تاریخ انتشار۱۱ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۸:۱۸
کد مطلب : 246632

تاثیرات انتفاضه سوم بر مواضع حماس

جوانان مبارز فلسطینی و فعال در صحنه انتفاضه سوم، نه تنها در حرکت های مبارزاتی، بلکه در کمک رسانی به مردم فلسطین از حماس نیز جلو افتاده و برخی از مواضع محافظه کارانه دفتر سیاسی این جنبش را برنمی تابند.
تاثیرات  انتفاضه سوم  بر  مواضع حماس


 
بسمه تعالی

تاثیرات  انتفاضه سوم  بر  مواضع حماس

 
 
            سخنان مهم هفته گذشته «خالد مشعل» رئیس دفتر سیاسی حماس، در خصوص مواضع داخلی و خارجی این جنبش، توجهات زیادی را به خود جلب کرد  و سبب شد تا به برخی از پرسش ها در باره: موقعیت کنونی «جنبش اسلامی حماس»، عملکرد گذشته و همچنین سمت و سوی فعالیت های آینده این گروه فلسطینی، پاسخ داده شده و بخشی از ابهامات موجود در این خصوص، از میان برود. 

 
        این سخنان رئیس دفتر سیاسی حماس که به کناره گیری قریب الوقوع وی از سمت کنونی اش و از این مهمتر،  به برخی از خطاهای راهبردی سال های اخیر جنبش اسلامی اشاره داشت، در مقایسه با سخنان سه هفته پیش وی در خصوص راهبردهای چهارگانه «جنبش اسلامی حماس» نیز،  توجه بیشتری را به خود معطوف کرد و در آستانه نخستین سالروز انتفاضه مسجد الاقصی ( انتفاضه سوم که دهم مهرماه سال 94 آغاز شد ) به یک سلسله مباحث تحلیلی در باره مبارزات ضدصهونیستی دامن زد.
 

    سخنان تأمل برانگیز «خالد مشعل» که در سمینار "تحولات جنبش های اسلامی" در مرکز پژوهش‌ها و مطالعات “الجزیره”( قطر) ایراد شد، از چند زاویه و از چند منظر ، از اهمیت زیادی برخورد بود:
 

        اول آن که این سخنان، موقعیت کنونی جنبش حماس و بخشی مسایل درون سازمانی آن را  از زبان فردی که قریب دو دهه ریاست دفتر سیاسی این جنبش را به عهده داشته، به صورت غیر مستقیم تشریح می کرد.
دوم آن که با تشریح عملکرد چند سال اخیر حماس و چگونگی روابطش با دیگر گروه های فلسطینی، امکان تازه ای را برای شناخت تحولات این سرزمین و مسایل مرتبط با آن، فراهم می کرد.

 
و اما زاویه و منظر سوم، مطالبی بود که به مسایل درون سازمانی «جماعت جهانی اخوان المسلمین» مربوط می شد و مصداق تازه ای را از روند تجدید نظر در مواضع سیاسی شاخه های این جماعت و به ویژه شاخه فلسطینی آن، یعنی گروه اسلامی حماس، ارائه می کرد.

 
و بالاخره  اعلام مواضع حماس در خصوص ایران و اشاره به چگونگی آن در سال های اخیر هم، زاویه و نگرشی دیگری بود که سخنان هفته گذشته خالد مشعل را مورد توجه بیشتری قرار می داد.
 
     البته شماری از رسانه های منطقه، در جمع بندی از سخنان هفته گذشته خالد مشعل، آن را نشانه نوعی عقب‌نشینی یا «خود انتقادی» تعجب برانگیز  وی دانستند و از این سخنان، به عنوان  نخستین اعترافات رئیس دفتر سیاسی حماس در طول بیست سال ریاست وی، یاد کردند. سخنانی که البته با ضد و نقیض های متعددی هم همراه بود و از کوشش های خالد مشعل برای فائق آمدن بر یک سلسله انتقاد های داخلی در سرزمین های اشغالی حکایت می کرد.  
 

    خالد مشعل با گفتن این جمله که : « «عرصه را برای جوان‌ترها باز خواهم کرد و یک رهبر باید در اوج قدرت از سمتش کناره گیری کند.» ، این گونه وانمود کرد که به عنوان یک مقام موفق حماس و در حالی که این جنبش در شرایط مطلوبی قرار گرفته، از سمتش کناره گیری می کند.  حال آن که ایراد این جملات، با  اعلام ضرورت  بازبینی و تجدید نظر در راهبرد های این جنبش و به عبارت گویاتر: با  اعتراف به برخی از اشتباهات کلیدی وی، همراه بود.


        جالب آن که تأکید خالد مشعل بر ضرورت « باز کردن راه، برای جوان تر ها» هم  بنا به برخی از شواهد  به اختیار و بر اساس تصمیم  وی عملی نخواهد شد  چرا که، جنبش حماس به طور کلی تصمیم گرفته است تا ریاست یک نفر را بیش از دو دوره دهه ساله تجدید نکند و خالدمشعل  از هر دو دوره از فرصتش استفاده کرده و از سال 1376 تا کنون سمتش را به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس حفظ کرده است.

 
          به هرحال  بخش مهم سخنان خالد مشعل،  اعتراف وی به اشباهاتش در روند اداره امور غزه ( نوار باریک و پرجمعیت غزه واقع در جنوب فلسطین که در سال 1385 نظامیان اسرائیلی از آن خارج شدند)  بود وی صراحتاً  اذعان کرد که،  جنبش حماس در آسان شمردن اداره نوار غزه و به دست گرفتن اداره یک جانبه آن از سال 2006( 1385)، دچار اشتباه شده است  و  براین امر تاکید کرد که:  «کسی حق ندارد در تصمیمات سیاسی و مبارزاتی تکروی کند».
 
      موضوع مهم دیگر در سخنان هفته گذشته خالد مشعل ، اشاره اش به اشتباه بودن مواضع حماس در برخورد با گروه فتح ( گروه اصلی در تشکیلات خودگردان فلسطینی) بود .

      رئیس دفتر سیاسی حماس در این خصوص تصریح کرد که: «هنگامی که ما گمان کردیم، دوره گروه فتح تمام شده و دوره حماس آغاز شده، نیز اشتباه کردیم ؛ همچنان که گروه فتح هم  زمانی که قصد دور کردن ما را کرد، دچار اشتباه شد. ما فکر می کردیم دوره فتح  خاتمه یاقته و دوره حماس فرارسیده است و فتح نیز اشتباه می کرد که در صدد بود تا  ما را کنار بزند»

 
      در واقع این نوع موضع گیری خالد مشعل، یادآور موضع گیری های «راشد الغنوشی» رهبر حزب النهضه تونس بود که، در عرصه عمل و در صحنه سیاسی آن کشور،  از کسب قدرت به صورت انحصاری، به شدت پرهیز کرد و  با این اقدام خود، حزب تحت سرپرستی اش را از  هجمه وسیعی که بعداز انحلال اخوان المسلمین مصر،  علیه شاخه های اخوان به راه افتاده بود، رهایی بخشید.

 
        البته برخی از تحلیگران هم براین اعتقاد بودند که اظهارات خالد مشعل را باید در ردیف تجدید نظرها و اتخاذ مواضع تازه شاخه های اخوان در کشورهای دیگر، قرار داد و آن را در چارچوب دگردیسی های اخوانی که تحت تاثیر تغییر شرایط بیرونی اتفاق می افتد، بررسی و تحلیل کرد.
 

    این درحالی است که صرفنظر از یک سلسله شرایط بیرونی که مجموع شاخه های اخوان را در شرایط بسیاردشواری قرار داده، در درون سرزمین های اشغالی نیز دو جریان مختلف و در عین حال متضاد با یکدیگر، مقامات حماس و از جمله خالد مشعل را به مقدمه چینی برای یک سلسله تغییرات واداشته است. جریان نخست حاصل مجموع تحرکاتی است که به وسیله گروه فتح عملی می شود و با توجه به مواضع سازشکارانه این گروه، از جانب ارتجاع منطقه و حتی رژیم صهونیستی پشتیبانی می شود.
 

    پیداست که این جریان توانایی آن را دارد تا در سر راه فعالیت های حماس، موانع جدی ایجاد کند، چنانکه در حال حاضر حماس را واداشته تا به نوعی به همکاری با فتح رأی مثبت بدهد و بدین ترتیب بخشی از مواضع سازشکارانه این گروه را در عرصه عمل بپذیرد و اما جریان دوم، جریانی برخاسته از میان جوانان مبارز فلسطینی و فعال در صحنه انتفاضه سوم است که نه تنها در حرکت های مبارزاتی، بلکه در کمک رسانی به مردم فلسطین از حماس نیز جلو افتاده اند و برخی از مواضع محافظه کارانه و خطاهای راهبردی سران این جنبش را برنمی تابند.

 
    پیداست که خالد مشعل و دیگر مقامات حماس توانایی آن را ندارند که بدون توجه به کنش ها و واکنش های این دو جریان، به موضع گیری های داخلی و خارجی خود ادامه دهند بنابراین شاهدیم که بعد از گذشت سه هفته از اعلام راهبرد های چهار گانه حماس (به منزله اطمینان بخشی  به اعضا و هواداران)  به خود افشایی نیز مبادرت می کنند و همزمان با اشاره به مشکلات بسیار دست وپاگیر،  التزام خود به اصول حماس را ( که به ویژه به علت روابط با رژیم مرتجع عربی ) زیر سوال قرار گرفته، مورد تاکید قرار می دهند،

 
         در این خصوص خالد مشعل با تاکید بر اصول گفته است : « اصل و جوهر فلسطین،  قدس، مقدسات، حق بازگشت، آزاد سازی کامل این سرزمین، بازگشت آوارگان و آزادی اسرای فلسطینی از زندان های رژیم صهیونیستی است و پس از آن پای در عرصه سیاست خواهیم گذاشت.» و در ادامه تاکید کرده است که :
«اگر منافع ما با مبانی و اصول‌مان تعارض پیدا کند، اولویت را به مبانی و ارزش‌ها می‌دهیم.»  و این به معنای دفاع در برابر انتقادات جوانان فلسطینی است که حماس را به غیر ازاین متهم می کنند. 



 
https://taghribnews.com/vdcaeinuu49nyi1.k5k4.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی