ابعاد و اهداف حمله ترکیه به عفرین/ سناریوی واشنگتن و روسیه در قبال شمال سوریه

وی اضافه کرد: سناریوی آمریکا سازماندهی متغیرهایی مانند نیروهای دموکراتیک سوریه (کردهای شمال سوریه) و حتی عشایر عرب آن نواحی به نفع خود است که در راستای آن داعش هم در فهرست احیاء نیروها ایالات متحده قرار می‌گیرد. نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که واشنگتن به جدیت به دنبال احیاء طیف‌هایی است که به آن اشاره شد و همین موضوع موجبات نگرانی ایران، روسیه و ترکیه را فراهم کرده است؛ تا جایی که آنها در اظهارات خود رسماً اعلام کرده‌اند که تمامی این پروژه در جهت اعمال فشار بیشتر بر دمشق طراحی شده است. چراکه اشغال و تقسیم سوریه توسط جناح‌ها و کشورهای درگیر پرونده سوریه منجر به چالش کشیدن بشار اسد و تمامیت ارضی سوریه خواهد شد.
 

این کارشناس مسائل غرب‌آسیا با اشاره به هدف آمریکا از حمایت کردهای شمال سوریه، بیان کرد: ایالات متحده به دنبال ایجاد منطقه‌ای حائل از شمال اقلیم تا دیرالزور که این طرح پس به بن بست رسیدن کردستان بزرگ (نواحی شمالی عراق تا شمال سوریه) به عنوان سناریوی جایگزین مطرح شد. در این راستا نه تنها ترکیه بلکه روسیه، چین و ایران با چالش روبرو شده‌اند و اگر دیده می‌شود که آنکارا در صدد حمله به «کانتون عفرین» برآمده است دقیقاً از همین امر نشات گرفته است. چراکه جریان‌های کردی مانند پ.ی.د (حزب اتحاد دموکراتیک سوریه) و پ.ک.ک (حزب کارگران کردستان) که تحت حمایت آمریکا هستند دقیقاً تهدید اصلی ترکیه به حساب می‌آیند.

وی افزود: در این بین باید توجه داشت که ترکیه دقیقاً بر ضد حاکمیت ارضی سوریه گام بر می‌دارد؛ درست است که کردهای سوریه برای حزب عدالت و توسعه که رهبری آن در دست «رجب طیب اردوغان» است به عنوان یک خطر اساسی به حساب می‌آیند اما ورود نظامی این کشور به زمین سوریه دقیقاً نقض تمامیت ارضی دمشق به حساب می‌آید. در امتداد این موضوع آمریکایی‌ها دو موضوع متناقض اتخاذ کردند؛ نخست اینکه اعلام کردند هدف از حمایت کردها و باقی ماندن در سوریه مقابله با ایران و جلوگیری از تاسیس پایگاه‌های تهران در سوریه است و دوم اینکه آنها هدف از ادامه حضور را مقابله با تروریست‌ها و دفن داعش در شامات اعلام کرده‌اند که این نشان می‌دهد پنتاگون به دنبال بازی چند وجهی در سوریه است.
 

افقهی با تاکید بر اینکه ترکیه درصدد تصرف سراسری استان ادلب برآمده است، گفت: اردوغان به این نتیجه رسیده که از حمایت آمریکا بر علیه کردها برخوردار نیست و همین موضوع موجب شده تا کردها به عنوان تهدید آنکارا قلمداد شوند. از این جهت است که در حالت فعلی و بر اساس داده‌های میدانی موجود ترکیه دو شهر الباب و ادلب را در اختیار  دارد و به دنبال تصرف و تثبیت پرچم خود در آنجا است.

وی ادامه داد: هدف آنکارا از تصرف این دو شهر حول دو محور می‌گردد؛ اول بحث هدف قرار دادن کردها به نفع امنیت ملی ترکیه و دوم، به گروگان گرفتن این دو شهر برای افزایش سطح چانه‌زنی سیاسی بر علیه دمشق طی مذاکرات آستانه و ژنو. از اینرو پیامی که از آنکارا مخابره می‌شود نشان دهنده آن است که اردوغان به دنبال کسب منافع و پوشش هزینه‌هایی است که در طی این مدت صورت داده.
 

این پژوهشگر مسائل سیاسی خاورمیانه در پاسخ به این سوال که آیا روسیه مانع پیشروی ترکیه در ادلب و سایر مناطق خواهد شد یا خیر، تصریح کرد: بازی و نقش روس‌ها در سوریه مرموز و نامشخص است. چراکه تا به این لحظه مشخص نیست که مسکو در این خصوص چه مذاکراتی با آنکارا داشته است. مساله‌ای که باید به آن اشاره شود عدم شفافیت تحرکات روسیه با مواضع سیاسی آنها است؛ روس‌ها در مواضع خود از بشار اسد حمایت می‌کنند اما در عمل و در معادلات میدان چنین حالتی اتفاق نمی‌افتد و این موضوع نشان می‌دهد که در آینده باید با مشکلاتی در محور سیاسی پرونده سوریه دست و پنجه نرم کنیم. چراکه میزان و نوع تسلیحات ترک‌ها در محور میدانی نشان می‌دهد که آنکارا علاوه بر آنکه اعتنایی به راهبرد آمریکا ندارد بلکه به دنبال افزایش درگیری و میزان عملیات‌های خود در نقاطی مانند عفرین، ادلب و الباب است.

وی در پایان در خصوص آینده استان ادلب و سناریوهای پیش‌رو گفت: منطقه ادلب یکی از چهار منطقه کاهش تنش در سوریه به حساب می‌آید که توافق آن در مذاکرات آستانه به امضاء طرفین رسید. مساله‌ای که در خصوص ادلب مطرح است کاملاً با سایر نقاط سوریه متفاوت خواهد بود؛ به گونه‌ای که ۹۰ درصد از خاک این استان در اختیار «جبهه النصره» و مشتقات آن قرار دارد و حتی قرار بود بر اساس توافقات صورت گرفته پلیس نظامی برای کنترل تردد محورها در آنجا تشکیل شود اما ترکیه با تحرکاتی که از خود صورت داد موجب شد تا این موضوع به بن‌بست برسد. تا جایی که اردوغان رسماً به مسکو اعلام کرد که به ارتش سوریه هشدار بدهد تا بیش از این به سمت ادلب پیشروی نکند؛ چراکه ممکن است آنکارا  واکنش نشان دهد. بنابراین مجموع متغیرها نشان می‌دهد که ارتش سوریه به زودی با جبهه النصره (شاخه القاعده در سوریه) وارد درگیری سخت خواهد شد که جواز این موضوع علاوه بر صیانت از سرزمین سوریه قطعنامه ۲۱۷۸ شورای امنیت است. البته باید منتظر تحرکات ترکیه در روزهای آینده بود چراکه همچنان مشخص نیست که چه اتفاقی در پشت پرده میان مسکو و آنکارا در حال رخ دادن است.