کارشناس مسائل جهان اسلام با اشاره به برگزاری گفتوگو میان ایران و عربستان در عراق، سه عامل فرسایشی شدن جنگ یمن، تغییر سیاستهای دولت جدید امریکا نسبت به عربستان و توافق ۲۵ ساله ایران و چین را محرک عربستان برای ورود به فاز گفتوگو با ایران ارزیابی کرد.
اشتراک گذاری :
صباح زنگنه، کارشناس مسائل جهان اسلام، در گفتوگو با ایکنا درباره مذاکرات میان ایران و عربستان در عراق و دلایل ورود عربستان به فاز گفتوگو با ایران گفت: سه موضوع را میتوان به مثابه عامل محرک گفتوگو ایران و عربستان و چرخش عربستان به سمت مذاکره با ایران برشمرد. اولین مسئله وضعیت نابسامان عربستان در جنگ فرسایشی یمن است. پس از شش سال جنگ با مردم یمن، عربستان امروز در وضعیت نامناسبی قرار گرفته و اکنون عربستان به لحاظ اقتصادی و امنیتی به هم ریخته است و مشکلات جدی برای سعودیها ایجاد شده است.
بازگشت آمریکا به برجام و برگشت عربستان به گفتوگو با ایران
وی عامل دوم را تغییر دولت در آمریکا دانست و گفت: در حالی که ترامپ به عربستان برای اعمال جنگطلبانه علیه مردم یمن آزادی عمل و چراغ سبز کامل داده بود اما بایدن چه قبل از ریاست جمهوری چه اکنون که به قدرت رسیده، بر چند موضوع در خصوص عربستان تأکید داشت؛ جنگ در یمن باید متوقف شود، شرایط داخلی عربستان تغییر کند، حمایت آمریکا از عربستان بینهایت نیست و کمکهای لجستیکی و تسلیحاتی برای ادامه جنگ در یمن باید قطع شود.
زنگنه اظهار کرد: البته از سر گرفته شدن مذاکرات با ایران از سوی آمریکا و اروپا و تصریح آمریکا بر تمایل به بازگشت به برجام نیز ذیل همین عامل تغییر سیاستهای دولت جدید آمریکا در منطقه قابل ارزیابی که عربستان را ناامید از تداوم رویکرد ترامپ نسبت به ایران و احتمال بالای احیای برجام، به این تکاپو انداخته که با ایران وارد گفتوگو و مذاکره شود.
خروج آبرومندانه از جنگ یمن با کمک ایران
این کارشناس مسائل منطقه بیان کرد: عامل سوم نیز توافق ۲۵ ساله ایران و چین است که موقعیت ایران را در منطقه و جهان تغییر میدهد و موقعیت فعلی ایران را نیز استحکام بخشیده است. لذا باقی ماندن عربستان در شرایط تنش با ایران به نفع سعودیها نخواهد بود و سعودیها میخواهند در وضعیت فعلی سطح تنش و منازعه با ایران را مدیریت کرده و کاهش دهند.
زنگنه تصریح کرد: مجموعه این عوامل مقامات سعودی را به این نتیجه رسانده که نوع روابط و مناسبات خود را در منطقه و به ویژه با ایران تغییر داده و با کمک ایران بتوانند بحران بزرگ یمن را پشت سر گذاشته و شرایطی فراهم شود که آبرومندانه از این جنگ طولانی و بینتیجه خارج شوند.
تغیر موضع عربستان؛ تاکتیکی یا راهبردی
زنگنه درباره اینکه تغییر موضع عربستان نسبت به ایران تاکتیکی است یا راهبردی، گفت: هدف اصلی سعودیها از گفتوگو با ایران این است که از وضعیت نامطلوب داخلی و منطقهای خود عبور کنند و شاید اگر زمینهها را مناسب دیدند این تاکتیک را ادامه داده و به یک استراتژی تبدیل کنند.
وی ابراز کرد: اما هنوز برای پی بردن به نیت واقعی عربستان از گفتوگو با ایران زود است و بعد از آزمونهایی که عربستان از آن عبور میکند و با گذشت زمان میتوان گفت سعودیها تا چه اندازه در این گفتوگوها جدی هستند و صادقانه وارد شدهاند.
این کارشناس مسائل جهان اسلام اظهار کرد: البته جمهوری اسلامی همواره نسبت به گفتوگو با عربستان و سایر کشورهای منطقه اعلام آمادگی کرده و در این مقطع نیز با شک و تردید و بدبینی برخورد نمیکند اما در عین حال مراقب است که عربستان از این گفتوگوها سواستفاده و سوبرداشت کند.
وی یادآور شد: از این منظر فعلا باید چند دور از این مذاکرات بگذرد تا بتوان قضاوت کرد که آیا میتوان این گفتوگوها را به همکاریهای منطقهای و امنیتی ارتقا داد یا نه.
نگرانی اسرائیل از عمیقتر شدن همکاری ایران و کشورهای عربی
زنگنه با اشاره به نگرانی اسرائیل از حرکت کشورهای منطقه از جمله ایران و عربستان به سمت گفتوگو و همکاری گفت: هرچقدر همسایگان و کشورهای جهان اسلام با یکدیگر گفتوگو کنند و روابط آنها با یکدیگر عمیقتر و حوزههای همکاریشان متنوعتر شود، سیاستهای رژیم صهیونیستی بیشتر با شکست مواجه میشود.
وی در پایان ابراز کرد: اسرائیل به دنبال پیدا کردن یک جایگاه در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس و سواستفاده از منابع انرژی این کشورها و دور کردن ایران از آنهاست تا ایران را به منزله تهدید اصلی کشورهای اسلامی و عربی معرفی کند. لذا اگر این کشورها مطمئن باشند که روابطشان با جمهوری اسلامی ایران توسعه پیدا میکند آن وقت است که امکان فاصلهگیری از وسوسههای اسرائیل را پیدا میکنند و به همکاری منطقهای با ایران در حوزههای سیاسی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی بیشتر گرایش مییابند.