کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

ظرافت های قصه در قرآن کریم

13 مرداد 1398 ساعت 11:27

قصه ها در انتقال مفاهیم سابقه طولانی دارند و انسانها از میان وجوه مختلف گفتار گرایش بیشتری به شنیدن قصه دارند و قرآن کریم نیز به منظور رساندن پیام هدایت خود در آیات مختلف از قصه و داستان سرگذشت پیشینیان استفاده کرده است.


گروه اندیشه خبرگزاری تقریب، زیان قرآن، زبان دین و ایمان است و رسالت اصلی آن هدایت معنوی می باشد و با اینکه در صدد قصه ­گویی نیست و زبان قصه هم ندارد اما در بهترین وجه از عناصر و روش قصه گویی برای رساندن پیام خود استفاده کرده است.
با مراجعه به آیات قرآن مشاهده می کنیم که آیات مختلف داستان مردمان و امت­ ها و پیامبران پیشین را بیان می کند و نظر به کاربرد گسترده قصه در قرآن، در باره ویژگی­های قصه هایقرآن، پژوهش­های بسیار صورت گرفته و عمده پرسش­ها به تفاوت و تمایز سبک قصص قرآنی با قصه­ های بشری ارتباط پیدا می ­کند.
۲۰۸ قطعه داستانی در قرآن مجید آمده است که برخی ادامه برخی دیگر است و بعضی از آنها نیز کامل و مستقل هستند و از ۱۱۴ سوره قرآن کریم ۶۳ سوره به نوعی حاوی قصه و حکایت است.
 
واقعی بودن ویژگی مهم قصص قرآنی است 
یک پژوهشگر قرآنی و مدرس حوزه و دانشگاه گفت: قرآن کریم کتاب داستان نیست بلکه کتاب هدایت است و با نگاهی که به انسان به عنوان یک موجود با شعور و مختار دارد او را هدایت می کند، قصه های قرآنی، ویژگی­های مخصوص به خود دارد که آنها را باید طبق شاخص های برگرفته از فرهنگ قرآن ارزیابی کرد.
حسن حکیم باشی با بیان اینکه قصه در قرآن مفهوم خاص دارد افزود: می توان گفت قصص قرآنی عبارت است از روایت و رخدادهای واقعی که با هدف و پیام مشخص بیان شده اند و به روش قصه گویی رایج و مرسوم نیست.
وی اظهار داشت: قصه های قرآنی ویژگی هایی دارند که آن­ها را از داستان­های بشری متمایز می کند که از جمله آنها واقعی بودن، طرح ناگهانی و بی مقدمه قصص، خلاصه گویی و شکسته شدن وحدت زمانی است.
وی گفت: قرآن کریم در راستای هدایت انسانها با بهره گیری از عنصر تاریخ و برای عبرت گیری از نسل های پیشین، قصه ها و سرگذشت های مختلف را بیان می کند که در هیچ زمانی کهنه نمی شود.
قصه های قرآن سرگرمی نیست
عضو هیات علمی گروه قرآن دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد هم گفت: افسانه در قرآن کریم نداریم. قصه های قرآن به منظور سرگرمی نیست بلکه همه آنها دارای پیام است و تکرار برخی از قصه ها نیز به منظور یادآوری و تذکر است.
حجت الاسلام سید محمد امامزاده افزود: اهداف شناختی، اجتماعی، اخلاقی و تربیتی از جمله دلایل استفاده از قصه در قرآن است و می توان به ضرورت دین و نبوت، بیان علت پیروزی و شکست اقوام پیشین و گرفتار شدن آنها به عذاب الهی و همچنین معرفی شیطان به عنوان عامل انحراف به عنوان برخی از اهداف شناختی، اجتماعی و تربیتی قرآن اشاره کرد.
وی با اشاره به تکرار برخی قصص قرآنی در سوره های مختلف قرآن اظهار داشت: پدیده تکرار در قرآن به ویژه در قصص آن به فراوانی دیده می شود که به منظور تبیین حقایق دینی و هدایت بشر است.
وی گفت: برخی مفاهیم آیات و قصص به منظور تاکید تکرار شده است که این تکرار مربوط به بخش هایی از یک داستان است و نه همه آن ضمن اینکه مطالب جدید و اضافه هم در ادامه تکرار قصه ها بیان می شود بطوریکه تکرار داستانهای حضرت نوح و موسی در هر مرتبه مرتبط با موضوع خاصی است.
حجت الاسلام امامزاده با بیان اینکه در قصه های امروزی به منظور جذابیت دادن بیشتر به داستانها از شخصیت های زن به وفور استفاده می شود افزود: در قرآن کریم بر خلاف داستان های امروزی حضور زنان در قصه ها کمرنگ است هر چند که در برخی سوره ها از زنان عزیز مصر، عمران، زکریا و مادر حضرت موسی (ع) نام برده است اما نام اصلی آنها بیان نشده به خصوص در مواردی که حضور آنها منفی بوده است بطوریکه در قصه حضرت نوح از همسر نوح و لوط مثال زده شده است.
وی اظهار داشت: از میان شخصیت‌های زن در قرآن، نام اصلی مادر حضرت عیسی (ع) بیان شده است زیرا حضرت مریم (س) شخصیت اصلی و مثبت است و باید نام او زیاد به گوش بخورد، چرا که نماد عفت، پاکدامنی و عبادت است.
اختصاص بیشتر قصص به زندگی پیامبران
رئیس اداره فرهنگی و تربیتی جامعه المصطفی مشهد هم گفت: یکی از شاخصه های قصص قرآن کریم واقعی بودن آنهاست. این قصه ها از سوی خدای حکیم و عالم مطلق برای مخاطبان بیان می شود و در عین کوتاهی برخی از آنها هر کدام الگو سازی و پیام خاص خود را دارند.
محسن پیشاهنگ افزود: با نگاه به قصه نوح و فرزند او یکی از بهترین گزینه ها به منظور تربیت فرزند و بیان اثر همنشینی با افراد غیر صالح بیان می شود که در همه زمانها صدق می کند و با توجه به کم اثر بودن نصیحت مستقیم، قرآن در بیان مطالب هدایت آمیز خود از قصه بهره گرفته است.
وی اظهار داشت: همه کسانی که در امور روان شناسی فعالیت می کنند معتقدند یکی از راههای رساندن پیام استفاده از ظرفیت قصه گویی است و امروز هم قصه درمانی در کنار بازی درمانی جای خود را باز کرده است.
وی گفت: قرآن کریم، موعظه، درس گرفتن انسانها از گذشته و اطمینان دادن به پیامبر (ص) در خصوص نصرت الهی را از جمله دلایل بیان قصص خود معرفی می کند و می گوید خردمندان از اینها عبرت می گیرند.
پیشاهنگ افزود: بیشتر داستان‌ های قرآن، درباره زندگی پیامبران است. قرآن به ویژه در باره پیامبرانی از جمله حضرت ابراهیم (ع)، موسی (ع)، یوسف (ع) و پیامبر (ص) به صورت مفصل و در باره برخی اقوام و گروهها نیز به صورت خلاصه سخن گفته است.
وی اظهار داشت: بیشترین قصه ‏های قرآنی در سوره های اعراف، بقره و سوره آل عمران است و در مجموع عبرت از گذشته و تفکر در سرگذشت اقوام پیشین، حفظ آرامش خاطر پیامبر اسلام (ص) و مومنان در کنار وعده نصرت الهی و هدایت بشر و پیوند با خدا از جمله اهداف قصه های قرآنی است.


کد مطلب: 432702

آدرس مطلب :
https://www.taghribnews.com/fa/news/432702/ظرافت-های-قصه-قرآن-کریم

خبرگزاری تقریب (TNA)
  https://www.taghribnews.com