تحولات رسانه در سال‌های اخیر/قبل از انقلاب هنر دینی نداشتیم
در نشست بررسی ۴ دهه تجربه رسانه‌ای انقلاب اسلامی با عنوان «چهل سال با رسانه‌ها» به تحولات رسانه در سال‌های اخیر و پیشرفت هنر دینی در انقلاب اسلامی اشاره شد.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه فرهنگ و هنر خبرگزاری تقریب، نشست برنامه تلویزیونی بررسی ۴ دهه تجربه رسانه‌ای انقلاب اسلامی (چهل سال با رسانه‌ها) با موضوع رسانه‌ها و فرهنگ عمومی امروز ۲۹ آبان‌ماه در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.
برنامه تلویزیونی چهل سال با رسانه‌ها، در اولین قسمت میزبان محمد حسینی وزیر پیشین وزارت فرهنگ و ارشاد، احمد بخارایی جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور، محمد خدادی مدیر عامل پیشین ایرنا و محمدجواد حق شناس عضو شورای شهر تهران و علیرضا دباغ است.
این برنامه که قرار است به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران از شبکه چهار و افق پخش شود در اولین قسمت به موضوع رسانه‌ها و فرهنگ عمومی پرداخت.
در ابتدای این برنامه که با یک ساعت و ۳۰ دقیقه تاخیر شروع شد، نقش رسانه‌ها در چهل سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بررسی شد.
انقلاب باعث شد به باورها و اعتقاداتمان برگردیم/ قبل از انقلاب در عرصه هنر دینی حرفی برای گفتن نداشتیم
حسینی با اشاره به اینکه در نقشه مهندسی کشور که در سال ۵۱ به تصویب رسیده منظورنامه‌ای از آداب آئین و نمادها به عنوان فرهنگ تعریف شد، گفت: انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی بود و قهرمانان انقلاب ما همگی از چهره‌های فرهنگی بودند و بعد از انقلاب که تغییر فرهنگ دادیم، موسسه فرانکلین در تهران پای خود را باز کرد. انقلاب باعث شد که ما به باورها و اعتقاداتمان برگردیم.
وی با بیان اینکه موسیقی ما بیش از ۹۰ درصد غربی بوده و رضاخان هم در تئاتر همه چیز را در هم شکسته است، ادامه داد: پیش از انقلاب می‌گفتند امکان بروز هنر دینی وجود ندارد. ما در سینما چیزی برای گفتن نداشتیم اما بعد از انقلاب یک سینمای استراتژیک داشتیم.
همچنین حق شناس در همین زمینه بیان داشت: شاید بیش از ۳۰۰ تعریف از فرهنگ ثبت شده است. اجازه دهید که مخاطبان خود به دنبال این تعریف بروند، چراکه در مدت زمان این برنامه نمی‌گنجد.
وی با اشاره به فرهنگ و انقلاب گفت: حتی دشمنان انقلاب هم قبول دارند که انقلاب ما فرهنگی بوده است. این انقلاب با به چالش کشیدن شرق و غرب بر سر کار می‌آید و شعار اصلی آن استقلال و آزادی است و جمهوری اسلامی نیز محصول این رویکرد است.
اعلامیه‌های امام خمینی (ره) یک رسانه فرهنگی بود
حق‌شناس با بیان اینکه زمانی که زندگی رهبر انقلاب را نیز بررسی می‌کنیم متوجه می شویم که ایشان صفات فرهنگی همچون شاعری، فلسفه دانی و عرفان را در وجودشان دارند، افزود: معرفه اصلی رهبر انقلاب هم فرهنگی است و آحاد مردم نیز رویکرد فرهنگی داشته‌اند.
وی با اشاره به اینکه قبل از انقلاب دکتر علی شریعتی و شهید مطهری سعی در تغییر باورها و ارزش‌های اجتماعی داشتند، خاطر نشان کرد: اعلامیه‌های امام نیز نقش یک رسانه فرهنگی را ایفا می‌کرد. شب‌های شهر هم با شعار فرهنگی الله اکبر آمیخته بود. خوانشی که از تشیع انقلابی شکل گرفته حاصل این رویکردهای فرهنگی بوده است. اما حالا باید ببینیم که برای خواسته شهدا و انقلابیون چه کرده‌ایم.
فرهنگی بودن انقلاب اسلامی ریشه در خواست مردم داشت
در ادامه محمد خدادی با بیان اینکه ماهیت مردم ما فرهنگی است و تک تک آنها کنش‌گر فرهنگی هستند، اظهار داشت: بهتر است تعریف فرهنگ را کنار گذاشته و به مصداق عینی فرهنگ بپردازیم. فرهنگ اولویت مردم ما است و فرهنگی بودن انقلاب اسلامی ریشه در خواست مردم داشت. وقوع انقلاب کنشگری مردم بود که با سلیقه‌های مختلف دو نهاد ایرانی و اسلامی را در رفتار نهادینه کرد.
وی با اشاره به اینکه کارکرد رسانه‌ای قبل از انقلاب ماهیت حکومت فردی بود که تحول در آن نقشی نداشت، گفت: بعد از انقلاب فضا انتخاب شد، مثل امروز که در فضای سیاسی انواع و اقسام صداها را در جامعه می‌شنویم آن زمان هم همین طور بود.
رسانه در دوره‌ای در انحصار صاحبان قدرت و ثروت بود/ باید پایان رسانه‌های دولتی و رسمی را اعلام کنیم
خدادی در ادامه افزود: بین آنچه بودیم و شدیم و فاصله بسیاری است. ما در جاهایی نتوانستیم پیشرفت کنیم. مثل حوزه موسیقی که هنوز مشکلاتی دارد و نباید توقع داشت در همه موضوعات همه چیز حل شده باشد.
وی با اشاره به انتخابات در ایران گفت: رسانه در دوره‌ای در انحصار صاحبان قدرت و ثروت بود. در برهه‌ای به جایی رسید که تکنولوژی ارزان شد و ما را دچار چالش‌هایی کرد و در مرحله بعدی تکنولوژی رسانه به جایی رسید که هر فردی یک شبکه و یک رسانه شد. ما باید پایان رسانه‌های دولتی و رسمی را اعلام کنیم.
خدادی در بخش دیگری از این برنامه گفت: امروز در محتوای رسانه گرفتار شدیم چراکه عادت به تبلیغ کردیم و دنبال مشارکت هستیم و به جای افزایش مخاطب مدام تولید خبر داریم.
انواع ارزش‌های فرهنگی
همچنین احمد بخارایی در این باره گفت: فرهنگ و آنومی در هم تنیده‌اند. مجموعه الگوها باورها و آداب اجتماعی است اما مهم ترین موضوع رابطه بین عدالت و رفتارهای انحرافی است. باید ببینیم چه ارتباطاتی بین هنجارها و عرف‌های فرهنگی وجود دارد.
وی با بیان اینکه باید مولفه‌های فرهنگی را در نظر بگیریم و کارکردهای آن را بدانیم، گفت: ارزش‌های فرهنگی پنج دسته هستند، اینکه توزیع قدرت به چه صورت اتفاق می‌افتد. مردانگی و زنانگی دیگر مورد ارزش‌های فرهنگی است، جمع گرایی و فرد گرایی مورد بعدی است. نگاه دراز مدت دیگر موردی است که باید به آن توجه کرد. ویژگی فرهنگ برتر این است که از تبعیض دور شود که در هر پنج مورد ما خیلی از فضا دور هستیم.
پس از آن حسینی در پاسخ به صحبت‌های بخارایی گفت: صحبت‌هایتان را قبول ندارم. ما در آن دوران کارهای ارزشمندی داشتیم، اما سینما و تئاتری که دولت تبلیغ می‌کرد واکنش مردم را در پی داشت و با نگاه تاریخی ما سنخیت نداشت و بعد از کوتای ۲۸ مرداد با روش‌های نرم وارد شدند.
وی ادامه داد: ما باید ببینیم فیلم‌های سینمایی آن زمان چه بوده و الان چقدر فیلم نامه‌نویس تهیه کننده در جامعه‌مان داریم و این مهم است. همچنین در سینما و تئاتر و ... نیز در بخش فرهنگی پیشرفت خوبی داشتیم.
پس از آن، خدادی با اشاره به ماجرای تقدیرگفت: اگر ماجرای تقدیر باشد که دولت ما ممکن است اتفاقات دیگری را رقم می‌زد. امروزه ما رسانه‌ها را در داخل کشور پروراندیم و باید ببینیم کنشگری مردم از کجا آمده است؟ معتقدم در شاخص‌هایی پیشرفت کرده و در شاخص‌هایی در جا زدیم. اما بین حکومت گذشته و الان وقتی می‌خواهیم معدل بگیریم متوجه میشویم که این دو ربطی به یکدیگر ندارند.
حق شناس در ادامه این صحبت‌ها بیان داشت: نقش فرهنگ در انتقال و ابزار و رهبری انقلاب ما پررنگ بود و نظم را در جایگاه فرهنگ و انقلاب روشن می‌کند. ما نمی توانیم به صورت صفر و یک با این موضوع برخورد کنیم.
وی افزود: بعد از انقلاب شاهد رشد و پرورش جوان‌هایی بودیم. افرادی که قبل از انقلاب پرورش یافتند، جنگ را اداره می‌کردند و بخش عمده که مربوط به حاکمیت است روندی جدی دارد؛ مثل جشن هنر شیراز و ... که حوزه فرهنگ را تک قطبی کرد.
