یكی از مراسمات ماه رمضان در میان تركمن‌ها، مراسم «یارمضان» (نیمه ماه رمضان) است که در بین ترکمن‌های ایران در شب چهاردهم ماه رمضان و در ترکمنستان یک روز پیش از حلول این ماه مبارک برگزار می شود.
اشتراک گذاری :
به گزارش خبرگزاری تقریب از گلستان، یا رمضان را از این لحاظ که خاستگاه مردمی دارد و سینه به سینه از نسل‌های گذشته به نسل امروزین ترکمن‌ها رسیده، در ردیف ادبیات شفاهی که با ماه رمضان ارتباط مستقیم دارد، قرار می دهند.
ساكنان مناطق تركمن نشین كه به اجرای این مراسم سنتی دیرینه واقف هستند، همه ساله در این شب به انتظار رسیدن گروه‌ها می نشینند تا پس از شنیدن اشعاری در وصف رسول اكرم (ص)، بركات ماه مبارک رمضان و دعا برای اهل خانه، هدایایی به آنان تقدیم كنند.
ترکمن‌ها بر این عقیده‌اند که این مراسم باعث افزایش بركت در منزل و اعطای سلامتی اعضای خانواده می‌شود و بنا به اعتقاد ترکمن‌های ایران، برپایی آن به این معناست که خانواده‌ها بر تداوم امساک در مابقی ایام ماه مبارک رمضان همت گمارند.
این مراسم كه پس از اقامه نماز عشا و تراویح بر پا می شود و دسته‌هایی در بیرون مسجد هر محله تشكیل می‌شود و این دسته‌ها از بین خود یك سرخوان و یك صندوق‌دار را انتخاب می کنند.
سرخوان را معمولاً اعضای دسته انتخاب می‌کنند و معمولا فردی انتخاب می شود که چهره موجه، صدای رسا و زیبایی داشته باشد، در برخی از مناطق، طلاب حوزه‌های علمیه برای این انتخاب ارجحیت داده می‌شوند.
یا رمضان در حقیقت واگویه های عامیانه ای است که به مناسبت ماه مبارک رمضان از سوی گروه‌های مذکور به زبان ترکمنی خوانده می‌شوند، به این ترتیب که جوانان، نوجوانان و کودکان ترکمن دسته هایی را تشکیل می‌دهند و به در خانه‌های محل رفته و مقابل آن تجمع می‌کنند، سرخوان شروع به خواندن ابیاتی که غالبا درباره فضیلت ماه مبارک رمضان و دعا و نیایش درباره اهل آن خانه است، می کند، پس از پایان قرائت هر بند از آن اشعار توسط سرخوان و دیگر اعضای گروه، یک صدا «آلّاو» (که به نظر می‌رسد مخفف عبارت «الله هو» باشد) می گویند.
با عنایت به معانی ابیاتی که در این مراسم بیان می‌شود می توان این گونه استنباط کرد که عبارت «آلّاو» یا «یارمضان» که از سوی دیگر اعضای دسته در پایان هر بند به صورت هم صدا بیان می‌شود، نوعی تأکید و یا به عبارت دیگر تأیید (و به تعبیری تکبیر) سخنانی است که سرخوان به نمایندگی از سوی آن‌ها قرائت می‌نماید.
پس از پایان یافتن مراسم، صاحب خانه انعامی به نماینده آن دسته می‌دهد. شکل انعام متفاوت است و بستگی به وضعیت مالی آن خانه دارد؛ اما غالبا پول نقد، آرد، شیرینی، شکر و امثالهم است. دادن انعام از سوی هر خانه که در ابیات سرخوان از آن به نام «یارمضان زکاتی» (زکات یارمضان) یاد می‌شود شاید با واجب بودن پرداخت زکات فطر (فطریه) برای هر خانواده بی ربط نباشد. به عبارت دیگر، خانواده‌ها با دادن انعام به دسته‌ها، به نوعی فطریه را نیز پرداخت می‌کنند تا اگر به هر شکلی نتوانند در پایان ماه مبارک آن را پرداخت نمایند، به لحاظ شرعی مشکلی نداشته باشند.
در پایان این مراسم كه معمولا تا پاسی از شب به طول می‌كشد، افراد گروه نذورات جمع آوری شده را بین خود و یا مستمندان تقسیم می كنند.
