاسخی را در برابر پژوهشگران قرار می دهد:
1-به چه علت از مجموع 27 جرثقيل بزرگی كه در اطراف مسجد الحرام نصب شده است، اين « تاوركرين» كه وزن آن حدود 16 تن است بدون حفاظ رها شده و یا حداقل قسمت جلویی آن به خارج از « سعي» هدايت نشده بود؟
2- آيا ميتوان به گفته های مدير شركت تكينكال وردوك روسيه استناد كرد که : بدليل اختلافات حقوقي بين شركت بن لادن و شركت بن سلمان اين حادثه رخ داده است؟ ( علت اين موضوع پخش خبر سلب صلاحيت شركت بن لادن و ممنوع الخروج شدن مدير اصلي اين شركت كه برادر اسامه بن لادن، مشاور قبلی امير عبدالله پادشاه سابق عربستان سعودي است.)
امّا درپی وقوع حادثه دلخراش « مني» كه به علت كم كاري و عدم حضور فعّال ماموران امنيتي و عدم مراقبت نيروهاي مسئول هدايت حجاج در خيابانهاي منتهي به رمي جمرات، از جمله سوق العرب ـ 204 و طريق المشاه و همچنین تصميم ناگهانی به تغيير مسير حجاج در بازگشت( بدون انتخاب مسير جايگزين) رخ داد، واقعیت های بیشتری آشکار شد. چنانکه معلوم گردید که بر اثر تدابیر نادرست، زائرانی که وظیفه رمي را به جا آورده بودند، به سمت حجاج عازم رمي، هدایت شده اند.
اگر بنا بر اين باشد كه غفلت و عدم تجربه كافي نيروهاي جوان دست اندركار در محورهاي منتهي به رمي را علت اين حادثه بدانیم ؛ با گفته های مقامات سعودي و بويژه وزير بهداشت سعودي که اعلام کرد: سه دليل 1- بی توجهی به اطلاعيه‌هاي دولت ميزبان 2- خود سر عمل نمودن حجاج و 3- وجود زباله فراوان، باعث بروز اين رخداد گرديده است، باید چه برخوردی داشته باشیم و اگر اظهارات امام جمعه مسجد الحرام در خطبه دوم جمعه هفته گذشته كه مقامات دولت سعودي را خادم الحرمين نامید و ادعا کرد که نهايت تلاش را در كسب رضايت حجاج بکار برده اند، بپذیریم ؛ مسایلی همانند تاخير 3 – 4 ساعته در كمك رساني به حجاج را به حساب چه كساني و چه دستگاهي و در رديف كدام بخشنامه‌ها و دستور العمل‌ها بايد قرار دهیم ،
لذا نتيجه‌گيري مي‌كنيم:
1 – فقدان برنامه ريزي‌هاي صحيح در اين مراسم و ماجراي تلخ فراموش نشدني که اتفاق افتاد، انگشت اتهام جهانیان و همه مسلمانان را متوجه وزارت حج عربستان و نيروهاي امنيّتي و امدادرسان این کشور نمود.
2- عدم پيش بيني براي ايجاد مراكز درماني مجهّز و رساندن كمك‌هاي اوليه در هواي بسيار گرم و رطوبت شديد و ازدحام فراوان زائرين باعث افزايش وحشتناك آمار تلفات شده است.
3- اعلام نشدن آمارهاي واقعي از طريق مقامات ذيصلاح وصرفاً پائين نگه داشتن آمار تلفات و مفقودين حادثه از ديگر سياست‌هاي نامعقول رژيم سعودي مي‌باشد. براي نمونه بيمارستانهاي شرف عرفات ـ الوادي و الطواري اعزام و بخش‌هاي عمومي و آفتاب زده سه بخش ICU ، بدليل ازدحام مجروحان و سردرگمي مقامات درماني بيمارستان شاهد بي نظمي فراوان بود هرچند همه كادر مشغول درمان بودند امّا پیگیری آمار و ارقام وليست‌ها و پرونده‌ها و جابه جايي مجروحان از صحنه و بيمارستانها به نقاط ديگر باعث سردرگمي مراجعين شده بود و اين ها همه مشکات و نابسامانی ها را تشدید میکرد ..
4- فيلم‌هاي ضبط شده توسط دوربين‌هاي نصب شده در مسير رمي جمرات از ديگر ابزار مستند علل و عوامل حادثه است اما بدليل گستردگي عمق فاجعه، بلافاصله بدستور پادشاه كليه فيلم‌ها جمع‌آوري شده اند!؟ البتّه يكي از دلايل محكمه پسند جهت پي‌گيرهاي حقوقي موضوع در محاكم بين الملل و قضايي همين مستندات تصويري است که میتواند مواردی چون بي نظمي ـ عدم مراقبت از مجروحان ــ نرساندن آب و متراكم شدن جمعيّت و عدم توجه و دقت نيروهاي امنيّتي و پليس و آتش نشاني و هلال احمر را بخوبی نشان دهد.
5- آيا به واقع قفل شدن خيمه‌هاي متعلّق به كشور الجزاير (اكثراً) در حين وقوع حادثه و عدم اجازه حادثه ديدگان در ورود به چادرها به صورت موقّت و استفاده از هوای كولرهاي موجود در میزان آمار و ارقام تلفات حجّاج تاثيرنداشته است!؟
6- با قدري تأمل به اين نتيجه مي‌رسيم كه وجود لايه‌هاي تند وهابي و گرايشات داعشی در لايه‌هاي ارتش اين كشور و عدم توجّه به وظايف و اختيارات و انجام مسئوليت‌هاي محوله از ديگر تخلفات بيّن مقامات است كه از منظر سياسي در اين بخش مي‌بايست دست‌اندركاران دقّت لازم را بنمايند؛ زيرا داعش قبل از انجام مناسك اعلام موضع کرده بود که بدون صرف هزينه به بخشی از اهداف خود رسيده است!؟
7- اگر بر فرض مثال همة اين نکات نادرست باشد، در بخش نگهداري جنازه‌ها چرا از سردخانه‌هاي مربوط به نگهداری ميوه و سبزيجات که برودت آن زير صفر نیست، استفاده کرده‌اند و اين خود باعث بروز مشكلات عديده زيست محيطي و فضايي غير قابل تحمل در محيط شده است؟! آيا مقامات بهداشتي نبايد پيش بيني‌هاي لازم جهت شرايط اضطراري را در دستور كار داشته باشند و چرا به ديگران اجازه كمك رسانی جهت رفع مشكلات داده نمي‌شود.
8- اخبار منتشره در فضاي مجازي، دلالت بر دفن تعداد زيادي از كشته شدگان از كشورهاي مختلف دارد این خبرها چه دلايل و توجيهي براي مقامات سعودي دارد؟ آیا تأخير در ارائه اطلاعات و تصاوير حجّاج نمی تواند نشانه وقت کشی و پايان عمليات حج و خروج حجاج و اعضای بعثه‌ها باشد كه به راحتي در يك فضاي پنهاني و توسل به انواع توجيهات، كشته‌ها را در گورهاي دسته جمعي دفن و پرونده را مختومه نمايند!؟
9- برخی از گزارش ها حاکی ازآن بود که : به علت انباشته شدن پيكرهای جان باختگان بر روی یکدیگر و انجماد آن ها، امكان جداسازي این پیکرها از میان رفته و هرگونه تلاش دراین زمینه، باعث متلاشي شدن پيکرها خواهد شد. بنابراین مقامات سعودی می کوشند تا حد ممکن آمار جان باختگان مخفی نگه داشته شود و در نهايت با وعده و وعيد و تطميع كشورها و پرداخت خسارات مادي، موضوع با سکوت خبری فیصله یابد.
عبدالله سهرابی
