تشریح جزئیات تأسیس و فعالیت آکادمی داستان «سیدمهدی شجاعی»
مدیر آکادمی تازهتأسیس داستان به تشریح جزئیات تدریس، فعالیتها و افق پیش روی این آکادمی پرداخت.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه فرهنگ و هنر خبرگزاری تقریب، چندی پیش سیدمهدی شجاعی، نویسنده نامآشنای ادبیات داستانی، در اقدامی خودجوش جلسات «کوتاه با داستان» را آغاز کرد؛ جلساتی که درآن به اهمیت داستان کوتاه و کاستیها در این زمینه اشاره شد. جلساتی که تا امروز میزبان نویسندگان شاخصی چون محمدرضا بایرامی، احمددهقان، رضا امیرخانی و ... برای خوانش داستانهای کوتاه بوده است. تاکنون چهار جلسه از این سلسله جلسات برگزار شده که سیدمهدی شجاعی در این جلسات خبر از تأسیس آکادمی داستاننویسی داد.
مهدی پوررضائیان، مدیر این آکادمی تازه تأسیس است، برای اطلاع از جزئیات تأسیس این آکادمی، شیوه حضور و ... به سراغ وی رفتیم، متن گفتوگو با مدیر آکادمی داستاننویسی به شرح ذیل است:
قطعاً برای داستاننویسان جوانی که اسم آکادمی داستاننویسی را در ماههای اخیر از زبان سیدمهدی شجاعی شنیدهاند، این سوال مطرح است که این آکادمی قرار است چه فعالیتهای اجرایی و محتوایی داشته باشد؟ چه دورههایی قرار است برگزار شود و چه اساتید در آن حضور خواهند داشت؟ پاسخ شما به این سوالات چیست؟
بیشتر از سه ماه است که آکادمی با برخورداری از یک شورای مرکزی آغاز به کار کرده است. اما با توجه به این که مهلت ثبتنام در آکادمی داستاننویسی، پایان آبان ماه اعلام شده است، تاریخ پیشنهادی برای برگزاری کلاسها و کارگاههای داستاننویسی، نیمه آذر ماه است. همان طور که در گفتوگوهای قبلی عرض کرده ام، هر دوره برابر با یک نیمسال دانشگاهی (چهار ماه) است. یعنی هر هنرجو باید دست کم 16 جلسه به طور هفتگی در کلاس های مربوطه حاضر شود. در مورد اساتیدی که در این دوره حضور خواهند داشت.
با توجه به استقبال بیشتری که ثبتنامکنندگان از رشته های داستان کوتاه، داستان کودک و نویسندگی عمومی به عمل آورده اند، مقرر شده است که مصطفی رحماندوست برای رشته داستان کودک، سیدمهدی شجاعی برای رشته نویسندگی عمومی و بنده برای رشته داستان کوتاه مدرسان و راهنماهای این دوره باشیم. هر فردی با هر سن و جنس و تخصصی میتواند به شرط علاقهمندی به نویسنده شدن، در این آکادمی و رشته های آن ثبتنام کند.
در شورای مدیریتی آکادمی، تعیین و تأکید شده است که همه کلاس ها رویکرد و جوهر کارگاهی داشته باشد، اما خواه ناخواه جلسه های اولیه جنبه نظری خواهد داشت که مسلماً این موضوع در تمام دوره های آموزشی و در هر جای دنیا مشترک و اجتنابناپذیر است. افق پیش روی من برای دورنمای این آکادمی بسیار روشن است. دلیلش هم روشن است. وقتی شما با وسواس تمام، محلی را برای تدریس نظری و کارگاهی یک رشته هنری تأسیس میکنید، با دقت تمام مدرسان و معلمان آن را انتخاب می کنید و چندین و چندبار در شورای مرکزی تأکید می کنید که آثار قلمی هنرجویان به دست چاپ یا ساخت فیلم و نمایش، سپرده خواهد شد، دیگر چه دلیلی وجود دارد که دورنما یا افق، روشن به نظر نیاید؟
پیش از این در جلسات کوتاه با داستان به صورت کلی به کاستیهای ما در حوزه داستان کوتاه اشاره شده است، اما ما درحوزه رمان نیز دچار کاستیهای فراوان هستیم، از این منظر تأسیس چنین آکادمی در حوزه داستان کوتاه چه ضرورتی دارد؟
با آنکه همه آثار ادبی، نمایشی و سینمایی موجود مبتنی بر داستان است و هر کسی می داند که جان همه آن آثار نمایشی یا رمان ها و نوول ها، داستان کوتاه است، اما متأسفانه در طول 15-20 سال اخیر گرایش ناشران به چاپ داستان کوتاه به حداقل رسیده و عجیب تر آنکه هیچ ارگان مطرح و قابل اعتنایی هم برای آموزش نویسندگان جوان و ترغیب آن ها به آفرینش داستان کوتاه، علاقه ای نشان نداده است. این مهم ترین دلیل تأسیس آکادمی داستان است.
پیش از این اشاره شده بود که در این آکادمی، علاوه بر داستان کوتاه، دیگر ژانرهای ادبی نیز مورد توجه قرار گرفته است. چه ژانرهایی و در چه سطحی قرار است مود توجه قرار بگیرد؟
بله، کاملاً درست است. در مورد این موضوع باید بگویم که در کنار آموزش داستان کوتاه، بنا بر آموزش رمان، داستان دینی، داستان برای فیلمنامه و حتی ویراستاری هم وجود دارد که در دوره های آتی به اجرای آن ها همت خواهیم گمارد.
این روزها، کارگاههای داستاننویسی متعدد و دانشکدههای ادبیات زیادی در سطح کشور فعالیت میکنند. اما با این حال، تعداد نویسندگان حرفهای اندکی از آنها بیرون میآید. در حقیقت ماحصل فعالیت این کارگاهها و دانشکدهها تدریس یک سری مباحث تئوری است و عملیاتی در کار نیست. شما چه تکنیکهایی برای فعالیت آکادمی درنظر گرفتهاید تا این معضل را پشت سر بگذارید؟
من به شخصه احترام زیادی برای آموزش های دانشگاهی و مؤسسه هایی که اشاره کردید قائلم. صحبت شما را هم تأیید می کنم که فارغ التحصیلان اندکی هستند که به عنوان نویسنده حرفه ای و هنرمند از این آموزشگاه های مورد اشاره بیرون می آیند. کاری که ما شروع کرده ایم چون از ابتدا ناظر به رفع همین مشکل بوده است، گمان می کنم که بروندادهای آکادمی داستان، تفاوت های واضحی با هنرجویان مشابه در مؤسسه های موازی، داشته باشند. درسنامه ها و برنامه های تدوین شده توسط ما برای این آکادمی، گواه این مدعا است.
یقیناً در پایان فعالیت این آکادمی، داستان کوتاههای زیادی توسط نویسندگان خلق خواهد شد. برنامه شما و انتشارات نیستان برای نشر این داستانها و تبدیل کردن آن به کتاب چیست؟
همان طور که قبلاً اشاره کردم، چاپ و بهره گیری از آثار هنرجویان در تئاتر، سینما و پویانمایی، مسالهای جدی برای ما است و کاملاً مدنظر ماست.
آقای شجاعی به آغاز همکاری با انجمن سینمای جوان برای تبدیل آثار نویسندگان آکادمی به فیلم کوتاه اشاره کردند. همکاری شما با نهادهای مرتبط با این امر در چه سطحی است و چه فعالیتهایی را پیشبینی کردهاید؟
ارتباط انتشارات کتاب نیستان با انجمن سینمای جوان بر یک تفاهم کاملاً علمی و ضروری مبتنی است. هم انجمن سینمای جوان، هم آکادمی و هم دوستان مدیر و برنامه ریز در انتشارات نیستان بر این نکته اتفاق نظر دارند که نباید هیچ اثری پس از آفرینش، روی زمین بماند. هیچ اثری مشمول چسباندن اتیکتهایی مثل ضعیف یا متوسط نیست. با این دریافتی که وجود دارد، بنای ما بر این است که آثار نهایی شده، بی درنگ به بهره برداری برسد.
برنامهای برای توسعه آکادمی در آینده نیز دارید؟
آکادمی پس از گذشت چند دوره و زمانی که به اهداف مقدماتی خود برسد، مایل است که فضاهای دیگری مثل دنیای مجازی یا استان ها و شهرهای دیگر کشور را نیز دربر بگیرد. شاید باور نکنید که در طول همین یکی دو ماهی که از تولد آکادمی می گذرد هنرجویان زیادی از شهرهای مختلف کشور اعلام علاقهمندی برای شرکت در دوره های آکادمی کرده اند. حتی بعضی از آن ها با لحنی اعتراضی، البته لطیف، علاقهمندی خود را بیان کردهاند.