دیدگاه های آیت الله تسخیری درباره وحدت جهان اسلام و تقریب مذاهب اسلامی

در این نوشته به بررسی گوشه ای از دیدگاه های آیت الله محمد علی تسخیری" رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی پرداخته می شود:

آیت الله تسخیری در گفتگو با فصلنامه حبل المتین:
«عمده ترین و بزرگترین مانع پیش روی اخوت اسلامی، توطئه های دشمنان جهان اسلام از جمله کشورهای غربی به سرکردگی آمریکا است. ... با توجه به دشمنی آشکار آمریکا و غرب با جهان اسلام، تنها راه نجات از این بحران به عهده علما و بزرگان جهادی جهان اسلام است، که در این میان ما می توانیم به مشکلاتمان در چارچوب امت اسلامی بنگریم و با استفاده از نقش آنان در به وجود آوردن وحدت بین مسلمین و تقریب مذاهب اسلامی کوشش نمائیم.

وحدت اسلامی از مسائلی است که مقام معظم رهبری به آن اهتمام می‌ورزند، و همیشه در سخنانشان نیز بر آن تأکید می نمایند، همان گونه که در روز عید مبعث سال گذشته ایشان فرمودند که هر کاری که به هدف از هم پاشیدن امت صورت بگیرد، توطئه‌ای ضد مسلمانان و زمینه سازی برای نفوذ دشمن به شمار می‌آید. رهبری معظم فرمودند که امت باید به دنبال دستیابی به عزت از جانب خداوند باشد؛ اما برخی که خود را منتسب به اسلام می نامند، به دنبال کسب عزت از خارج و سران استکبار و دشمنان امت اسلامی هستند؛ رهبری معظم همچنین درباره بیداری اسلامی خاطرنشان کردند که این بیداری نعمتی از جانب خداوند برای امت است که بتواند در خود تغییر ایجاد کند و حتی در ساختن نظم نوین جهانی سهیم باشد.» (فصلنامه حبل المتین - تابستان 93)

آیت الله تسخیری در گفتگو با خبرگزاری حوزه:
«وحدت یکی از اهداف عظیم قرآنی است، یعنی اگر امت اسلامی متحد نباشد نمی‌تواند ادعا کند که ویژگی های قرآنی را داراست. پس هدف وحدت، هدف بزرگی است و مقدمه‌ای برای انجام وظیفه امت در تاریخ تمدن بشری است، ما معتقدیم ایده تقریب مذاهب، مقدمه‌ای برای وحدت اسلامی بزرگ است و البته وحدت امت اسلامی، شرط تحقق دو هدف بزرگ است، یکی مقاومت و غلبه بر چالش‌های فراروی امت و دومی ایفای نقش امت در مسیر تمدن بشری است. اسلام بر اساس آیه‌های قرآن طوری طراحی کرده است که امت اسلامی، امت الگو و شاهد و رهبر باشد.

متاسفانه مفهوم تقریب، تحریف شده است. خیلی‌ها تصور می‌کنند که تقریب مذاهب اسلامی به معنای عقب‌نشینی هر مذهب از اصول اساسی خودش است، ولی ما معتقدیم تقریب به این معنی نیست ما می‌گوییم هر مذهبی بر اصول و فروع خودش و حتی حقانیت خودش و تبلیغ در این مسئله تاکید کند فقط، ما خواهان این هستیم که همه به سمت شناخت مشترکات حرکت کنند و گاهی این مشترکات متجاوز از نود درصد می‌شود. پس شناخت مشترکات و توسعه مشترکات با تفاهم بیشتر و همکاری در اجرای این مشترکات مدنظر است. البته مسائلی هم مورد اختلاف است، ما نمی‌توانیم بگوییم همه مسلمانان یک شکل، فکر و استنباط کنند.» (خبرگزاری حوزه - فروردین 88)

آیت الله تسخیری در گفتگو با ایرنا درباره ارزیابی سی امین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی:
«امروز هر ندای وحدتی سر داده شود بازتاب فوق العاده ای دارد. این ندای وحدت با توجه به تفرقه ای که از سوی دشمنان ایجاد می شود و توطئه هایی که استکبار جهانی به کار می بندد، بسیار مناسب ارزیابی می شود.» (ایرنا - 1 دی 95)

آیت الله تسخیری در آیین اختتامیه دوازدهمین جشنواره بین المللی شعر رضوی:
«شیعه و سنی باید با یک وحدت برای دفاع از آرمان های اسلامی به صورت یکسان رفتار کنند.

تقریب و وحدت از هم جداناپذیرند؛ تقریب از مقدمات وحدت بوده و هرچه تفکرات بهم نزدیک تر شود، دلها و رفتارها نیز منسجم تر می شود.

با وجود اینکه لفظ تقریب در قرآن وجود ندارد اما ریشه های تقریب در اسلام به طور کامل مطرح شده است و تقریب محصول عقلانیت و گفت و گوی منطقی و اخوت است.» (خبرگزاری مهر - 11 مرداد 96)

آیت الله تسخیری در گفتگو با گروه تاریخ شفاهی موسسه امام موسی صدر:
«تقریب می‌گوید که همه اصول و عقیده و احکام خودشان را نگه دارند. هر مذهبی می‌تواند بگوید که من حق هستم. حتی تقریب بیشتر از این می‌گوید. فلسفۀ تقریب این است که مذاهب باید بگویند ما مذهب حق هستیم، زیرا اگر من معتقد نیستم که تشیع مذهب حق هست، چطور خدا را عبادت کنم؟ باید مذهب حق باشد تا ما نماز و روزه و زندگی‌مان براساس تشیع باشد. همین شکل برای سنی‌ها هم صادق است. آن‌ها باید معتقد باشند که مذهبشان حق است. پس تقریب چیست؟ جواب این است که تقریب می‌گوید همه دارایی خود را حفظ کنند، ولی روی دایرۀ مشترک کار کنند و مشترکات را پیدا کنند.

گاهی لازم است در مواردی که اختلاف داریم، از مطرح کردن آن خودداری کنیم. اگر این روحیه وجود داشت، جنگ‌های عظیم و خونین شیعه-سنی در تاریخ رخ نمی‌داد. امروزه بسیاری از این جنگ‌ها، ریشه شیعه و سنی دارد. مانند جنگی که در سوریه شکل گرفته است که بخش عظیمی از اختلافات ریشه در اختلافات شیعه و سنی دارد.»(موسسه امام موسی صدر- آذر ۱۳۹۵)

آیت الله تسخیری در گفتگو با خبرگزاری مهر:
«طرح «اسلام و قرآن» بر پایه وحدت اسلامی است و ما باید توجه داشته باشیم که به رغم اختلافات فکری، وحدت خود را حفظ کنیم.

عوامل گوناگونی مثل منافع شخصی منفعت‌طلبان، تعصب شخصی برخی از علما، توطئه‌های دشمن، افراط و تکفیر از جمله موانع وحدت اسلامی است که امت اسلامی را پاره ‌پاره کرده و دشمن هم این حرکت‌های فتنه‌انگیز را تقویت می‌کند.

تشیع انگلیسی هم یکی از عوامل ایجاد تفرقه است. این فرقه به همراه تسنن آمریکایی به دنبال پاره پاره کردن امت‌ و ایجاد کینه بین افراد هستند امیدواریم خداوند متعال، همه را هدایت کند.» (خبرگزاری مهر - ۲۵ آذر ۱۳۹۵)