کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

استقلال خواهی اقلیم عراق؛ امنیت یکی به بهای ناامنی دیگران

تنا – اختصاصی

14 مهر 1396 ساعت 23:14

اقدام به برگزاری همه پرسی در اقلیم کردستان عراق در حالی از سوی رهبران کرد، به مرحله عمل در آمد که درباره این موضوع با دو مساله مهم مواجه می شویم.


نخست بحث اصل حق تعیین سرنوشت است. به هر حال ملتها در جوامع مختلف حق دارند درباره سرنوشت خود تصمیم گیرند اما مساله دیگر این است که این اقدام تاثیرمخربی بر امنیت دیگران می گذارد یعنی امنیت یکی باعث ناامنی دیگری می شود اینجاست که  برگزاری همه پرسی اقلیم کردستان به شکل یک معمای امنیتی پیچیده درآمده است. شاید جمهوری اسلامی فی نفسه از اینکه یک جامعه ای بتواند حق سرنوشت خود را تعیین کند حمایت کند اما مساله این است که همه پرسی  عراق و حضور مردم برای تعیین سرنوشت خود، امنیت مجموعه ای از جوامع را تحت تاثیر قرارمی دهد و می تواند تبعات جدی امنیتی برای آنها داشته باشد.  بنابراین به طور طبیعی ایران، ترکیه و سوریه و خود دولت مرکزی عراق که تمامیت ارضی اش تحت تاثیر قرار می گیرد نگران از هم پاشیدگی و تجزیه طلبی در عراق هستند که دامنه آن وحدت جهان اسلام را خدشه دار می کند.  زیرا این پدیده حتما به دیگر کشورها هم سرایت خواهد کرد. به خصوص کشورهایی که دارای تنوع قومی هستند لذا معتقدم گروههای قومی باید بیش از اینکه در پی حرکت به سمت همه پرسی و استقلال باشند به سمت ایفای نقش در جامعه و کشوری باشند که در آن مستقر هستند. تقریبا کل کشورهای جهان منهای دو سه مورد  دارای چندپارگی های قومی و مذهبی هستند حکومتها باید راه را برای نقش آفرینی همه قومیتها باز کند تا گروههای فروملی اعم از قومی و مذهبی با اشتیاق در چارچوب سرزمینی واحد حضور داشته باشند و ایفای نقش کنند. بنابراین در حالت کلی می توان گفت که دو نوع الگو در خصوص روند حیات قومیتها در چارچوب مرزهای سرزمینی یک کشور وجود دارد؛ یک الگو این خواهد بود که گروههای قومی و مذهبی به سمت خودمختاری واستقلال حرکت کنند. راه دوم این است که حکومتی که در آن تنوع قومی وجود دارد، عرصه سیاسی و اجتماعی را برای نقش آفرینی همه اقلیت ها باز بگذارد تا آنها هم خود را شهروند آن کشور قلمداد کنند و در بطن آن جامعه حل و هضم شوند.
 این دو الگو در مسیر کل جامعه جهانی قرار دارد و دو مسیر متعارض و در عین حال اجتناب ناپذیراست. کشورهایی که توانستند فرهنگ ارگانیکی را در پیش گیرند برای گروهها، مذاهب و اقوام مختلف جایگاه در نظر گیرند و برای آنها نقش و اهمیت قائل شوند این گروههای قومی در آنها حل خواهند شد اما اگر کشورهای بسته ای باشند که به گروههای دیگر اجازه ظهور و بروز و نقش آفرینی ندهند و در واقع باعث سرخوردگی آنها شوند حتما با عواقب منفی آن رو به رو خواهند شد. 
اقدام کردهای عراق به همه پرسی در حالی است که نوع رفتار دولت قبلی عراق یعنی صدام و نوع رفتار دولت ترکیه چه دولت فعلی و چه دولتهای گذشته با کردها کاملا از نوع رفتار ایران متفاوت است. ایران نگاهش به کردها مثبت بوده است و آنها را بخشی از هویت فرهنگی خودش می دانسته است و هرگز  در برخورد با جامعه کرد رفتار خشونت آمیزی نداشته است. این در حالی است که همیشه رفتار جامعه کرد واکنش ایران را تعیین می کرده است اگر آنها به جامعه ایران احساس تعلق می کردند و در آن هضم می شدند، نگاه حکومت مرکزی به آنها مثبت بوده است اما اگر واکنش های واگرایانه ای داشتند اوضاع متفاوت می شد با تمام این اوصاف رفتار ایران با کردها متعادل، متمدنانه، برادرانه  و دوستانه بوده و همواره  به عنوان بخشی از هویت فرهنگی خود به جامعه کرد چه کرد ایرانی، کرد عراقی، کرد ترکی و کرد سوری نگاه می کرده است.  بنابراین نوع نگاه این سه کشور به کردها متفاوت بوده است. اما وجه مشترک نگرانی ایران، ترکیه و عراق از منظر ابعاد امنیتی آن است. آقای بارزانی در یک رفتار نسجیده  و در یک شرایط بسیار نامساعد این کار را انجام داد . اقدامی که اتوماتیک وار بر امنیت ملی ایران، ترکیه، عراق و سوریه و همچنین امنیت ملی همه کشورها اثر گذار خواهد بود. چه آنکه این روند،  وحدت و تمامیت ارضی بسیاری از کشورها را تحت تاثیر قرار می دهد.  امروز فقط ایران نیست که نسبت با این مساله مخالف است بلکه کل کشورهای جهان نسبت به آن مخالفند زیرا امنیت یکی امنیت بقیه را به خطر انداخته است و کشورها اجازه چنین کاری را نخواهند داد.
 
به قلم: نوذر شفیعی؛ کارشناس مسائل بین الملل
 


کد مطلب: 287206

آدرس مطلب :
https://www.taghribnews.com/fa/note/287206/استقلال-خواهی-اقلیم-عراق-امنیت-یکی-بهای-ناامنی-دیگران

خبرگزاری تقریب (TNA)
  https://www.taghribnews.com