گروه مقاومت "تنا":: مدتی است اخبار افغانستان تحت شعاع تصرف برخی از مناطق این کشور توسط طالبان قرار گرفته است؛ این گروه که اکنون توانسته بیش از نیمی از افغانستان را بدست بگیرد اخیرا به درخواست رئیس جمهور این کشور برای پذیرش آتش‌بس به مناسبت عید فطر تن داده است؛ طالبان که طی یکی دو روز اخیر بیش از 50 سرباز افغان را کشته است قرار است تا چند روز دیگر وارد آتش‌بسی شود که ایران و سازمان ملل هم از آن استقبال کرده و ابراز امیدواری کرده‌اند آغازی برای آتش‌بس‌های بلند مدت‌تر در این کشور باشد.
به منظور بررسی وضعیت این روزهای افغانستان و نقشی که طالبان در این کشور بازی می‌کند به سراغ پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل شرق آسیا رفتیم؛ آنچه در ادامه می‌آید متن گفت و گوی تفصیلی خبرنگار "تنا" با این کارشناس مسائل بین‌الملل است.

ابتکار عمل نظامی افغانستان در دست طالبان 
"تنا": وضعیت میدانی در افغانستان چگونه است؟ "تنا": طالبان بعد از حمله اخیر که تلفات زیادی هم به ارتش افغانستان وارد کرد، پذیرفت آتش‌بس ۳ روزه انجام شود، آیا بعد از این آتش‌بس شرایط عوض می‌شود؟
نفوذ در دستگاه‌های امنیتی دلیل موفقیت نظامی طالبان در افغانستان
"تنا": استراتژی جنگی طالبان چگونه است که حتی به ماشین‌ها و سلاح‌های آمریکایی‌ها هم دسترسی پیدا کرده‌اند؟ مواد مخدر اولین منبع مالی طالبان
"تنا": نیاز مالی طالبان از کجا تامین می‌شود؟
ملازهی: دو منبع مالی اصلی برای طالبان وجود دارد که اولین آن مواد مخدر است، طالبان بیشترین دخالت را در تشویق مردم و کشاورزها به کشت خشاش دارند و برای حمل و نقل آن هم از کشاورزها و قاچاقچیان مالیات می‌گیرند، درآمد اصلی آنها هم از همین کانال تامین می‌شود ولی کشورهایی مانند پاکستان، عربستان سعودی و امارات هم متهم هستند که از قدیم کمک می‌کرده‌اند و هنوز هم این کمک‌ها به نوعی دیگر که ممکن است از کانال رسمی دولتی نباشد ادامه دارد ثروتمندان عرب که با طالبان مرتبط هستند از طریق موسسات خیریه و مسائلی از این دست به طالبان کمک می‌رسانند. به غیر از این دو منبع اصلی، در جاده‌ها از ماشین‌های عبوری هم مالیات می‌گیرند و همچنین آدم‌های ثروتمند را شناسایی می‌کنند و آنها را گروگان می‌گیرند و از آنها پول دریافت می‌کنند و برهمین اساس راه‌های مختلف برای کسب درآمد برای آنها وجود دارد.

فرمول‌های مختلف طالبان برای کسب درآمد
"تنا": در این شرایط وضعیت ملی طالبان بهتر است یا دولت مرکزی؟
ملازهی: دولت مرکزی کاملا به کمک‌های خارجی وابسته است ولی طالبان این وابستگی را ندارد به اضافه اینکه دولت مجبور است برخی از خدمات را هم بدهد اما طالبان هیچ اجباری ندارد که مثلا آب و برق و نان مردم را تامین کند، به شکل طبیعی حوزه مسئولیت دولت گسترده است ولی امکاناتی که دریافت می‌کند در حد محدودی است که نمی‌تواند نیازهای مردم را پاسخ دهد ولی طالبان مسئولیت رسمی ندارد و حتی در مناطقی که تصرف کرده‌اند هم نه تنها امکانات ارائه نمی‌کنند بلکه مالیات و زکات می‌گیرند؛ طالبان با فرمول‌های مختلف منابع درآمدی متفاوتی دارند، طالبان امکاناتی مالی که بدست می‌آورد را برای خود خرج می‌کند اما دولت یک نظام بروکراتیک دارد که باید خرج آن را بدهد.