مختاری در جمع اساتید و دانشجویان دانشگاه علوم کشمیر مطرح کرد:
درآمدی بر فهم متن و نیم نگاهی به چیستی متن و فهم آن
رییس دانشگاه مذاهب اسلامی گفت: بر اساس آیات قرآنی یکسری متون متشابه هستند که نیاز به تفسیر و تبیین دارند و کسی که آیات متشابه قرآن را به آیات محکم برگرداند و آیات متشابه و پیچیده را بفهمد و تفسیر کند او به راه مستقیم هدایت شده است.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، حجت الاسلام مختاری در جمع اساتید و دانشجویان دانشگاه اسلامی علوم و فنون کشمیر با موضوع "سهم هرمنوتیکی در متون دینی" به سخنرانی پرداخت که این سخنرانی با استقبال شرکت کنندگان روبرو شد.
وی در این همایش ابتدا تعریف جامعی از هرمنوتیک ارائه داد و به ادوار تاریخی و پیدایش هرمنوتیک و تفاسیر و تعاریفی که حول محور هرمنوتیک در ادوار تاریخی وجود داشت اشاره کرد و صاحبان این تئوری را معرفی کرد.
دکتر مختاری در تشریح هرکدام از سبک های هرمنوتیک به معرفی سبک هرمنوتیک کلاسیک پرداخت و ویژگی های آن پرداخت و نقطه نظرات صاحبان قلم و در خصوص خصائص دانش هرمنوتیک و تفسیر متن را برشمرد.
استاد و صاحب آثار فلسفی در حوزه و دانشگاه همچنین ویژگی های دوره رمانتیک و دوره هرمنوتیک فلسفی را نیز تشریح کرد و سپس به بررسی و مقایسه این دوره‌ها با فهم متن دینی یا قرآنی پرداخت.
رییس دانشگاه مذاهب اسلامی بیان داشت: در بعضی از این دوره‌ها مثل دوره اول که دوره کلاسیک است، تشابه فراوانی با مباحث تفسیری سنتی قرآنی ما دارد که وجوه تشابه و تفاوت بررسی شد وارزیابی کلی و نقد از مناظرات این دوره ارائه داد.
دکتر مختاری با اشاره به اینکه بعضی از فلاسفه غرب معتقدند، متن ذاتاً دارای ابهام است این نظریه را بر اساس آیات قرآن مورد نقد و بررسی قرار داد و افزود: با توجه به اینکه سوء فهم باعث می شود ما هر متنی را قابل تفسیر بدانیم وز آنجا که انسان دچار سوء برداشت است باید همه متن ها را به عنوان متن پیچیده نگاه کنیم.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس آیه ۷ سوره آل عمران دو دسته آیات داریم دسته اول جزء محکمات هستند و دسته دوم جزو آیات متشابه. آن آیاتی که جزو متشابهات هستند نیاز به تفسیر و تاویل دارند که برای رسیدن به معنای حقیقی، این آیات باید به کمک احادیث و روایات اهل بیت علیه السلام مورد مورد مداقه و مطالعه جدی واقع شوند.
استاد سطوح عالی حوزه و دانشگاه ادامه داد: اما آیات محکمات اینگونه نیست و معانی روشنی دارند و ما بایستی آیات متشابه را به آیات محکم برگردانیم تا به وسیله آن ها مورد تفسیر و تبیین قرار گیرد چنان که امام رضا علیه السلام می فرمایند کسی که آیات متشابه قرآن را به آیات محکم برگرداند و از طریق آیات محکم، آیات متشابه و پیچیده را بفهمد و تفسیر کند او به راه مستقیم هدایت شده است. زیرا بر اساس آیات قرآنی یکسری متون متشابه هستند که نیاز به تفسیر و تبیین دارند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با ارائه تعریفی از متن از نظر هرمنوتیک مدرن، گفت: در این سبک هرمنوتیک، متن تنها عبارت از پدیده مکتوب نیست بلکه پدیده های ملفوظ گفتاری و رفتاری را نیز شامل می شود یعنی هر آنچه که دارای معنا باشد آن عبارت است از متن. لذا در نظر هرمنوتیست‌های مدرن انسان یک پدیده و یک متن است و همه رفتار و حرکات او دارای معناس و همه آنها قابل تفسیر است.
دکتر مختاری با بیان اینکه باید دانش هرمنوتیک را در این جهات نیز به کار گیریم که هر پدیده معنادار قابل تفسیر است، افزود: بنابراین هرمنوتیک با همه پدیده ها سر و کار دارد و هر پدیده معنادار دارد و قلمرو هرمنوتیک بسیار وسیع است و تنها به یک پدیده خاص منحصر نیست.
وی خاطرنشان کرد: از نظر مفسران اسلامی یا افراد صاحب نظر در حوزه متن و تفسیر قرآن، مهم این است که ما با اعمال روش ها و به کارگیری قواعد فهم متن به دنبال رسیدن به نیت مولف یا قصدیت پدیدآورنده اثر هستیم و رسالت مفسر این است که به پیام نورانی ذات اقدس حق دست پیدا کند.
