«طرح فهم قرآن»؛ الگویی رشدمحور برای آموزش مفاهیم قرآنی
مسئول کارگروه «طرح فهم قرآن در دبستان» گفت: طرح فهم قرآن در دبستان، الگویی برای آموزش مفاهیم قرآن است که متناسب با ویژگی‌ها و اقتضائات دوره دوم رشد یعنی مقطع دبستان تدوین شده است.
اشتراک گذاری :
به گزارشخبرگزاری تقریب، فاطمه ربیعی بهشتی، مسئول کارگروه «طرح فهم قرآن در دبستان» مدرسه قرآن و عترت دانشگاه تهران در گفت‌‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره این طرح گفت: این طرح از دو سال پیش آغاز شده و اجرای آن نیز به صورت نمونه در چهار مدرسه ابتدایی هیئت امنایی منطقه ۱۴ تهران اجرا شده است. از این رو کتاب‌هایی برای این طرح تدوین و از سوی اداره آموزش و پرورش منطقه ۱۴ در تمامی مدارس توزیع شد. البته در ابتدا جزواتی تهیه شد که اکنون این جزوه‌ها به کتاب تبدیل شده است و شش پایه دارای کتاب هستند و در هر یک، موضوعات متنوعی گنجانده شده است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه برای هر پایه کتاب جداگانه‌ای تدوین شده، گام به گام معلم را در آموزش مفاهیم سوره‌ها راهنمایی می‌کند. در واقع این کتاب، با محور قرار دادن قرآن کمک می‌کند تا دانش‌آموز ضمن فراگیری علوم مختلف در زندگی اهل تفکر شود و بتواند در امور مختلف بهترین انتخاب را داشته باشد.
ربیعی بهشتی با بیان اینکه این طرح در مدرسه قرآن و عترت دانشجویی شکل گرفته است، افزود: مدارس قرآن دارای کارگروه‌های گوناگون هستند که به تولید محتوای تخصصی در این زمینه اقدام می‌کنند و براساس درخواستی که مدارس داشته باشند کتب گوناگون را به آنها ارائه می‌دهند و یا دوره‌های مختلف را برای آنها برگزار می‌کنند؛ در واقع براساس توان خودمان به این موضوع ورود کرده‌ایم و در مدارس مختلف این طرح را اجرا می‌کنیم.
وی در ادامه گفت: سایتی نیز برای این طرح که شامل آموزش پایه‌های دبستان و دبیرستان است، در شهریورماه امسال رونمایی شد که امکان تعامل معلمان با یکدیگر در آن فراهم شده است و اگر کسی علاقه‌مند باشد، می‌تواند از فیلم‌ها، کلیپ‌ها و ... فعالیت‌های موجود در آن بهره‌مند شود. این طرح اکنون علاوه بر تهران، در تعدادی از مدارس استان البرز، اهواز، میبد و برخی از شهرهای شمالی کشور نیز اجرا می‌شود.
مسئول کارگروه طرح «فهم قرآن» در پاسخ به اینکه آیا این طرح مکملی برای آموزش قرآن در مدارس است یا خیر، بیان کرد: کتاب قرآن مدارس از سوی متخصصان و کارشناسانی تدوین شده، اما دیدگاه ما متفاوت است و معتقدیم برای اینکه قرآن در زندگی کودک جاری شود، نیاز به فعالیت‌های دیگری است و این فعالیت‌ها هم از سوی معلمان و هم دانش‌آموزان مورد استقبال قرار گرفته است. در دوره دبستان سوره‌های هر دو کتاب مربوط یکی است، اما در پایه‌های بالاتر متفاوت است. البته این موضوع مهم نیست که چه سوره‌ای در کتاب باشد، بلکه روش کار کردن و آموزش است که اهمیت دارد.
وی درباره این طرح گفت: طرح فهم قرآن در دبستان، الگویی آموزشی برای آموزش مفاهیم قرآن است که متناسب با ویژگی‌ها و اقتضائات دوره دوم رشد یعنی مقطع دبستان تدوین شده است، با توجه به اینکه در قرآن، رشد مفهومی فطری معرفی شده است؛ از این رو تعلیم و تربیت نیز باید مبتنی بر اصول و ویژگی‌هایی باشد تا بتواند پاسخگوی نیازهای فطری و حقیقی جامعه باشد.
ربیعی ادامه داد: به نظر می‌رسد در حال حاضر نظام آموزش و پرورش نیازمند پژوهش، تولید محتوا و طراحی الگوهای آموزشی جامع براساس تعلیم و تربیت رشدمحور است. مجموعه دوره‌های رشد را می‌توان با توجه به اقتضائات تربیتی و براساس آنچه در روایات آمده به مراحلی مانند دوره فعال شدن حواس و ادراک، فعال شدن تفکر، فعال شدن تعقل، علم و ایمان، فعل و عمل دسته‌بندی کرد که در دوره اول رشد، لازم است کودک با دریافت طیبات مادی و معنوی انس گرفته و رزق طیب را در قالب عواطف پدر و مادر و کلام و کلمات طیب از سوی آنها دریافت کند و در این دوره فرزند باید از تنش‌های زندگی پدر و مادر به دور باشد و اخلاق نیکوی آنها را نسبت به هم در ذهن تداعی کند.
وی در ادامه عنوان کرد: در این طرح اصول آموزشی در نظر گرفته شده و شاخص‌های دوره دوم رشد که هم‌زمان با مقطع دبستان است، به پرورش خیرگزینی توجه داشته و همچنین اقتضائات سنی و جنسیتی فرزندان در فهم متناسب با هر اقلیم، مفاهیم سوره‌ها و انتقال آن در حد فهم فرزندان و توجه به روخوانی، همخوانی و تکرار سوره‌های جزء سی‌ام مورد توجه قرار گرفته است. در هر پایه یک یا دو سوره محوری انتخاب شده و به‌عنوان محور تربیتی در کلاس قرار می‌گیرد. معلم می‌تواند براساس نیاز و کشش دانش‌آموزان سوره‌های کمتر یا بیشتری را با آنها کار کند؛ از این رو این کتاب‌ها به معنای ارائه الگویی برای معلم هستند که بتواند برنامه خود را منظم‌تر ارائه کند.
وی تصریح کرد: علاوه بر فهم قرآن تدبر در آن نیز حائز اهمیت است و آنچه در تدبر مهم است، زندگی کردن با قرآن است و شیوه اجرای آن نیز در مدارس می‌تواند متفاوت باشد، برخی مدارس می‌توانند همان ساعت کلاس قرآن را به عنوان تدبر در قرآن داشته باشند و یا به عنوان کلاس فوق برنامه اجرا کنند، برخی نیز در زمان‌های دیگری مانند مراسم صبحگاه اجرا کنند.
وی در ادامه به آموزش معلمان اشاره کرد و گفت: برای تدریس کتاب فهم قرآن نیاز بود معلمان آموزش‌هایی را در این زمینه ببینند؛ از این رو مربیان آموزش دیده از مجموعه قرآن و عترت با معلمان دبستان‌های منطقه ۱۴ مرتبط شدند و در هر پایه به هفت گروه آموزشی با مدیریت یک سرگروه و طی چند دوره آموزشی مبانی نظری و سوره‌های مربوط به هر پایه را ارائه کردند. همچنین در طول سال معلمان مورد حمایت و پشتیبانی علمی و آموزشی مربیان فهم قرآن قرار گرفتند. در پایان هر دوره نیز ارزشیابی‌هایی انجام می‌شود.
