مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی هر ساله در هفته وحدت، اقدام به برگزاری کنفرانس هفته وحدت می کند؛ فاصله میان ۱۲ ربیع الأول که سالگرد ولادت بیامبر اکرم (ص) بنا بر روایات أهل سنت تا ۱۷ ربیع الأول که تاریخ ولادت رسول الله محمد (ص) بنا بر روایات موجود در شیعه است، از سوی امام خمینی (ره) به عنوان هفته وحدت نامگذاری شده است.

برپایی کنفرانس وحدت در این ایام می تواند ضمن اعلام همبستگی جهانی،نمادی از وحدت و یکپارچگی مسلمانان را در کنار هم به نمایش بگذارد.

هدف از برزگزاری کنفرانس وحدت ایجاد زمینه های اتحاد و همبستگی جهان اسلام و همفکری علما و دانشمندان، جهت نزدیک سازی دیدگاههای علمی و فرهنگی آنان در زمینه های فقهی، اصولی، کلامی، تفسیری، و نیز بررسی مسائل و مشکلات مسلمانان و ارائه راه حلهای مناسب و موضع گیری مشترک در برابر آن است.

 طی سی سال گذشته، صدها متفکر، عالم و مصلح از میان شخصیتهای فرهیخته جهان اسلام، وزرای کشورهای اسلامی، علما و مفتیان، اساتید دانشگاه‌ها وسایر مجامع علمی و فرهنگی و هزاران نفر از علما و متفکران شیعه واهل سنت ایران در دوره های مختلف این کنفرانس شرکت کرده و به ارائه مقاله، سخنرانی و بیان دیدگاه‌های خود پرداخته‌اند.

مهمانان این کنفرانس همه ساله در ایام هفته وحدت، ضمن اعلام همبستگی جهانی خود به عنوان نمایندگان جامعه اسلامی با وجود همه گرایش ها در یک مکان و با انگیزه و هدفی واحد، پایبندی خود را به اسلام اعلام می کنند؛ مشکلات امت اسلامی و محورهای مربوط به سرنوشت مسلمانان را مورد بررسی قرار می دهند و به ارائه پیشنهادها و نظرها و همچنین ارائه مقالات تحقیقی می پردازند.

عطش شرکت کنندگان در همایش به خصوص میهمانان خارجی برای حضور در مباحث تخصصی  و گفتگوهای کارشناسی قابل توجه است؛ حضور علمای شیعه و سنی از سراسر جهان در چنین گردهمایی هایی و بحث و تبادل نظر اندیشمندان پیرامون مسائل جهان اسلام و تلاش برای کنار زدن مسائل اختلافی در جوی صمیمی و علمی می تواند این نوید را بدهد که وحدت اسلامی تحقق یافته و مسلمین با پیروی از فرامین الهی و منویات پیامبر عظیم الشان اسلام و رعایت حقوق فردی و اجتماعی یکدیگر بتوانند الگویی شایسته برای سایر مردم جهان باشند و جهانی پر از معنویت و عشق به همنوع و در حال پیشرفت پدید آورند.

تا سال ۱۳۶۹، متولی برگزاری کنفرانس وحدت، سازمان تبلیغات اسلامی بود و کنفرانس اول تا چهارم را این سازمان برگزار کرد؛ از آن سال به بعد، همزمان با تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، این امر برعهده مجمع گذاشته شد.

هر ساله با تشکیل ستاد اجرایی کنفرانس که با مشارکت نمایندگانی از معاونت های مجمع صورت می گیرد، امور اجرایی کنفرانس پیگیری می شود؛ هیئت علمی کنفرانس نیز بعد علمی و محتوایی آن را تأمین می کند.

در کنفراسهای وحدت برگزار شده در سالهای گذشته، موضوعات مورد اهتمام کل امت اسلامی و اثرگذار در تحقق وحدت اسلامی است، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است؛ از جمله محورهای مطرح شده در سالهای قبل کنفرانس وحدت عبارتند از: وحدت اسلامی؛ امام خمینی(ره) و وحدت اسلامی؛ دستآوردهای وحدت اسلامی؛ تقریب بین مذاهب اسلامی؛ طلایه داران وحدت؛ نقش تفاهم فکری در تقریب مذاهب اسلامی؛ مبانی تقریب، قرآن و سنت، سیره و وحدت اسلامی؛ حکومت از دیدگاه مذاهب اسلامی؛ ویژگیهای اساسی اسلام؛ اسلام و امت اسلامی در قرن آینده؛ امت اسلامی، رنجها و آرزوها؛ جایگاه اهل بیت(ع) در اسلام و امت اسلامی؛ پایبندی به اصول و پاسخگویی به نیازهای زمان در فقه مذاهب اسلامی؛ جهان شمولی اسلام و جهانی سازی؛ بیداری اسلامی، چشم اندازهای آینده و هدایت آن؛ استراتژی تقریب مذاهب اسلامی؛ سیره پیامبراکرم، امت اسلامي: از تنوع مذهبي تا فرقه گرايي؛ راه كارهاي انديشه اي و كاربردي تحقق تقريب مذاهب اسلامي؛ بررسی بحران های جهان اسلام و راهکارهای پایان دادن به آن و ...

از جمله برنامه های کنفرانسهای وحدت معرفی شخصیتها و کتابهای تقریبی است؛ همچنین از برنامه های کنفرانسهای وحدت سالهای اخیر، برگزاری کمیسیون های تخصصی با موضوعات مختلف است که علما و اندیشمندان جهان اسلام از مذاهب مختلف در این کمیسیونها به دور هم جمع می شوند و در مورد مسائل و چالشهای جهان اسلام به ارائه راهکار و پیشنهاد می پردازند.

موضوعات کنفرانس وحدت، همه ساله، با توجه به مسائل جهان اسلام و مشکلات پیش روی مذاهب اسلامی تعیین می شود؛ این کنفرانس به لحاظ تعداد مدعوین، برنامه ریزی مشخص برای آن اعم از نشست های عمومی و کمیسیون ها و بهره گیری رسانه ای از حضور شخصیت های علمی و دینی جهان اسلام نسبت به سالهای قبل متفاوت و اصولا رو به بهبود است.

همه ساله از مذاکرات انجام شده در کنفرانس وحدت و مقالات ارائه شده و جمع بندی هایی که از مباحث هر کمیسیون صورت می گیرد، گزارش تهیه شده و به نوعی برنامه های کنفرانس سال بعد بر اساس آن مشخص می شود.

سال گذشته، سی امین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی به مدت سه روز و با شعار "وحدت و ضرورت مقابله با گروه‌های تکفیری" و با حضور صدها شخصیت بزرگ و برجسته جهان اسلام  از 60 کشور در تهران  برگزار شد که "عملیاتی کردن دیپلماسی وحدت" از جمله دستاوردهای آن بود.

این کنفرانس طبق روال سال های گذشته، امسال هم در تاریخ (15-13 آذر ماه 1396 (برابر با 17-15 ربیع الاول 1439هـ.ق/6-4 دسامبر 2017م) میزبان دهها شخصیت داخلی و خارجی خواهد بود که تحت عنوان "وحدت و الزامات تمدن نوین اسلامی" به بررسی مهمترین مسائل جهان اسلام خواهند پرداخت.

از جمله محورهایی که قرار است در کنفرانس وحدت امسال مورد بررسی قرار گیرد، عبارت اند از:احیاگری و تمدن نوین اسلامی؛  تجارب احیاگران اسلامی؛ نقش تمدن نوین اسلامی در وحدت امت؛ رهنمودهای قرآن کریم و سیره پیامبر(ص) و اهل بیت (ع) در ایجاد تمدن نوین اسلامی؛ عوامل فراز و فرود تمدن نوین اسلامی؛ قدرت امت در برپایی تمدن نوین اسلامی متناسب با نیازهای امروز؛ نقش حوزه های علمیه، دانشگاه ها، مراکز پژوهشی و رسانه در تکوین تمدن نوین اسلامی؛ شناخت عوامل بازدارنده ظهور تمدن نوین اسلامی و راه کارهای مقابله با آن؛ویژگی های تمدن نوین اسلامی؛ تمدن گرایی اسلامی به مثابه راهبرد غلبه بر تفرقه بین مسلمانان؛ضرورت ها و راهکارهای احیای تمدن نوین اسلامی در نظام بین الملل امروز و سایر موارد مرتبط با مفهوم تمدن نوین اسلامی.