تحرکات مسلحانه نیمه شب جمعه کودتاگران ترکیه، در کمتر از پنج ساعت، به شدت روبه افول نهاد و به علت مواجهه با مخالفت های شدید مردمی، در اصلی ترین صحنه ها متوقف شد.
اشتراک گذاری :
بسمه تعالی
کودتای نافرجام ترکیه و چند نکته تحلیلی
تحرکات مسلحانه نیمه شب جمعه کودتاگران ترکیه، در کمتر از پنج ساعت، به شدت روبه افول نهاد و به علت مواجهه با مخالفت های شدید مردمی، در اصلی ترین صحنه ها متوقف شد؛ چنانکه با دمیدن نخستین سپیده های صبح شنبه و به ویژه درپی مصاحبه مطبوعاتی اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، اغلب خبرگزاری ها، از شکست این عملیات براندازانه سخن گفتند و ادامه تحرکات پراکنده کودتاگران را برای تسلط بر اوضاع، تلاش هایی بی فایده و بی ثمر توصیف کردند. در خصوص این رویداد، نکات تحلیلی فراوانی وجود دارد که در ذیل به برخی از مهمترین آن ها می پردازیم:
1- هرچند از ترکیه به عنوان کشوری کودتاخیز یاد می شود و این کشور در دوران جنگ سرد (پیش از فروپاشی اتحادجماهیر شوروی ) شاهد چهار کودتای موفق به فاصله هر ده سال یک بار بوده است ولیکن، شرایط امروزِ داخلی در ترکیه، شرایط منطقه ای و جهانی و موقعیت ارتش در این کشور به گونه ای نیست که، عناصر و مقاماتی از ارتش ترکیه بتوانند از آن به نفع سلطه نظامی بر کشور از آن بهره برداری کنند.
2- به رغم فقدان شرایط کافی برای تحقق کودتایی موفق در ترکیه، نباید از وجود برخی از نارضایتی های مردمی که کودتاگران را به وقوع کودتای نافرجام جمعه شب تشویق کرده است، غافل بود؛ آن هم نارضایتی هایی اقتصادی و سیاسی که از مداخله نظامی ترکیه در سوریه سرچشمه می گیرد و کودتاگران را به این تصور رسانده است که در صورت کودتا، مورد استقبال و پذیرش افکار عمومی قرار خواهند گرفت.
3- عضویت ترکیه در ناتو ایجاب می کرد که دیگر اعضای ناتو، به ویژه آمریکا که حضوری نظامی در ترکیه دارد به سرعت و باشدت کودتا را محکوم می کردند که از چنین اقدامی با ویژگی های مورد اشاره، خودداری کردند. این امر به خودی خود نشان می دهد که آمریکا و دولت های غربی، بی میل نیستند که ناامنی های این کشور دامنه وسیع تری پیدا کند.
4- مردم ترکیه در مخالفت و مقابله با تحرکات زمینی و هواییِ کودتاچیان، نقش بسیار تحسین برانگیزی را ایفاکردند و در مقابله با توطئه های براندازانه که به احتمال قوی ریشه خارجی دارد، امتحان خوبی را پس دادند. پیام این نقش آفرینی سرنوشت ساز به مقامات ترکیه آنست که به مردم این کشور اهمیت بیشتری بدهند و از نزدیکی روابط با رژیم هایی که در ضدیت با منافع ملی مردم ترکیه حرکت می کنند، خود داری کنند.
5- یک هفته قبل از کودتای نافرجام ترکیه، نخست وزیر ترکیه از سیاست از سرگیری روابط عادی با سوریه سخن گفت که به معنی پایان مداخلات غیرقانونی در سوریه بود. برخی از تحلیگران براین اعتقادند که اعلام این سیاست کافی بود تا دولت های غربی و حکومت های مرتجع مورد حمایت آن ها در منطقه، اندیشه های براندازانه خود را از طریق غیر مستقیم عملی کنند.
6-پیوند های حزب عدالت و توسعه ترکیه با اخوان المسلمین، این احتمال را افزایش می دهد که نظامیان کودتاچی ترکیه، افکاری همانند افکار ژنرال السیسی در مصر دارند و امید آن را داشته اند تا در کودتای نظامی همانند کودتاچیان مصری، مورد حمایت های غرب و ارتجاع منطقه قرار گیرند.
