مصطفی رادمرد، مدیر استراتژی و یکی از بنیانگذارن پیام‌رسان بومی «بله» در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان به بیان ویژگی‌ها و قابلیت‌های این پیام‌رسان و چگونگی ایجاد آن پرداخت.

به گزارش خبرگزاری تقریب؛ حضور در فضای مجازی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی پیام‌رسان امری گریزناپذیر و ضرورت زندگی در دنیای مدرن است. بخش گسترده‌ای از نیاز ارتباطی مردم در شبکه‌های اجتماعی از طریق پیام‌رسان‌های خارجی تأمین می‌شود و باید در نظر داشت که این مسئله می‌تواند مشکلات بسیاری را در حوزه‌های امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رقم زند و تبعات گاه سخت و جبران‌ناپذیری را بر جای گذارد.

امکان انجام امور اقتصادی و ارائه خدمات مالی و بانکی در پیام‌رسان‌های داخلی وجود دارد و این در حالی است که امکان ارائه این خدمات بر بسترهای خارجی وجود ندارد و با وجود مشکلات فعلی دولت در جهت تحقق ارائه خدمات الکترونیک، گسترش خدمات فوق در پیام‌رسان‌های داخلی منجر به تحقق و توسعه اهداف دولت الکترونیک خواهد شد.

همین مسائل ضرورت معرفی هر چه بهتر، ارتقاء، کیفیت و حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی تا رسیدن به کیفیتی مطلوب کاربران و قابل رقابت با پیام‌رسان‌های خارجی را دو چندان کرده است.

به همین منظور با مصطفی رادمرد مدیر استراتژی و یکی از بنیانگذارن پیام‌رسان بومی «بله» گفتگویی داشتیم تا مشکلات و چالش‌های موجود در استفاده و ارتقاء پیام‌رسان‌های داخلی را بررسی کنیم و همچنین با ویژگی‌ها و قابلیت‌های این پیام‌رسان بیشتر آشنا شویم. این گفتگو در دو قسمت ارائه می‌شود که در ادامه قسمت اول آن را می‌خوانید.

همه چیز در مورد پیام‌رسان بله/ روزانه 21 میلیارد تومان نقل‌وانتقال مالی در بله صورت می‌گیرد

ابتدا توضیح دهید که پیام‌رسان بله چگونه به وجود آمد؟
حدود 3 سال و نیم پیش به برنامه و پلتفرمی فکر می‌کردیم که بتواند ارتباط مردم با کسب‌وکارها و مردم با مردم را راحت‌تر کند. در آن زمان در بین اپلیکیشن‌ها، پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی جایگاه ویژه‌ای داشتند و بسیاری از سرویس‌های کاربردی مانند خرید محصول و کمک به افراد یا سایر مباحث و تکنولوژی‌های مالی بر این بستر ارائه می‌شد؛ حتی این پیش‌بینی را می‌کردیم که در آینده‌ی نزدیک بانک‌ها بسیاری از سرویس‌های خود را روی پیام‌رسان‌های اجتماعی عرضه کنند. در ایران این امکان وجود نداشت، زیرا پیام‌رسان یا شبکه اجتماعی داخلی گسترده‌ای نداشتیم و خارجی‌ها هم از دو جهت محدودیت داشتند؛ یکی اینکه حاکمیت علاقه نداشت خیلی از سرویس‌ها را روی ابزارهای خارجی عرضه کند و دوم اینکه سیستم مالی ما به سیستم مالی دنیا متصل نبود.

به همین دلیل خیلی از کاربردها که می‌شد روی شبکه‌های اجتماعی عرضه شود، مانند خرید و فروش، انتقال پول، پرداخت‌های اجتماعی مانند مدیریت شارژ ساختمان در ایران نبود و شبکه‌های اجتماعی پیام‌رسان محدود شده بودند به یک سری کارهای محتوایی و ارتباطی که خیلی رسمی و کاربردی نبود. مراحل کار کسب‌وکارهایی که در این فضا فعال بودند از جمله پرداخت و ارسال رسید باید در یک فضای دیگر انجام می‌شد و در نهایت هم خیلی قابل پیگیری نبود. به همین دلیل به دنبال پلتفرمی رفتیم که علاوه بر اینکه ارتباطات لحظه‌ای افراد را راحت می‌کند، ابزار مناسبی برای ارتباطات لحظه‌ای مالی مردم با مردم و مردم با کسب‌وکارها باشد. این یک سطح بسیار غنی‌تر شده‌ای از ارتباطات عادی و فعلی در پیام‌رسان‌ها است؛ لازمه چنین ارتباط غنی‌ای اتصال به شبکه بانکی کشور بود تا ضامن امنیت این بستر باشد. در این مرحله بانک ملی به عنوان بزرگترین بانک کشور به دلیل راهبردهایی که در بانکداری اجتماعی داشت، روی استارت‌آپ پیام رسان بله سرمایه‌گذاری کرد.

در سال 96 تراکنش‌های زیادی داشتیم، با وجود اینکه در انتهای این سال به یک میلیون کاربر رسیدیم، بیش از هزار و 600 میلیارد تومان در این سال تراکنش مالی بر بستر بله صورت گرفت و در حال حاضر روزانه 21 میلیارد تومان نقل‌وانتقال مالی در بله صورت می‌گیرد که این مهر تأییدی است بر اینکه این پیام‌رسان می‌تواند بستر مناسبی برای این امر باشد.

همه چیز در مورد پیام‌رسان بله/ روزانه 21 میلیارد تومان نقل‌وانتقال مالی در بله صورت می‌گیرد

در واقع بله همه کارکردهای شبکه‌های اجتماعی را دارد و از طرفی هم امکان نقل‌وانتقال لحظه‌ای پول هم برای افراد فراهم است. این بستر مانند یک مجتمع تجاری، تفریحی و فرهنگی است که در آن مواردی مانند رستوران، پارک و مراکز خرید در یک جا قرار گرفته‌اند؛ این کنار هم بودن می‌تواند ارزش افزوده بالاتری داشته باشد. در بله هم همینطور است و شما ضمن اینکه از کارکرد اجتماعی آن استفاده می‌کنید، می‌توانید از انواع کسب‌وکارها بهره ببرید و نیازهای روزانه خود را تأمین کنید. همچنین به مرور زمان نیازهای جدید هم می‌تواند در بله به وجود بیایند و ارائه سرویس کنند. هدف ما این است که این بستر به بزرگترین مجتمع کشور برای تأمین نیازهای ارتباط اجتماعی و کسب‌وکاری مردم تبدیل شود.

کسانی که پیام‌رسان بله را راه‌اندازی کردند، چه رزومه‌ای داشتند؟
بله استارت‌آپی است که در شرکت النون شکل گرفت که آن هم یک شرکت آی‌تی بود و بعد از آن شرکت سداد سرمایه‌گذاری لازم را انجام داد. بله با یک تیم 3 تا 4 نفره شروع شد و خیلی زود گسترش پیدا کرد و تا امروز تقریباً به حدود 60 نفر رسیده است. حدوداً از سه سال پیش بعد از ایده‌پردازی‌ها، استارت اولیه زده شد و بعد از مدتی افراد دیگری به این مجموعه اضافه شدند و سپس از تابستان 94 اولین نسخه این پیام رسان ارائه شد و بله تقریباً در انتهای سال 95 با امکانات مالی ارائه شد و این برای اولین بار بود که در کشور سرویس‌های مالی در یک نرم‌افزار ثالث و اجتماعی عرضه شد.

علت انتخاب «بله» به عنوان اسم پیام‌رسان چه بود؟
در ابتدا ما به حدود 3 اسم فکر کرده بودیم و بعد نظرسنجی‌هایی هم در این زمینه صورت گرفت که در نهایت به چند دلیل بین اسم‌های پیشنهاد شده بله انتخاب شد. بله در زبان فارسی به معنای تأیید است و بیشترین کاربرد و بیشترین تکرار را دارد و به نشانه پاسخ‌دادن است؛ این خیلی مرتبط بود با آن مفهوم اصلی اپلیکیشن ارتباطی که به دنبال آن بودیم. در کنار همه این‌ها، یک اسم خاص و کوتاه بود که بازخوردهای خوبی هم داشت و جلب توجه هم می‌کرد.

چرا اقبال مردم به پیام‌رسان‌های خارجی نسبت به داخلی بیشتر است؟
این موضوع دو دلیل دارد که مربوط به هر سرویسی می‌شود و ما هم این را مد نظر داشتیم و به همین دلیل به سراغ سرویسی رفتیم که دارای نوآوری و تفاوت است و نه سرویسی که کپی یک اپلیکشن خوب خارجی است. اپلیکیشن‌های خارجی مثل تلگرام سال‌هاست که فعالیت می‌کنند و از این نظر که نیازهای پیام‌رسانی را زودتر از خیلی‌ها تأمین کردند، می‌توان آن‌ها را تحسین کرد. ما در کشورمان به دلیل آنکه بنگاه‌های آی‌تی و بازارمان کوچک است، این اقدامات را بسیار دیر شروع می‌کنیم، این سرویس‌دهی‌ خوب فقط در زمینه پیام‌رسانی است اما این حوزه خیلی با محتوا درگیر است.

همه چیز در مورد پیام‌رسان بله/ روزانه 21 میلیارد تومان نقل‌وانتقال مالی در بله صورت می‌گیرد

قبول دارید که پیام‌رسان‌های داخلی نسبت به برخی ابزارهای خارجی ضعیف‌تر هستند؟
از نظر پیام رسانی قطعاً همینطور است چون آن‌ها از چندین سال قبل شروع کردند و نیروهای خبره‌ای در این زمینه دارند و این کار را برای چندمین بار است که انجام می‌دهند، در صورتی که خیلی از ابزارهای ایرانی برای اولین بار است که این کار را انجام می‌دهند در نتیجه با سعی و خطا پیش می‌روند. اتفاقاً یکی از نقاط قوت بله این است که سعی کرده از دانش روز دنیا هم استفاده کند؛ سعی کردیم با استفاده از تجارب مختلف که تیم‌های خوب خارجی در زمینه دیتابیس یا زمینه‌های بَکِند یا سرور مشاوره بگیریم و از توسعه مشترک با آن‌ها استفاده کنیم که این در اکتساب فناوری و سریع‌تر کردن توسعه خیلی کمک کرد.

آیا پیام‌رسان‌های داخلی قابلیت رسیدن به کیفیت بالاتر و جایگزین ابزارهای خارجی را دارند؟
از نظر فنی که توانایی خوبی برای بحث‌های پایه پیام رسانی وجود دارد اما از نظر کلی بخواهیم نگاه کنیم که آیا همه عملکرد یک پیام رسان خارجی را دارا است یا نه شاید پیام رسان داخلی در بعضی از فیچرها یا عملکردها ضعیف‌تر باشد و این همان جایی است که به نظر ما که کسب‌وکاری مثل پیام رسان داخلی باید از مزیت‌های بومی که در اختیار دارد و یا از نوآوری‌هایی که می‌تواند داشته باشد مانند همین بسترهای کاری یا مالی که در بله وجود دارد، استفاده کند.

می‌خواهید بگویید که از نظر فنی و تخصصی ناامید شویم که بتوانیم با ابزارهای خارجی رقابت کنیم؟
حرف ما این است که هر چه استقبال از یک بستر بیشتر شود آن ابزار می‌تواند شروع به ساختن و رشد سریع‌تر خود کند چون مشکلات و ضعف‌های آن زودتر مشخص می‌شود که این آزمایش واقعی آن است؛ به این دلیل که در حوزه نرم افزار به این صورت است که اگر دقیقاً بدانید مشکل شما چیست می‌توانید آن را بر طرف کنید. شاید بتوان گفت که هفتاد تا هشتاد درصد مسئله این است که بدانید مشکل چیست، این با افزایش واقعی کاربر و آزمایش واقعی اپلیکیشن مشخص می‌شود.

در حال حاضر پیام‌رسان‌های داخلی به تجربه و توان خوبی رسیده‌اند، بعضی از آن‌ها از جمله «بله» به طور جدی‌تر کار می‌کنند و دارای تیم و مشاوران خارجی خوبی هم هستند اما حرف اصلی ما این است که برای اینکه این اکوسیستم شکل بگیرد و کاربرها به آن ورود کنند لازم است که پیام‌رسان‌ها داخلی به کپی‌برداری از یک پیام‌رسان خارجی آن هم فقط در بحث پیام‌رسانی اکتفا نکنند بلکه باید از مزیت‌ها و سرویس‌های بومی که در اختیار دارند استفاده کنند وگرنه بی‌معناست که یک استارت‌آپی همان کار را انجام دهد که یک ابزار دیگر به خوبی در حال انجام آن است و سعی کند دنباله‌رو آن باشد.

همه چیز در مورد پیام‌رسان بله/ روزانه 21 میلیارد تومان نقل‌وانتقال مالی در بله صورت می‌گیرد

ویژگی‌های پیام‌رسان بله را برای ما توضیح دهید؟
همانطور که گفته شد، بله یک پلت‌فرم پیام‌رسان مالی است که سعی می‌کند بستری فراهم بیاورد که هم ارتباط پیام‌های چند رسانه‌ای فردی و اجتماعی کاربران خیلی راحت شود و هم ارتباط آن‌ها از نظر مالی تسهیل شود و همچنین ارتباط آن‌ها با کسب و کارها را فراهم آورد. برای این منظور یک پیام‌رسان اجتماعی به وجود آوردیم که قابلیت‌های مختلفی دارد مانند ارتباط فردی، ارتباطات گروهی و کانالی و قابلیت‌های مختلفی که مترتب این‌ها است؛ پیام، عکس، ویدیو، لوکیشن مواردی از این دست هستند. تسهیل ارتباط کسب‌وکاری مردم از جمله برای خیریه‌ها، از دیگر ثمرات قابلیت‌هایی مانند کانال است.

برای اینکه ارتباط در پیام‌رسان غنی‌تر شود، دو نوع پیام جدید علاوه بر چیزی که الآن رایج است مثل ارتباطات متنی، چند رسانه‌ای، لوکیشن و امثال این‌هابه بستر پیام‌رسان اضافه کردیم. یکی پیام انتقال پول است که با استفاده از آن شما به همان راحتی که می‌توانید پیام متنی ارسال کنید، این امکان را دارید که پول بفرستید. این کار صرفاً با انتخاب مبلغ و استفاده از رمز دوم کارت و از طریق سیستم بانکی شتاب خیلی راحتصورت می‌گیرد و رسید آن در لحظه برای شما و فرد مقابل ارسال می‌شود و فرستنده و گیرنده‌ی پول برای هر دو طرف مشخص است. ارسال لحظه‌ای رسید در همان بستر، کار را خیلی راحت‌تر می‌کند نسبت به حالتی که شما پول را در جای دیگری منتقل می‌کنید و بعد یک پیامک ارسال می‌کنید.

یک نوع دیگر از پیام در بله، پیام درخواست پول است؛ به این صورت که با ارسال پیام از طرف مقابل خود با مبلغ مشخص یا متغیر پول درخواست کنید؛ همچنین می‌توانید عکس یا توضیحات هم برای او ارسال کنید. این پیام که ارسال می‌شود برخلاف پیام‌های دیگر یک رنگ مشخصی دارد که نشان می‌دهد یک پیام رسمی درخواست پول است و همچنین انتهای آن دکمه پرداخت دارد که با استفاده از آن خیلی راحت‌تر از ابزارهای بانکی و پرداختی دیگر می‌توانید فقط با زدن رمز دوم کارت خود انتقال پول را انجام دهید و رسید و گزارش‌گیری آن را دریافت کنید.

در حال حاضر ما گروه‌هایی مانند صندوق قرض‌الحسنه خانواده یا فامیل یا یک مسجد داریم که برای جمع‌آوری اقساط آن، می‌توان یک درخواست پول فرستاد و افراد می‌توانند قسط خود را در آنجا با یک کلیک بپردازند و خیلی راحت می‌توان گزارش آن را دریافت کرد. یا در مدرسه‌ای از همین طریق می‌توان با اولیاء و مربیان در ارتباط بود که در حال حاضر هم کانال اطلاع‌رسانی آن‌ها از این طریق فعال است و همچنین اگر پولی قرار باشد دریافت کنند با ارسال یک درخواست پول، اولیاء می‌توانند بدون اینکه به ابزار دیگری مراجعه کنند و رسید فیزیکی آن را به دانش‌آموز بدهند و توضیحات آن را در زیر آن بنویسند تا از این طریق به دست دفتردار برسانند، می‌توانند این مبلغ را با یک کلیک پرداخت کنند و گزارش آن به مدیر مدرسه می‌رسد.

در حال حاضر خیلی از خیریه‌ها مانند کمیته امداد در بله کانال دارند و سوژه‌های کمک به نیازمندان را در آن جا ارسال می‌کنند مثلاً لازم است در سیستان و بلوچستان به یک سوژه خاص کمک شود و این کار با ارسال توضیحات در کانال امکان‌پذیر است و کاربران کمک لازم را انجام می‌دهند و همچنین می‌توانند آن را در کانال‌ها و گروه‌های دیگر بازارسال کنند. اینجاست که خاصیت کنار هم بودن سرویس‌های اجتماعی و مالی مفید بودن خود را نشان می‌دهد.

همه چیز در مورد پیام‌رسان بله/ روزانه 21 میلیارد تومان نقل‌وانتقال مالی در بله صورت می‌گیرد

همچنین یک پلتفرم به نام بات در بله وجود دارد که یک سطح خیلی پیشرفته‌تر و هوشمندتر را برای کسب‌وکارها در اختیار مردم قرار می‌دهد. شما می‌توانید یک باتی را طراحی کنید مانند یک سرویس سفارش غذا یا فروش لباس که با استفاده از آن می‌شود اگر کسی در کانال محصول مورد نظر خود را پسندید آن را خریداری کند. در این روش، نوع، تعداد محصول و آدرس مقصد مشخص می‌شود و در نهایت در همان بات خیلی راحت یک درخواست پول ارسال می‌کند که کارکرد فاکتور را دارد و سپس با یک پرداخت این خرید انجام می‌گیرد و رسید آن، هم برای شما و هم برای فروشگاه صادر می‌شود. مزیت این روش این است که این معامله قابل پیگیری است یعنی شما رسیدی دارید که در آن کاملاً درج شده که این پرداخت پول، بابت چه چیز و به چه کسی انجام شده است. همچنین در حین انتقال پول هم با استفاده از استعلامی که ما از بانک می‌گیریم، شما می‌توانید ببینید که پشت این انتقال پول، پذیرنده یا کارت هر فرد و فروشگاهی بوده که این برای خریدار اطمینان‌بخش است. مزیت کنار هم بودن همه این ویژگی‌ها این است که فروشنده همه مراحل تبلیغ محصول، فروش محصول و دریافت مبلغ و همچنین برای خریدار مشاهده محصولات، انتخاب و پرداخت مبلغ را در یک فضا انجام می‌دهند. وجود ابزارهایی مانند کانال و بات این امکان را به وجود می‌آورد که هر کس خودش این کار را در این فضا انجام دهد. این‌ها همان غنی‌کننده‌های ارتباط و تسهیل‌کننده کسب‌وکارها هستند که در ابتدای بحث بیان کردم.

یکی دیگر از مزیت‌های بله در خصوص دانلود این است که دیتا سنترهای آن توسط دایتاسنترهای داخل کشور پشتیبانی می‌شوند. به همین دلیل هزینه ترافیک آن بر اساس روال کار اپراتورها، نسبت به آن چیزی که از خارج خریداری می‌شود به صورت یک سوم حساب می‌شود و به همین دلیل خیلی مواقع سرعت دانلود و آپلود بله نسبت به خیلی از سرویس‌های خارجی بالاتر است.