تاریخ انتشار۳۱ تير ۱۳۹۷ ساعت ۱۳:۴۹
کد مطلب : 344866

المراجعات

نویسنده: علامه سید عبدالحسین شرف الدین موسوی
​علامه سید محمد تقی حکیم درباره «المراجعات» می نویسد: «این کتاب، مجموعه نامه هایی است که مضامین آنها، میان شرف الدين و رئيس جامع الأزهر، علامه شیخ سلیم بشری، رد و بدل شده است ... اگر کسانی از این نسل اسلام، که به اهمیت این تعالیم غنی توجه دارند، بخواهند از این بحث ها، بهره برداری صحیح بکنند، من تصور می کنم، بتوانند بیشتر اختلافات دو فرقه اسلامی، شیعه و سنی، را از میان بردارند، و اتحادی را که امروز، بیشتر مصلحین اسلام، در جستجوی آنند، پدید آورند».
المراجعات
به گزارش خبرگزاری تقریب، شرف الدین در اواخر سال ۱۳۲۹ ق برای دیدار از مصر و آشنایی با علمای دینی، دانشمندان، متفکران و نویسندگان آن دیار و ایجاد زمینه اتحاد مسلمانان راهی آن کشور شده و با شیخ سلیم بشری مُفتی دانشگاه الازهر آشنا شد. این دو عالم شیعه و سنی در موضوع جانشینی پیامبر اکرم ۱۱۲ نامه رد و بدل کردند که با نهایت ادب و احترام به صورتی کاملا علمی صورت گرفت. این مکاتبات ۲۵ سال بعد در قالب کتاب المراجعات منتشر شد.
 
این کتاب دربرگیرنده ۱۱۲ مکاتبه شرف الدین با مُفتی دانشگاه الازهر مصر، شیخ سلیم بشری مالکی است. موضوع نامه‌ها «خلافت و امامت از نظر شیعه» است که با مراجعه به آیات قرآن و منابع مورد قبول اهل سنت، استدلال‌های شیعه و اهل سنت مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.

شخصیت مؤلف و شیخ سلیم البشری
مؤلف کتاب سید عبدالحسین شرف الدین موسوی عاملی (۱۲۹۰-۱۳۷۷ه‍.ق) از مجتهدین شیعه لبنانی و عالمان مدافع تقریب مذاهب اسلامی بود که تلاش بسیاری برای وحدت شیعه و سنی و حل کردن ریشه‌های اختلاف آنها انجام داد. او از رهبران نهضت استقلال لبناننیز بود. شیخ سُلَیم البُشری المالکی از علمای اهل سنت، عهده دار ۲ دوره ریاست الازهر مصر بوده است. علامه شرف الدین در سفرش به مصر به سال ۱۳۲۹ق با او دیدار می‌کند و آن دیدار باعث مباحثه آن دو درباره اعتقادات شیعه و سنی می‌شود که به صورت ۱۱۲ نامه ادامه پیدا می‌کند. آن دو تصمیم می‌گیرند مجموعه این مکاتبات را به چاپ برسانند ولی مبارزات سیاسی اجتماعی علامه شرف الدین این کار را به تأخیر انداخت. در سال ۱۳۳۸ق اشغالگران فرانسوی به منزل و کتابخانه علامه حمله کرده و بخشی از تألیفات او را آتش زدند. خوشبختانه کتاب المراجعات از بین نرفت و علامه بعدها با گردآوری اوراق پراکنده شدۀ آن، مجددا کتاب را سامان داد. خود ایشان در مقدمه کتاب بیان می‌کند که همه آنچه بین او و شیخ سلیم البشری رد و بدل شده را در کتاب آورده است. این کتاب اولین بار در سال ۱۳۵۵ق در شهر صیدای لبنان به چاپ رسید.
 
موضوع کتاب از دیدگاه علامه سید محمد تقی حکیم
«این کتاب، مجموعه نامه هایی است که مضامین آنها، میان شرف الدين و رئيس جامع الأزهر، علامه شیخ سلیم بشری، رد و بدل شده است. موضوع نامه ها، بحث های عقیدتی و ایدئولوژیکی است که همواره باعث درگیری و مناقشه، میان دو فرقه بزرگ اسلام، یعنی شیعه و سنی بوده است. در این کتاب، شرف الدین، با امضای «ش»، به نمایندگی از شیعه و سلیم بشری، با امضای «س»، به نمایندگی از اهل سنت، سخن گفته اند.

در این نامه ها، از سویی، گسترش دامنه شناخت، ژرفای اندیشه، دل انگیزی تعبیرها، همه جا، به چشم می خورد، و از سویی دیگر، قدرت بحث و مناظره فکری، بحث و مناظره ای بدور از هرگونه تعصب و جانبداری. چقدر دلپذیر است وقتی می نگرید که یکی از دو طرف، در برابر دلیل استوار دیگری، سر تسلیم فرود می آورد، بی آنکه خود را به این در و آن در زند، یا بخواهد با جنجال و ذکر مطالب خطابي، شلوغ کند و موضوع را بی اهمیت جلوه دهد، چنانکه برخی دیگر می کنند، يعنی کسانی که می خواهند - به اصطلاح - غرور علمی خود را حفظ کنند، با اعتباری که نزد پیروان خود دارند از دست ندهند. من معتقدم که در مباحثات این کتاب، غنی ترین آموزش ها و تعلیمات، در باره آداب مباحثه و مناظره، وجود دارد. و اگر کسانی از این نسل اسلام، که به اهمیت این تعالیم غنی توجه دارند، بخواهند از این بحث ها (که با آیین یاد شده انجام یافته است)، بهره برداری صحیح بکنند، من تصور می کنم، بتوانند بیشتر اختلافات دو فرقه اسلامی، شیعه و سنی، را از میان بردارند، و اتحادی را که امروز، بیشتر مصلحین اسلام، در جستجوی آنند، پدید آورند».
 
ویژگی کتاب
مکتوب بودن مباحث رد بدل شده اتقان علمی آن را بالا می‌برد و به هریک از طرفین این فرصت را می‌دهد تا با فرصت کافی محکم‌ترین پاسخها را به طرف مقابل بدهند. این کتاب بدون کوچکترین توهین و با انصافی متقابل تالیف گشته است. این کتاب یکی از کتب مهم عقاید استدلالی شیعه است که دارای منابع قوی و مستدل با لحنی روان است. کتاب دو بخش دارد:

بخش اول کتاب
در بخش اول کتاب، امامت و مذهب در قالب ۱۶ نامه مورد بحث قرار می‌گیرد. در این قسمت به این موضوعات پرداخته شده است:

• سبب عدم پیروی شیعه از مذاهب چهارگانه اهل سنت و تبعیت آنها از مذهب اهل بیت
• عدم ترجیح دیدگاه‌های علمای اهل سنت بر مذهب شیعه
• جایگاه اهل بیت در اسلام
• راه حل اختلافات بین شیعه و سنّی
• ادله قرآنی و روایی برتری مذهب اهل بیت
• حدیث ثقلین و تواتر آن
• بیان روایاتی از پیامبر از جمله حدیث سفینه در بیان جایگاه اهل بیت
• منظور از اهل بیت در آیات و روایات
• احتجاج ۱۲ نفر از اهل سنت به رجال شیعه در صحاح اهل سنت (مهمترین منابع روایی اهل سنت)
• معرفی یکصد نفر از رجال شیعه که در سند روایات مورد قبول اهل سنت واقع شده‌اند
• اعتراف شیخ سلیم به کفایت تبعیت از مذهب اهل بیت در کنار مذاهب اهل سنت

بخش دوم کتاب
در بخش دوم کتاب، مباحث امامت و جانشینی پیامبر اکرم(ص) در مباحثی طولانی و در ضمن ۹۳ نامه مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد:

• روایات فراوانی از اهل سنت از جمله حدیث آغاز بعثت (حدیث انذار)، حدیث منزلت، پیمان برادری اول و دوم، ماجرای سد ابواب (بستن درب منزل همه اصحاب به مسجدالنبی به جز درب منزل علی‌علیه‌السلام)
• روایاتی که برتری حضرت علی (ع) بر دیگران را اثبات می‌کند
• آیه ولایت و منظور از لفظ «ولی» در آیات قرآن و روایات
• حدیث غدیر و تواتر آن
• چهل حدیث از طریق شیعه و علت اینکه چرا اهل سنت آنها را نقل نکرده‌اند
• علی (ع) وارث و وصی پیامبر
• بحث همسران پیامبر و علت نپذیرفتن احادیث عایشه و پذیرش احادیث ام‌سلمه
• عدم اجماع اصحاب بر جانشینی غیر علی‌علیه‌السلام
• علت اینکه امام علی پس از مدتی از مطالبه حق خویش سکوت اختیار کرد
• حدیث قرطاس و نسبت ناروا دادن بعضی اصحاب به پیامبر در روزهای پایان عمر ایشان
• تخلف بعضی اصحاب از لشکر اسامه و لعنت فرستادن پیامبر بر آنها
• بعید دانستن اینکه صحابه بعد از رحلت پیامبر تصریحات او به جانشینی علی (ع) را رها کرده باشند و پاسخ آن
• احتجاجات امام علی (ع) و حضرت زهرا (س) و برخی از صحابه پس از غصب خلافت
• تقدم شیعه در تدوین علوم.

منابع:
https://goo.gl/6tmk3i
https://goo.gl/zUcyE2
https://goo.gl/JyHxQH
 
مشخصات کتاب:
عبدالحسین شرف الدین، المراجعات، ترجمۀ حیدرقلی بن نور محمدخان سردار کابلی، با مقدمه کیوان سمیعی، تهران: سایه، 1380.
 
https://taghribnews.com/vdciq5apqt1a5v2.cbct.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی