استاد جامعةالمصطفی(ص) با برشمردن نقاط قوت و ضعف تفسیر معاصرانه سیدحسین نصر، گفت: بنده معتقدم اصلاً این کتاب به درد مخاطب غربی و اروپایی نمیخورد و ناشر و نویسنده معتبر باید تفسیر معتبر ارائه کند، اما این کتاب دارای ضعفهای بنیادین است.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، دومین نشست علمی «نقد کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم» ۱۰ خردادماه از سوی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم با همکاری مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث جامعةالمصطفی با حضور حجج اسلام و المسلمین رحمان عشریه، علی نصیری، محمدحسن زمانی و سیدعبدالرسول حسینیزاده برگزار شد.
حجتالاسلام والمسلمین محمدحسن زمانی، استاد جامعةالمصطفی(ص) در این نشست، گفت: ظهور یک تفسیر شیعی گامی ارزشمند برای جهانیسازی قرآن است و جای تقدیر جدی از دکتر نصر و همکارانشان دارد. چندوقت قبل بنده نشستی با ایشان داشتم، لذا نقدهایی که مطرح میکنیم، خصمانه نیست بلکه جهت اصلاح نسخ بعدی به ایشان ارائه میشود.
وی افزود: ما ۳۰۰ تفسیر بزرگ معرفی و چاپ شده شیعی داریم. ۳۰ تفسیر مهم شیعه را برای آقای نصر شمردم که میتواند منبع و مأخذ ایشان باشد، لذا تفسیر در دسترس وی کم نبوده که در مضیقه باشد، ولی از آنها استفاده نکرده است.
زمانی با اشاره به سخنان برخی افراد مبنی بر اینکه وی در صدد نوشتن تفسیر نبوده است، بنابراین نقصها به آن بازگشت دارد، بیان کرد: اینکه گفته شود سیدحسین نصر نام کتابش را قرآنشناخت گذاشته است، او را تبرئه را نمیکند، زیرا مطالب محتوایی در مورد قرآن ارائه کرده است که باید ملاحظات تفسیر را داشته باشد و او باید به این موضوع توجه میکرد.
استاد جامعةالمصطفی تصریح کرد: کتاب بنا بوده تک جلدی باشد، بنابراین طبیعتاً باید حجم آن کم میشد، بنابراین این نقد وارد است که وی یک جلد را در دوهزار صفحه نوشته است.
رئیس دفتر سیاسی و اجتماعی حوزه علمیه اضافه کرد: بنده وقتی متوجه نگارش این کتاب شدم نگران این مسئله بودم که تفسیر آقای نصر خیلی غربزده باشد، در حالی که الان میبینم کاملا برعکس است و گویا نویسنده در ۳۰۰ سال قبل زندگی کرده است؛ از یکسو اینکه وی غربزده نشده نکته خوبی است، ولی از سوی دیگر این تفسیر معاصرانه نیست.
وی با اشاره به نقدهایی که به روش این اثر از زوایه نوع استفاده از مآخذ و منابع وارد میشود، تصریح کرد: روشهای تفسیری فقط به منابع نگاه نمیکند، روش تاریخی که الان در غرب رایج است قرآن را نه به عنوان وحی، بلکه یک منبع تاریخی مینگرد، بنابراین منحصر دانستن روش به منابع کار درستی نیست.
زمانی همچنین در سخنانی ناظر به مطالب یکی از سخنرانان این نشست مبنی بر اینکه نصر به معجزه بودن قرآن اشاره نکرده است، تصریح کرد: این مطلب در حالی بیان شده که وی در مقدمه، به جد وارد ابعاد معجره بودن قرآن شده است؛ اعجاز ادبی، علمی و تمدنی، مصونیت قرآن و بسیاری از موارد دیگر را بیان کرده است. البته اصل نقد وارد است و آن اینکه صدها پرسش برای جهان معاصر غرب و شرق وجود دارد و نصر باید پاسخ میداد و نداده است.
استاد حوزه علمیه اضافه کرد: بنده معتقدم اصلاً این کتاب به درد مخاطب غربی و اروپایی نمیخورد و ناشر و نویسنده معتبر باید تفسیر معتبر ارائه کند، اما این کتاب دارای ضعفهای بنیادین است؛ او باید نظام اقتصادی قرآن، دیدگاه قرآن درباره دموکراسی و پلورالیزم و روانشناسی و تربیت و مدیریت را بیان میکرد، نه مطالبی در باره فرشتگان و اینکه با جنیان درگیر شدند.
رئیس دفتر سیاسی و اجتماعی حوزه علمیه تأکید کرد: بیان این مطالب برای مخاطب انگلیسی زبان و معرفی قرآن با این نگاه، ضربه به قرآن است و آنها قرآن را متهم به خرافه میکنند. قرآن را هم مانند انجیل و تورات معرفی کرده و دفاع بدی داشته است.
زمانی اظهار کرد: او گفته روش من سنتگرایانه و معاصرانه است نه بنیادگرایانه، اما میپرسیم سنتگرایانه یعنی چه؛ بنده شش معنا برای سنتگرایانه تبیین کردهام؛ بنیادگرایانه هم معانی مثبت و منفی دارد. همچنین معاصرانه هم بایددقیق تعریف میشد.
استاد المصطفی با بیان اینکه نقد دیگر بر نصر حذف مفسران ۳۰۰ سال گذشته است، افزود: آیا سنتگرایی یعنی فقط ذکر نظرات مفسران قبل از ۳۰۰ سال قبل. بنده احتمال میدهم که برخی از همکاران نصر اهل تسنن بوده و بیشتر با رویکرد سنی کتاب را نوشتهاند، اما دکتر نصر در ویرایش دقت لازم را نداشته است و به آن افراد اعتماد کرده، لذا دیدگاه شیعه مورد کمتوجهی قرار گرفته است؛ مثلاً اهل تسنن هم مینویسند امام جعفر صادق، ولی وی در این کتاب نوشته جعفر صادق، یعنی از به کاربردن لقبی که اهل تسنن هم قبول دارند، خودداری کرده است.