تحولات امنیتی اردن و تنش در مسیر عادی‌سازی روابط با تل‌آویو
به نظر می‌رسد که رژیم صهیونیستی در کنار پیشبرد پروژه عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی، تغییر برخی از این دولت‌ها را در دستور کار خود قرار داده است، حتی دولت‌های عربی که از سال‌ها پیش موجودیت این رژیم را به رسمیت شناخته‌‌اند.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه سایر رسانه ها خبرگزاری تقریب به نقل از ایکنا، انتشار خبر کودتای نافرجام و تحولات امنیتی اخیر در اردن باعث شد که نام این کشور، که در منطقه پرتنش غرب آسیا از جمله نقاط آرام و کمتر متشنج بوده است، در رسانهها و محافل سیاسی جهان مطرح شود.
دولت اردن شاهزاده حمزه، برادر ناتنی ملک عبدالله، پادشاه اردن و چندین نفر دیگر از جمله باسم عوض‌الله(رئیس اسبق دیوان پادشاهی) و شریف حسن بن زیاد(سفیر پیشین اردن در عربستان سعودی)، دو مقام کلیدی بازداشت‌شده، را به اقدام علیه امنیت ملی و ارتباط با بیگانگان متهم کرده است. در حال حاضر شاهزاده حمزه در حصر خانگی به سر می‌برد و باسم عوض‌الله و شریف حسن، مقام‌های عالی‌رتبه پیشین اردن، همراه با دست‌کم ۱۴ نفر دیگر بازداشت شده‌اند. ملک عبدالله، که ۵۹ ساله است، در سال ۱۹۹۹ حمزه را به عنوان ولیعهد انتخاب کرد، اما این عنوان را در سال ۲۰۰۴ از او سلب و آن را به پسرش، شاهزاده حسین، که اکنون ۲۶ ساله است، منتقل کرد.
ایمن صفدی، معاون نخست‌وزیر اردن و وزیر امور خارجه این کشور، شامگاه یکشنبه در کنفرانسی خبری برای نخستین‌بار شاهزاده حمزه، ولیعهد سابق اردن، را به ارتکاب چنین جرم سنگینی متهم کرد.
عربستان سعودی اولین کشوری بود که در حمایت از ملک عبدالله دوم واکنش نشان داد و این کودتا را محکوم کرد. عربستان سعودی برای از بین بردن حدس و گمان در مورد اینکه ممکن است نقشی در این توطئه داشته باشد، بیانیه متقنی را در حمایت از شاه عبدالله منتشر کرد و روز یکشنبه رسانه‌های خبری دولتی عربستان اعلام کردند که شاهزاده محمد بن سلمان برای نشان دادن پشتیبانی‌اش، با ملک عبدالله تماس تلفنی داشته است. امارات، مصر، لبنان، قطر، ترکیه، عراق، یونان، مراکش، اتحادیه عرب و ایالات متحده هم تاکنون حمایت خود را از ملک عبدالله دوم نشان داده‌اند.
همچنین سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه، در واکنش به تحولات اخیر اردن بر اهمیت صلح و ثبات در اردن تأکید و تصریح کرد کرد: هرگونه تنش و بی‌ثباتی در منطقه غرب آسیا به نفع رژیم صهیونیستی است و همواره ردپایی از این رژیم در هر فتنه‌ای در کشورهای اسلامی دیده می‌شود.
مدت‌هاست که اردن با وجود جنگ و درگیری‌های نظامی طولانی‌‌مدت در همسایگی خود (عراق و سوریه) به عنوان یکی از با‌ثبات‌ترین کشورهای خاورمیانه به حساب می‌آید و همین موضوع باعث شده که اردن متحدی قابل اطمینان برای بیشتر کشورهای عرب منطقه و قدرت‌های خارجی مانند آمریکا باشد. از سوی دیگر این کشور به عنوان یکی از اولین کشورهای عربی که رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت، نقش مهمی را در مسئله فلسطین بازی می‌کند. همچنین با وجود ارتباطات رسمی سیاسی امان با تل‌آویو، اردن به عنوان یکی از کشورهای حامی فلسطین به شمار می‌آید و خانه میلیون‌ها فلسطینی تبعیدی است. دولت اردن متولی رسمی مسجد‌الاقصی در بیت‌المقدس نیز هست.
اما در مورد تلاش ناموفق برای کودتا، دیدگا‌ه‌های مختلفی درباره مسائل سیاسی داخلی و خارجی اردن وجود دارد. در اولین ساعات این تحولات، دولت اردن اعلام کرد که نیروهای اطلاعاتی یک کشور خارجی در این کودتای ناموفق نقش داشته‌اند و با وجود اینکه امارات متحده عربی و رژیم صهیونیستی از اولین دولت‌هایی بودند که این کودتا را محکوم کردند، برخی عقیده دارند که احتمال دخالت این دو دولت به خصوص تل‌آویو در این ماجرا بالاست.
با وجود به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی از سوی اردن، اردن همواره در سال‌های اخیر بر حل مسئله فلسطین و احقاق حقوق فلسطینیان تأکید کرده است. برای مثال در سال ۲۰۱۴ و در جریان دیدار ملک عبدالله از مرکز امور اسرائیل و یهودیان کانادا، وی اعلام کرد که صلح بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین از اولویت‌های مهم اردن است، اما روابط امان و تل‌آویو در سال‌های اخیر دچار تنش شده و در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹ ملک عبدالله روابط اردن با رژیم صهیونیستی را در «کمترین حد خود» توصیف کرد.
با گذشت چند ساعت بعد از این تحولات امنیتی، برخی رسانهها از دست داشتن، محمد بن راشد، امیر دبی و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در این به ظاهر کودتا خبر دادند. رسانه‌های رژیم صهیونیستی هم نوشتند نتانیاهو از این تحولات اردن اطلاع داشته، اما به دلیل آنکه ترجیح می‌دهد کسی غیر از ملک عبدالله دوم، در اردن بر سر قدرت باشد، پادشاه این کشور را از این مسئله آگاه نکرده است.
هرچند که شاهزاده حمزه تاکنون اتهام کودتا را رد و شب گذشته، ۱۶ فروردین هم از پادشاه اردن اعلام وفاداری و حمایت کرده است اما بسیاری از ناظران بین‌المللی، تقابل شاه و شاهزاده را نشان‌دهنده شکنندگی ساختارهای اجتماعی اردن می‌دانند. این کشور درگیر کرونا و تبعات اقتصادی و اجتماعی آن هم است. همچنین اردن با میزبانی از ۶۰۰ هزار پناهنده سوریه، یکی از کشورهایی است که تحت تأثیر جنگ سوریه قرار گرفته است. علاوه بر این دولت اردن با مخالفت‌های سیاسی برخورد می‌کند. برای نمونه در سال ۲۰۲۰ صدها معلم، که برای حقوق و مزایای خود اعتراض کرده بودند، دستگیر شدند. Freedom House، یک سازمان آمریکایی، که گزارش سالانه خود را در مورد حقوق بشر در سراسر جهان منتشر می‌کند، اخیراً گفته است که اردن دیگر یک جامعه آزاد نیست. همچنین دولت اردن Clubhouse (شبکه جدید اجتماعی) را ممنوع کرده است.
با این همه تحولات امنیتی اخیر در اردن نشان داد که صحنه سیاسی این کشور تا چه حد، برخلاف ظاهر آرام آن، می‌تواند شکننده باشد و به نظر می‌رسد که رژیم صهیونیستی در کنار پیشبرد پروژه عادی‌سازی روابط با کشورهای عرب منطقه، تغییر دولت‌های برخی کشورهای عربی را هم در دستور کار خود قرار داده است، حتی دولت‌هایی که از سال‌ها پیش موجودیت این رژیم را به رسمیت شناخته‌‌اند.
