تاریخ اندیشه در جهان اسلام جریان های مختلفی را تجربه کرده است . یکی از جریان های فعال در جهان اسلام و در دوران معاصر با عنوان «سلفیت» شناخته می‌شود. در خصوص مفهوم سلفیت و مابه ازای خارجی آن چالش های بسیاری در حوزه نظری بین صاحب نظران وجود دارد.
اشتراک گذاری :
تاریخ اندیشه در جهان اسلام جریان های مختلفی را تجربه کرده است. یکی از جریان های فعال در جهان اسلام و در دوران معاصر با عنوان ” سلفیت” شناخته می‌شود. در خصوص مفهوم سلفیت و مابه ازای خارجی ان چالش‌های بسیاری در حوزه نظری بین صاحب نظران وجود دارد. اکنون سلفیت عنوانی است برای بسیاری از جریان های فعال در جهان اسلام . این مفهوم نیز مانند دیگر مفاهیم در حوزه علوم انسانی دارای تعریف‌های مختلف بوده و در طول زمان نیز متحول شده است. یکی از نقاط عطف در تاریخ معاصر که تاثیر بسیاری بر اندیشه سلفیت گذاشته است انقلاب‌های موسوم به انقلاب‌های عربی است. در مصر تحولات انقلابی باعث گردید تا جریان های سلفی موجود به بازنگری در بخش‌هایی از نظریات خود خصوصا در حوزه اندیشه سیاسی اقدام نمایند. کتاب حاضر که در 408 صفحه و در چهار فصل و یک خاتمه طراحی گردیده سعی دارد به بررسی تحولات انجام شده در حوزه اندیشه سیاسی نزد جریان های سلفی در مصر بپردازد.
فصل اول: تبار شناسی مفهمومی‌سلفیت و تاریخ شکل گیری ان
در این فصل نویسنده می‌کوشد در بستر تاریخ اقدام به ردیابی این واژه و معنای ان نماید سپس او گزارشی از تعاریف سلفیت نزد صاحب نظران مختلف غربی و غیر غربی ارایه می‌کند .در این فصل بر اساس معیار‌های مختلف انواع گروه‌های سلفی نیز دسته بندی و معرفی می‌شوند.
فصل دوم: شکل گیری تاریخی و مبانی روش سلفی
در این فصل نویسنده با مرحله بندی تاریخ تدوین دانش در تمدن اسلامی‌اقدام به بررسی نقش احمد ابن حنبل و دیگر اندیشوران در شکل گیری این مفهموم و مبانی نظری ان می‌نماید. همچنین در این فصل اصول اساسی سلفیت در قالب شش اصل اساسی توضیح داده می‌شود.
فصل سوم: اندیشه سیاسی جریان‌های سلفی
در این فصل در قالب دو مبحث جداگانه نویسنده به بررسی دیدگاه جریان‌های سلفی در خصوص مفهوم دولت و حقوق شهروندی و نیز در فراز دوم با طرح مفهوم دموکراسی به عنوان یک ایده و نظریه دیدگاه سلفیت را در این خصوص بررسی می‌کند. برای این منظور او هم به مباحث نظری و محصولات فکری بزرگان سلفیت توجه دارد هم به بررسی اظهارات احزاب و گروهای سلفی در خصوص دموکراسی و پارلمانتاریسم اقدام می‌نماید.
فصل چهارم: دیدگاه سلفی‌ها در خصوص خروج علیه حاکم
در این فصل نویسنده با تفکیک حوزه نظر و حوزه عمل نظریات سلفی‌ها در خصوص انقلاب و خروج علیه حاکم را در بستر انقلاب مصر بررسی می‌کند . در این فصل تمرکز بحث بر روی انقلاب مصر می‌باشد.
در پایان نویسنده نشان می‌دهد که اغلب جریان‌های سلفی و احزابی که داراری این گرایش می‌باشند در بستر تحولات انقلابی اقدام به بازنگری نموده و نظریات سیاسی خود را تغیر داده اند. این احزاب با استفاده از فضای فراهم شده در تحولات مصر با پذیرش نظام پارلمانی و رای گیری در ساخت قدرت وارد شده و جزیی از بازی قدرت در مصر گردیدند. آنان با استفاده از متون مذهبی و دینی این اقدامات را توجیه کرده و برای عمل خود بر خلاف گذشتگان شان نظریه هایی را تدارک دیدند.
عنوان: الفکر السیاسی للتیارات السلفیه
اندیشه سیاسی جریان های سلفی
نویسنده: دکتر محمد فتحی حصان
ناشر: المکتب العربی للمعارف مصر اکتبر 2013
منبع: پايگاه اطلاع رساني دبيرخانه شوراي برنامه ريزي مدارس علوم ديني اهل سنت
